Suriyeli Öğrencilerin Bakışıyla Göç: Bir Metafor Analizi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 16, 31.05.2023

Onur Aktaş

Öz

Göç kavramının insanlık tarihi kadar eski olduğu birçok kaynakta görülen ortak bir noktadır. Bu durumun da bir sonucu olarak, göç olgusu birçok farklı disiplinde ulusal ya da uluslararası alanyazında kendisine karşılık bulmuştur. Ulusal alanyazında göç olgusu üzerine yapılan çalışmaların nicelik bakımından fazla olması, ülkemizin 2011 yılında komşumuz Suriye’de patlak veren savaştan kaçıp gelen insanlara ev sahipliği yapan en önemli ülke konumunda olması ile doğrudan ilintilidir. 2011 yılında, Suriye uyruklu insanların ülkelerinde meydana gelen iç savaştan kaçıp ülkemize sığınmacı statüsünde yerleşmesiyle birlikte göç olgusu her geçen gün gündemdeki yerini sağlamlaştırmaktadır. Göç olgusunun, sadece insanların mekânsal olarak yer değiştirmesi şeklinde gözlemlenmesinden ziyade göç edilen toplumlardaki sosyolojik ve kültürel tabanlı değişimler de göz ardı edilmemelidir. Göç olgusunu deneyimleyip ülkelerinden ayrılan ve ülkemizde geçici koruma statüsü altında öğrenimlerine devam öden Suriyeli öğrencilerin, toplumsal ve kültürel anlamda uyum sağlamaları açısından eğitim ortamlarının önemi tartışılmazdır. Bu sebeple, eğitim öğretim hareketleri, Suriyeli öğrencilerin göç olgusundan olumsuz etkilenmemeleri adına yapılandırılmalıdır. Bu araştırmanın amacı, Suriyeli ortaokul öğrencilerinin bakış açısıyla göç kavramının zihinlerindeki analiz etmektir. Böylelikle, göç kavramını yakinen deneyimlemiş olan öğrencilerin gözüyle göç kavramına dair algılarının ortaya çıkarılması ve alanyazına sunularak sınıflarında geçici koruma statüsü altında bulunan öğrencilere sahip öğretmenlere, derslerini tasarlarken göz önüne alacakları bir literatür sunulması da araştırmanın amaçları arasındadır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden olan olgubilim desenine uygun tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Kahramanmaraş’ta öğrenim gören 31 kız, 10 erkek öğrenci olmak üzere toplam 41 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmaya konu olan veriler, “Göç … benzer çünkü …” cümlesinin tamamlanmasıyla toplanmıştır. Toplanan veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, Suriyeli öğrenciler, göç olgusunu 5 kategori altında toplam 36 metafor ile açıklamışlardır. Buna göre, Suriyeli öğrenciler göç olgusunu en çok öğretmen (f=3) ve uçak (f=3) kavramlarına benzetmişlerdir. Suriyeli öğrenciler, göç olgusunu insanlığa faydalı olan, güvenlik ihtiyaçlarının bir sonucu olarak, yeniliklere öncü olan, yer değişikliği olarak ve sürekli/kalıcı olan şeklinde geliştirilen kategoriler altında açıklamışlardır. Genel anlamda oluşturulan metaforlar, olumlu çağrışımlar taşımaktadır. Buradan hareketle, araştırmanın amaçları doğrultusunda çeşitli öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Geçici koruma, Göç, Uyum, Metafor

Migration From Perspectıve Of Syrian Students: A Metaphoric Analysis

Öz

It is a common point seen in many sources that the concept of migration is as old as human history. As a result, the phenomenon of migration has found its way into many different disciplines, national or international literature. The high number of studies on the phenomenon of migration in the national literature is directly attributable to the fact that our country is the foremost host for people who fled the war that broke out in our neighboring Syria in 2011. With Syrians fleeing the civil war in their country and settling in Türkiye in the status of temporary protection, the phenomenon of migration is strengthening its place on the agenda day by day. The goal of this study is to investigate how Syrian secondary school students conceptualize migration. The research was designed in accordance with the phenomenology pattern, which is one of the qualitative research methods. The study group of the research consists of 96 secondary school students, 80 girls and 16 boys, studying in Kahramanmaraş. The data were collected by completing the sentence “Migration is like …. because …”. The data were analyzed by content analysis technique. According to the findings of the study, Syrian students explained the phenomenon of migration with a total of 36 metaphors under 5 categories. Accordingly, Syrian students most likened the phenomenon of migration to the concepts of teachers (f=3) and airplanes (f=3). Syrian students explained the phenomenon of migration under the categories developed as beneficial to humanity, as a result of security needs, pioneering innovations, relocation and sustained/permanent. In general terms, metaphors have positive connotations. From this point of view, various suggestions have been developed in line with the aims of the research.

Anahtar Kelimeler

Temporarily Protection, Migration, Integration, Metaphor

Kaynakça

• Altunal, Y. (2015). Geçicilik-kalıcılık diyalektiğinde Türkiye’de göç olgusu. Retrieved from https://www.academia.edu/43263251/GECICILIK_KALICILIK_DİYALEKTİĞİNDE_TÜRKİYEDE_GÖÇ_OLGUSU.pdf.
• Arcimaviciene, L. & Baglama, S.H. (2018). Migration, metaphor and myth in media representations: The ideological dichotomy of “them” and “us”. SAGE Open. DOI: 10.1177/2158244018768657.
• Baider, F. & Kopytowska, M. (2017). Conceptualising the other: Online discourses on the current refugee crisis in Cyprus and in Poland. Lodz Papers in Pragmatics. 13(2), 203.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Bostan, H. (2017). Türkiye’de iç göçlerin toplumsal yapıda neden olduğu değişimler, meydana getirdiği sorunlar ve çözüm önerileri. Coğrafya Dergisi, (35), 1-16.
• Bulak, A. (2015). Göç olgusuna teorik bir bakış. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi (Tez No: 399592).
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Canbaba, Z. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin nüfus ve göç kavramına ilişkin algılarının metafor yöntemi ile incelenmesi. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi (Tez No: 515643).
• Castles, S. & Miller, M. J. (1993). The age of migration: International population movements in the modern world. London: Palgrave Macmillan.
• Çepni, O. (2013). Sosyal bilgiler öğretimi programında yer alan coğrafi kavramlara ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi (Tez No: 349065).
• Çetin, T., Kılcan, B., & Çepni, O. (2015). Examining secondary school students perceptions of the concept of migration a qualitative study. International Journal of Education, 7(3).
• Damelang, A., & Haas, A. (2012). The benefits of migration: Cultural diversity and labour market success. European Societies, 14(3), 362-392.
• Draaisma, D. (2007). Bellek Metaforları. İstanbul: Metis Yayıncılık
• Duran, Ç. (2019). Coğrafya öğretiminde göç üzerine metaforik bir çalışma. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi (Tez No: 589226).
• Ekici, S., & Tuncel, G. (2015). Göç ve insan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 9-22.
• Erder, S. (1986). Refah toplumunda “Getto” ve Türkler. İstanbul: Teknografik Yayınları.
• Goldscheider, C. (1971). Population, modernization and social structure. Boston: Little Brown.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2022). Yıllara göre geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler 2022. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638.
• Gürgan, U. (2018). Eğitim kurumlarındaki idarecilerin Suriye’den göç ve Suriyeli öğrenciler hakkındaki metaforik algıları. Uluslararası Siyasi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Kongresi Bildirileri. (350-380).
• Haug, S. (2008). Migration networks and migration decision-making. Journal of Ethnic and Migration Studies, 34(4), 585-605.
• Kılınç, F. E., Karayel, F., ve Koyuncu, M. (2018). Türk ve Suriyeli çocukların göç kavramına ilişkin metaforlarının belirlenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 40(2), 37-54.
• Kontuly, T., & Smith, K. R. (1995). Culture as a determinant of reasons for migration. The Social Science Journal, 32(2), 179-193.
• Marshall, C., & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. New York: Sage
• Massey, D.S., Arango, J., Hugo, G., Kouaouci, A., Pellegrino, A. and Taylor, J.E. (2014). Uluslararası göç kuramlarının bir değerlendirmesi. Göç Dergisi. 1(1), 11-46.
• McAuliffe, M. & Triandafyllidou, A. (2021). World migration report 2022. International Organization for Migration, 18, 25-38.
• Montagut, M. & Moragas-Fernández, C.M. (2020). The European refugee crisis discourse in the Spanish Press: Mapping humanization and dehumanization frames through metaphors. International Journal of Communication, 14, 69–91
• Öztaş, S. (2020). Tarih bölümü öğrencilerinin bakışıyla göç: Bir metafor analizi çalışması. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 523-535.
• Palmquist, R. A. (2001). Cognitive style and users’ metaphors for the web: An exploratory study. The Journal of Academic Librarianship, 27(1), 24-32.
• Rumelili, B., & Karadağ, S. (2017). Göç ve güvenlik: Eleştirel yaklaşımlar. Toplum ve Bilim, 140, 69-92.
• Sinha, B. R. K. (2005). Human migration: Concepts and approaches. Foldrajzi Ertesito, 3(4), 403-414.
• Şentürk, M., Tıkman, F., & Yıldırım, E. (2017). Göç metaforuna yolculuk: Bir fenomenolojik çalışma. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 104-126.
• Şimşek, D. (2017). Göç politikaları ve “insan güvenliği”: Türkiye’deki Suriyeliler örneği. Toplum ve Bilim, 140, 11-26.
• Taylor, C. (2021). Metaphors of migration over time. Discourse & Society, 32(4), 463-481.
• Türk Dil Kurumu (2021). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayını.
• Türk, H., & Atasoy, E. (2020). Ortaokul 8. Sınıf öğrencilerinin zihninde göç olgusu: Bir metafor analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (55), 26-44.
• UNHCR. (2019). Küresel Eğitimler Raporu 2019. Yayım Tarihi: 29.06.2020. Copenhagen. https://www.unhcr.org/5ee200e37/
• UNHCR. (2020). Dünyadaki insanların %1’i yerinden edilmiş durumda: UNHCR Küresel Eğilimler raporu 2019. https://www.unhcr.org/tr/24189-dunyadaki-insanlarin-1i-yerinden-edilmis-durumda- unhcr-kuresel-egilimler-raporu.html. Yağan, E. (2020). War, refugees and Syrians through the eyes of school principals: A metaphor analysis. International Journal of Eurasian Education and Culture, 5(10), 1382-1436.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.