ORTAOKUL 5.SINIF TÜRKÇE DERS KİTABINDAKİ HİKÂYE EDİCİ METİNLERİN HİKÂYE HARİTASI YÖNTEMİNE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 123 - 134, 31.08.2022

Lokman Karadutlu , Yasin Kılıç

https://doi.org/10.47714/uebt.1144026

Öz

Bu çalışmada ortaokul 5. sınıf Türkçe ders kitabında bulunan öyküleyici metinlerin hikâye haritası yöntemine uygun incelenerek hikâye elementlerini bulundurma düzeyinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda nitel araştırma kapsamında ayrıntılı doküman analizi yapılmıştır. Araştırmanın materyalini, Anıttepe Yayıncılık tarafından yayınlanan “Ortaokul 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı” nda bulunan öyküleyici metinler oluşturmaktadır. Kitapta belirlenen 13 öyküleyici metin betimsel analizle ayrıntılı olarak incelenmiştir. Çalışmada ulaşılan verilerin analizinde Çoşkun (2005) tarafından hazırlanan “Hikâye Elementleri Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Bu çalışmada; ortaokul 5. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan öyküleyici metinler, hikâye elementleri değerlendirme ölçeğine göre puanlandırılmıştır. “Hikâye edici metinlerde bulunan metin elementlerin düzeyi nasıldır?” sorusuna cevap aranmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen veriler hikâye edici metinlerde hikâye elementlerini bulundurma düzeylerinin farklı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda hikâyeler “olay örgüsü” bakımından başarılı bir biçimde kurgulanırken, zaman, mekân, kahramanlar ve mesaj bakımından aynı başarı gösterilememiştir. Genel itibariyle Türkçe ders kitabında yer alan öyküleyici metinlerin, hikâye elementlerini bulundurma seviyesi istenilen düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Bu bakımdan kitaplarda yer alacak hikâye edici metinlerin hikâye elementlerini bulundurma durumuna bakılarak kitaplara alınması ve uzmanlar tarafından oluşturulmuş hikâye haritalama şemalarına yer verilmesi metinlerin hikâye elementleri bulundurma düzeyini artıracaktır.

Anahtar Kelimeler

Hikaye, Des Kitabı, Hikaye Elementleri

Kaynakça

• Akça, G. (2004). İlköğretim 4.Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Hikâye Edici Metinlerin Hikâye Yapısına Uygunluğu. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004
• İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, 1-15.
• Akyol, H. (2010). Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Bozpolat, E. (2012). pozisyon Tekniği ile Kullanılan Hikaye Haritası Yönteminin Öğrencilerde Okuduğunu Anlama Becerisini Geliştirmeye Etkisi Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 50.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çoban, A., & Tabak, G. (2011). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Hikâyelerin Hikâye Haritalama Yöntemine Göre İncelenmesi. Journal of European Education, 43-50.
• Çoşkun, E. (2005). İlköğretim Öğrencilerinin Öyküleyici Anlatımlarında Bağdaşıklık, Tutarlılık ve Metin Elementleri Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Davis, Z., & McPherson, M. (1989). Story map instruction: A road map for reading comprehension. The Reading Teacher, 232-240.
• Doyumgaç, İ. (2016). ÖMER SEYFETTİN HİKÂYELERİNİN HİKÂYE HARİTASI YÖNTEMİNE, METİN ELEMENTLERİNE VE ÇOCUK EDEBİYATINA GÖRE İNCELENMESİ. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 211-234.
• Göçer, A. (2017). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Güneş, F. (2013). Türkçe Öğretimi Yaklaşım ve Modeller. Ankara: Pegem Akademi.
• Karadutlu, L. (2022). HİKÂYE HARİTASI YÖNTEMİNİN ORTAOKUL 5. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUDUKLARINI ANLAMA DÜZEYLERİNE ETKİSİ Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ağrı Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Kolaç, E., & Dal, S. (2021). Etkinliklerle Türkçe Öğretimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• MEB. (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB.
• Önal, A., & Maden, S. (2020). Ortaokul öğrencilerinin hikâye edici metinlerinde temel yapı unsurları. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 44-55.
• Temizyürek, F., & Türkben, T. (2021). Türkçe Öğretimine Genel Bir Bakış El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis.