LİSE ÖĞRENCİLERİNİN MADDE BAĞIMLILIĞINDAN KORUNMAYA İLİŞKİN ÖZ-YETERLİĞİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 70 - 77, 30.08.2017

Muhammed Yıldız

Öz

Araştırma lise
öğrencilerinin madde bağımlılığından korunma öz yeterlik düzeylerinin
sosyodemografik değişkenlere göre incelenmesi amacıyla, Gaziantep’te çeşitli
liselerde öğrenim gören 587 öğrenciyle yapılmıştır. Öğrencilere Ergenler İçin Madde Bağımlılığından Korunma
Öz-Yeterlik Ölçeği uygulanmıştır. Öğrencilerin cinsiyet, yaş ve sosyoekonomik
düzeyleriyle madde
bağımlılığından korunma öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkiye bakılmıştır.
Araştırmada t-testi, tek yönlü varyans analizi ve schheffe testi kullanılmıştır.
Araştırmanın sonuçlarına göre öğrencilerin cinsiyetleri ve yaşları ile madde
bağımlılığından korunma öz yeterlik düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki
bulunmazken, sosyoekonomik düzeyleri ile madde bağımlılığından korunma öz
yeterlik düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin maddi
durumu arttıkça madde bağımlılığından korunma öz yeterlik düzeyleri
artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Madde Bağımlılığı, Öz Yeterlik, Lise Öğrencileri

EXAMINATION OF HIGH SCHOOL STUDENTS’ SELF-EFFICIACY REGARDING PROTECTION FROM SUBSTANCE DEPENDENCY

Öz

The
research was carried out with 587 students in various high schools in Gaziantep
in order to examine the self-efficacy levels of the drug addiction protection
against socio-demographic variables. Self-Efficacy for Protecting Adolescences from
Substance Abuse Scale was
administered to the students. The relationship between gender, age and
socioeconomic levels of students and self-efficacy levels of substance
dependency protection is examined. T-test, Test of  One Way Anova 
and  Schheffe Test were used in the study.
According to the results of the research, there was no significant relationship
between the gender and age of the students and the self-efficacy levels of
substance dependency, whereas there was a significant relationship between
socioeconomic levels and self-efficacy levels of substance dependency. As the
financial situation of students increases, self-efficacy levels of protection
from substance dependency are increasing.

Anahtar Kelimeler

Substance Dependency, Self-Efficacy, High School Students

Kaynakça

• Altınkaya, Ö. (2010). 2007-2009 yılları arasında Adana ilinde uyuşturucu madde kaynaklı suçları işleyen bireylerin sosyodemografik özelliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Balseven, A., Özdemir, Ç., Tuğ, A., Hancı, H., & Doğan, Y. (2002). Madde kullanımı, bağımlılıktan korunma ve medya. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 11(3), 91-93. Doğan, C. (2002). Üniversite gençliğinin alkol ve uyuşturucuya ilişkin tutumları. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-67. Eker, F., Akkuş, D., & Kapısız, Ö. (2013). Ergenler için madde bağımlılığından korunma öz-yeterlik ölçeği'nin geliştirilmesi ve psikometrik değerlendirilmesi. Journal of Psychiatric Nursing, 4(1), 7-12. Ergenç, G., Yıldırım, E. (2007). Madde bağımlılığı ve önleme yolları kılavuzu. İstanbul. Gökler, R., & Koçak, R. (2008). Uyuşturucu ve madde bağımlılığı. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 1(1), 89-104. Irwin, C., Millstein, S. (1986). Biopsychosocial correlates of risktaking behaviors during adolescence: Can the physician intervene. Journal of Adolescent Health Care, 7(6), 82-96. Kaygısız, M. (2005). Adli bilimler. 2. Basım. Seçkin Yayıncılık. Ankara. Koca, B., & Oğuzöncül, A.F. (2011). İnönü üniversitesi sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sigara, alkol, madde kullanımı, madde kullanımına etki eden etmenler ve aileden aldıkları sosyal desteğin etkisi. Kocaeli Tıp Dergisi. 4(2), 4-13. Lempers, J.D., Clark-Lempers, D.S. (1993). A functional comparison of same sex and opposite-sex frienships during adolescence. Journal of Adolescence Research, 8(1), 89-108. Myers, P.L., Eisralowitz, R. (2011). Alcohol; health and medical ıssues today. United States of America: Greenwood publishing group. NLAES, (1996). Comorbidity between DSM- 4 alcohol and drug use disorders. Alcohol Health & Research World, 20(67), 6. Sabuncuoğlu, B. (1995). Uyuşturucu bağımlılığı. Milli Eğitim Yayınları. Ankara. Selen, F. (2013). Gaziantep’te uyuşturucu madde kullanıcı profili. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sucaklı, M.H., Keten, H.S., Çelik, M., Ölmez, S., Yılmaz, A. (2015). Yetiştirme yurdunda kalan çocuk ve ergenlerde sigara, alkol ve madde kullanımı. Konuralp Tıp Dergisi, 7(1), 23-27. Thornberry, T.P., Krohn, M.D. (1997). Peers, drug use and delinquency. In D. M. Stoff, J. Breiling, & J.D. Maser (Eds.), Handbook of antisocial behavior. New York: Wiley; pp. 218-233. Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük, http://tdkterim.gov.tr/bts, Erişim Tarihi: 13 Mart 2016. Yamana, Ö.M. (2014). Uyuşturucu madde bağımlısı gençlerin aile içi ilişkilere yönelik görüşleri: Esenler-Bağcılar örneği. Addicta: The Turkish Journal on Addictions Bahar 1(1), 99-132. Yılmaz, G. (1976). Uyuşturucu madde suçları. Ankara. Yılmaz, T. (2000). Ergenlerde risk alma davranışlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yurdakök, M. (2007). Pediatri. Cilt: 2, Güneş Yayınevi, Ankara.