1950-2011 Yılları Arasında Yapılan Genel Seçimlere Yönelik Seçmen Davranışları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 4, 13 - 34, 01.06.2013

Kemal Yıldırım

Öz

Türkiye Cumhuriyeti Devletinin çok partili döneme geçmesiyle birlikte 1946-2011 yılları arasında toplam 17 genel seçim yapılmıştır. Türkiye'nin bu çok partili döneminde, ilki 27 Mayıs 1960'da askeri darbe olmak üzere; 12 Mart 1971'de muhtıra , 12 Eylül 1980'de askeri darbe , 28 Şubat 1997'de post modern darbe ve 27 Nisan 2007'de e-muhtıra yapılan askeri müdahalelerle halk iradesine dayanan demokratik düzen kesintiye uğratılmıştır. Bu çalışmada, çok çalkantılı geçen bu sürece ilişkin halkın partilere olan yaklaşımları ile oy verme davranışları genel hatlarıyla incelenecektir. Bu amaçla, 1950 yılı dâhil olmak üzere yapılan 16 genel seçime katılan partiler ve aldıkları oy oranları ayrıntılarıyla ele alınmış olup, bu süreçte ortaya çıkan kitle partilerine yönelik seçmen davranışları ideolojik temelde gruplandırmalar yapılarak irdelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Genel Seçim, Seçmen Davranışları, Seçim Sonuçları, Siyasi Partiler

AN INVESTIGATION ON VOTER BEHAVIORS AT THE GENERAL ELECTIONS HELD BETWEEN 1950 AND 2011

Öz

After a multi-party period of about 25 years, 17 general elections were held in Turkey between 1946 and 2011. Within this period, the democratic system based on the public’s will was interrupted by memorandums and military coups of which the first one was on 27th of May, 1960 military coup , second on 12th of March, 1971 memorandum , third on 12th of September, 1980 military coup , fourth on 28th of February, 1997 post-modern coup , and the last one on 27th of April, 2007 e-memorandum . In this study, outlines of peoples approaches to the political parties and their voting behaviors will be examined. For this purpose, parties which attended the 16 general elections since 1950, and their vote percentages were investigated. Voting behaviors intended for the mass parties have been grouped and analyzed on the ideological basis

Anahtar Kelimeler

General Election, Voter Behaviors, Election Results, Political Parties

Kaynakça

• Çufalı, M. (2012), Türk Parlamento Tarihi VIII. Dönem (1946-1950), TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları, No: 146, TBMM Basım Evi, s. 1-613.
• Ersel, H., Kuyaş, A., Oktay, A. ve Tunçay, M. (2003), Cumhuriyet Ansiklopedisi / 1923-2000 (I. Cilt 1923-1940, II. Cilt 1941-1960, III. Cilt 1961-1980, IV. Cilt 1981-2000), Yapı Kredi Yayınları - 1626 / 4. Basım.
• Resmi Gazete sitesi - 2011 Yılı Genel Seçiminde Partilerin Aldıkları Oylar ve Oranları, 26 Ekim 2012'de alındı.
• TBMM resmi sitesi - 1950-1999 Milletvekili Genel Seçimleri Sonuçları, 26 Ekim 2012'de http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/secim_sorgu.genel_secimler adresinden alındı.
• Temiz Seçim Platformu sitesi - 2007, 2009, 2010, 2011 ve 2013 yıllarına ait sandık seçmen listelerinin karşılaştırılması rapor özeti, 15 Eylül 2013'de http://temizsecim.org/listelerden- dusen-ve-sandiga-gitmeyen-secmenler.html adresinden alındı.
• TESAV sitesi - 1950-2007 Milletvekili Genel Seçimi Sonuçları, 26 Ekim 2012'de http://www.tesav.org.tr atfedilmiş veriler http://tr.wikipedia.org adresinden alındı.
• TUİK resmi sitesi - 1950-2011 Milletvekili Genel Seçimi Sonuçları, 26 Ekim 2012'de http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist adresinden alındı.
• Tuncer, E. (2003), Osmanlı’dan Günümüze Seçimler (1877‐2002), Ankara: TESAV
• Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı. Tuncer, E. (2006), “Türkiye'de Seçim Uygulamaları / Sorunları”, Anayasa Yargısı, No: 23, s. 182.
• Vikipedi Özgür Ansiklopedi sitesi - 1946-2011 Türkiye Genel Seçimleri, 26 Ekim 2012'de http://tr.wikipedia.org/wiki/Kategori:T%C3%BCrkiye%27de_genel_se%C3%A7imler adresinden alındı.
• YSK resmi sitesi - 2011 Yılı Genel Seçiminde Partilerin Aldıkları Oylar ve Oranları, 26 Ekim 'de http://www.ysk.gov.tr/ysk/docs/Kararlar/2011Pdf/2011-1070.pdf adresinden alındı.