İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ARAŞTIRMAYA SORGULAMAYA DÖNÜK ÖZYETERLİKLERİ İLE FEN ÖĞRENMEYE YÖNELİK MOTİVASYONLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2023, , 12 - 24, 30.04.2023

Uluhan Kurt

https://doi.org/10.47714/uebt.1226161

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilkokullarda öğrenim gören öğrencilerinin araştırma sorgulamaya yönelik özyeterlikleri ile fen öğrenmeye yönelik motivasyonları arasındaki ilişki düzeyini, bu değişkenlerin öğrencilerin ebeveynleri ile ders çalışma süresi ve ders içerisindeki konuşma süreleri açısından nasıl değiştiğini belirlemektir. Bu kapsamda çalışmada ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Erzurum ili Yakutiye ilçesine bağlı üç ilkokulda öğrenim gören 152 ilkokul öğrencisi oluşturmaktadır. Örneklemin seçiminde uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Ölçeği, Araştırma Sorgulamaya Dönük Özyeterlik Algı Ölçeği ve Demografik Bilgi Anketi veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Sonuçta, öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik motivasyonları ebeveynleri ile ders çalışma süresi açısından, araştırma sorgulamaya dönük özyeterlik algıları ise öğretmenin derste öğrencilere kendilerini ifade etmesi için verdiği süresi açısından farklılaşmaktadır. Korelasyon analizlerinde ise öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik özyeterlik algısı ile fen öğrenmeye yönelik motivasyon düzeyleri arasında yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Ayrıca fen öğrenmeye yönelik özyeterlik algısı ile fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeklerinin alt boyutları arasında da anlamlı ilişkiler belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Motivasyon, Araştırma sorgulama, Özyeterlik, Ebeveynle ders çalışma, Fen bilimleri

Kaynakça

• Akça, D. (2014). Coğrafya öğretiminde coğrafi sorgulama becerisinin öğrenci başarısına, tutum ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Konya Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Arı, E. ve Yılmaz, S. (2016). Sorgulayıcı araştırma odaklı fen bilimleri uygulamaları: afetten korunma ve güvenli yaşam ara disiplini. International Journal of Humanities and Education, 2(3), 100-122.
• Arseven, A., Dervişoğlu, F. M. ve Arseven, İ. (2015). Tarih öğretmen adaylarının sorgulama becerileri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. The Journal of Academic Social Science Studies, 32(3), 171-185.
• Bently, T. (2000). Takımımızın yeteneklerini geliştirmede insanları motive etme. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cüceloğlu, D. (2005). İnsan ve davranışı-psikolojinin temel kavramları (14. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Davis, S. A. (2005). Inquiry-based learning templates for creating online educational paths. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. A&M University, Texas.
• Duit, R. ve Treagust, D. (1998). Learning in science: From behaviourism towards social constructivism and beyond. (Ed: Fraser, B., & Tobin, K.). International Handbook of Science Education, 3-26, Kluwer Academic, UK: Dordrecht.
• Edelson, D.C., Gordin, D.N., & Pea, R.D. (1999). Addressing the Challenges of Inquiry-Based Learning Through Technology and Curriculum Design. Journal of the Learning Sciences, 8(3), 391–450.
• Emir, S., Hüner, S. ve Uzelli, O. (2012). Sokratik sorgulama yönteminin akademik başarı, eleştirel düşünme ve üstbilişsel farkındalık düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Erişim adresi: https://www.pegem.net/Akademi/arama_sonuc.aspx?kriter=Bildiri&kelime=akademik%20ba%C5%9Far%C4%B1
• Evren, B. (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde sorgulayıcı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin sahip oldukları eleştirel düşünme eğilim düzeylerine ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Gürdoğan, A. (2012). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin eğitimde motivasyon düzeylerinin ölçülmesi: Ortaca meslek yüksekokulu örneği. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 149-165.
• İlter, İ. (2013). Sosyal bilgiler dersinde sorgulayıcı-araştırma tabanlı öğrenme modeli: Başarı ve öğrenmede kalıcılığın incelenmesi. Turkish Studies, 8(12), 591-605.
• İnel Ekici, D. (2016). Ortaokul öğrencilerinin bilimsel sorgulama becerileri algılarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2), 497-516.
• Kahyaoğlu, M. ve Saraçoğlu, M. (2018). Examination of secondary school students’ scientific ınquiry skills perceptions in term of curiosity, motivation and attitude. Journal of Computer and Education Research, 6(12), 1-19.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Mcginn, M. K. ve Roth, W.M. (1999). Preparing students for competent scientific practice: Implications of recent research in science and technology studies, Educational Researcher, 28(3), 14–24.
• Minner, D.D. Levy, A.J., & Century, J. (2009). Inquiry-based science instruction— What is it and does it matter, Results from a research synthesis years 1984 to 2002. Journal of Research in Science Teaching, 47(4), 474- 496.
• Pallant, J. (2016). SPSS kullanma klavuzu spss ile adım adım veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Perry, V.R., & Richardson, C.P. (2001). The new mexico tech master of science teaching program: An exemplary model of inquiry-based learning. 31st ASEE/IEEE Frontiers in Education Conference, Reno, Neveda.
• Rushton, T. G., Lotter, C., & Singer, J. (2011). Chemistry Teachers’ Emerging Expertise in Inquiry Teaching: The Effect of a Professional Development Model on Beliefs and Practice. Journal of Science Teacher Education, 22, 23-52.
• Tatar, N. ve Kuru, M. (2006). Fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının akademik başarıya etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(31), 147- 158.
• Thier, H. D. ve Daviss, B. (2001). Developing inquiry-based science materials. A guide for educators. New York: Teachers College Press.
• Thompson, T. L., & Mintzes, J. J. (2002). Cognitive structure and the affective domain: On knowing and feeling in biology. International Journal of Science Education, 24(6), 645-660.
• Turiman, P., Omar, J., Daud, A. M., & Osman, K. (2012). Fostering the 21st century skills through scientific literacy and science process skills. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 59, 110-116.
• Vreman-de O.C. (2004). Student-generated assignments about electrical circuits in a computer simulation. International Journal Science Education, 26(7), 859–873.
• Zacharia, Z. (2003). Beliefs, attitudes and intentions of science teachers regarding the educational use of computer simulations and inquiry-based experiments in physics. Journal of Research in Science Teaching, 40(8), 792–823.