Çokkültürlü Eğitime Dayalı Proje Çalışmasının Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kültürlerarası Duyarlılık Düzeylerine Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 9, 7 - 22, 01.01.2016

Neşe (ışık)tertemiz Selma Aslantaş

Öz

Bu araştırmada, öğretmen eğitiminde farklı kültürel değerlerin ve çeşitliliğin önemine dikkat çekmeye çalışılmış ve bu çerçevede sınıf öğretmeni adaylarına farklı kültürlere ait kültürel desen ya da görsel ögeleri araştırılarak disiplinlerararsı yaklaşımla bir proje çalışması yaptırılmıştır. Projenin amacı bir taraftan öğrencilerin farklı kültürleri tanımalarını, kültürlerarası benzerlik ya da farklılıklarını ortaya koymalarını ve özgün ürün oluşturmalarını sağlamak diğer taraftan yapılan çokkültürlü eğitimin sınıf öğretmeni adaylarının kültürel duyarlıklarına etkisi olup olmadığına bakmaktır. Çalışma ön-test, son-test kontrol gruplu yarı deneysel desen olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 eğitim-öğretim bahar döneminde Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı 3.sınıfa devam devam eden 70 öğretmen adayı deney grubu ve Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı Anabilim Dalı 3. Sınıfa devam eden 40 öğretmen adayı kontrol grubu oluşturmuştur. Çalışma bahar dönemi boyunca hafta içi birer saat 60 dakika ve hafta sonları da çalışılarak gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin kültürlerararsı duyarlık düzeyleri Chen ve Starosta 2000 tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlaması Üstün 2011 tarafından yapılan “Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği” ile elde edilmiştir. Ölçekten alınabilecek en yüksek puan 115’tir. Sınıf öğretmeni adaylarının ise “Kültürlerarası Duyarlık Ölçeği”nden deney ve kontrol grubunun aldığı puanlar en düşük 73.44 ile en yüksek 74.12 puan arasında değişmektedir. Ayrıca elde edilen bulgulara göre; deney ve kontrol grubu öğrencilerinin hem gruplararası karşılaştırmada “Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği” son uygulama puan ortalamaları arasında hem de gruplar içi ön uygulama ve son uygulama puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Her iki gruptaki öğrencilerin kültürlerarası farklılık ve kültürel duyarlık çerçevesindeki görüşleri de benzerlik taşımaktadır

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kavramlar: Çokkültürlü eğitim, kültürlerarası duyarlık, öğretmen yetiştirme

THE EFFECTS OF PROJECT WORK BASED ON MULTI-CULTURAL EDUCATION ON PRE-SERVICE TEACHERS’ INTERCULTURAL SENSITIVITY

Öz

This study deals with the significance of cultural values and cultural variety in teacher training. In the study a project was developed with pre-service teachers using a multidisciplinary approach and research was carried out about cultural and visual elements within the framework of multiculturalism. The goal of the project is to make students familiar with different cultures, and intercultural similarities and differences and to make it possible for them to produce original products. The study aims at identiying the effects of this project on pre-service teachers’ intercultural sensitivity. The study was designed as a pre- and post-test control group quasiexperimental research. The experimental groupincluded 70 third grade pre-service classroom teachers attending the third grade of a public university Gazi University in Ankara during the Spring semester of academic year 2014-2015. The control subjects were 40 third grade pre-service classroom teachers attending the third grade of a public university Kastamonu University during the same period. The implementation was carried out on both weekdays one hour per week and weekend. The data of the study were collected using “the intercultural sensitivity scale” developed by Chen and Starosta 2000 which was adapted into Turkish by Üstün 2011 . Maximum score is 115. The scores of the experimental group and control group were found to range between 73.44 and 74.12. The findings showed that there was no significant difference between the groups in terms of their pre- and post-test scores. In addition, the views of the subjects from both groups about intercultural sensitivity were found to be similar

Anahtar Kelimeler

multicultural education, intercultural awareness, teacher training

Kaynakça

• Ağıldere, S., ve Tertemiz, N. (2013). Intercultural skills in the newly developed elementary And there vised secondary French Curricula in relationto Common European Framework of Reference forLanguages. Procedia – Socialand Behavioral Sciences, 93, 1414 – 1417.
• Aslantaş, S. (2013), İlköğretim 4.Sınıf Görsel Sanatlar Dersinde Disiplinlerarası Yaklaşıma Göre Yapılan Öğretimin Öğrencilerin Dererse İlişkin Tutumlarına Etkisi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi. 1(2), 1-13.
• Bhawuk, D. P., & Brislin, R. (1992). Themeasurement of ıntercultural sensitivity using the Concepts of ındividualism and collectivism. International Journal of Intercultural Relations,16(4), 413-436..https://www.researchgate.net, (Erişim Tarihi: 31.03.2016)
• Banks, J. A. (2013). Çokkültürlü Eğitime Giriş. (H. Aydın, Çev.), Ankara: Anı Yayıncılık
• Banos, R.V. (2006). Intercultural sensitivity of teenagers: a study of educational necessities İn Catalonia. Intercultural Communication Studies..15(2),16-22 https://www.uri.edu/iaics/files, (Erişim Tarihi:31.03.2016)
• Bayles, P. P. (2009). Assesing the Inter cultural sensitivity of elementry tecahers in Bilingual School in Texas School district. PHD Thesis. USA: Minnesota University. https://www.conservancy.umn.edu (Erişim Tarihi:14.04.2016)
• Bannett, C., (1995) Comprehensive multicultural education: the oryand practice. 4. bs. Boston: Allynand Bacon. https://www.scholar.google.com.tr. , (Erişim Tarihi: 30.03.2016)
• Coşkun Diker Y., ve Demirel, M. (2009). Proje tabanlı öğrenme ile desteklenen disiplinlerarası öğretim yaklaşımına ilişkin bir durum çalışması. http://www.eab.org.tr/eab/oc/, (Erişim Tarihi02.09.2010)
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş.(Üçüncü Baskı) Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Demirel, Ö., Tuncel İ., Demirhan C., ve Demir K. (2008). Çoklu zekâ kuramı ile disiplinlerarası yaklaşımı temel alan uygulamalara ilişkin öğretmen-öğrenci görüşleri.Eğitim ve Bilim , 33(147), http://egitimvebilim.ted.org.tr, (Erişim Tarihi: 24.08.2010)
• Duman, B., ve Aybek, B. (2003). Süreç temelli ve disiplinlerarası öğretim yaklaşımlarının karşılaştırılması. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, güz,11 http://www.mu.edu.tr , (Erişim Tarihi: 24.08.2010)
• Fretheim, A. M. (2007) Assesing the ıntercultural sensitivity of educators in an american ınternational school. PHD Thesis. USA: Minnesota University. https://books.google.com.tr(Erişim Tarihi: 19.04.2016)
• Gay, G. (2014) Kültürel Değerlere Duyarlı Eğitim. Teori, Araştırma ve Uygulama. (H.Aydın.,Çev. 2. Baskıdan) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gür, T. M. (2003). Araştırma ve Eğitiminde Disiplinlerarasılık, Eğitimin Geleceği; Üniversitelerin ve Eğitimin Değişen Paradigması, (O.N. Babüroğlu, Ed., Z. Dicleli, Çev.), İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
• Kaya, İ., ve Aydın, H. (2014) Çoğulculuk Çokkültürlü ve Çokdilli Eğitim. Ankara: Anı Yayıncılık
• Karasar, N. (1984). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
• Kırışoğlu, O. T. (2009). Sanat Kültür Yaratıcılık: Görsel Sanatlar ve Kültür Eğitimi – Öğretimi. I. Basım. Ankara:Pegem Akademi.
• Kırışoğlu, O. T. (2005). Sanatta Eğitim. Görmek Öğrenmek Yaratmak. 3. Basım. Ankara:Pegem Akademi.
• Mahoney, S. L., & Schamber, J. F. (2004). Exploring the application of a developmental model ofİntercultural sensitivity to a general education curriculum on diversitiy. The Journal of General Education, 53(3-4), 311-334. https://www.muse.jhu.edu/article, (Erişim Tarihi: 19.04.2016)
• Matthews, C. E., & Smith,W.S. (1994). Native American related materials in elementary Science instruction. Journal of Research in Science Teaching, 31, 363-380. https://www.onlinelibrary.wiley.com, (Erişim Tarihi: 08.04.2016)
• Mies, M. B., & Huberman, M. A. (1994).An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage.
• Penbek, Ş., D. Yurdakul., ve A. G.Cerit, (2009). İntercultural communication competence: a Study about intercltural sensitivitiy of university students based on their education and ınternational ehxperiences. Europeanand Mediterranean Conference on Information Systems. 13-14 June 2009. İzmir.https://www.researchgate.net, (Erişim Tarihi: 28.03.2016)
• Ross, J. A. (1994). Theimpact of an inservicetopromotecooperativelearning on thestability ofteacherefficacy. TeachingandTeacherEducation, 10(4), 381-394. https://www.citeseerx.ist.psu.edu, (Erişim Tarihi: 19.04.2016)
• Smith, J. D. N. (2005). Understanding the beliefs, concerns and priorities of trainee teachers: A multi-disciplinary approach. Mentoringand Tutoring, 13(2), 205-219. https://www.tandfonline.com, (Erişim Tarihi: 19.04.2016)
• Spinthourakis, J. A., Karatzia-Stavlioti, E., & Roussakis,Y. (2009). Pre-ServiceTeacher Intercltural Sensitivitiy Assesment as a Basisf or Adressing Multiculturalism. Intercultural Education c.20. s. 3:267-276.http://www.elemedu.upatras.gr , (Erişim Tarihi: 18.03.2016)
• Talib, M., & Hosoya, S. (2010). Pre-service teachers’ ıntercultural competence in Japan and Finland: Acomparative study of finnish and Japanese university studens- a preliminary study. https://www.researchgate.net, (Erişim Tarihi: 18.03.2016)
• Tay, B., ve Baş, M. (2015). “Çokkültürlü eğitim anlayışı temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı”, Etkinlik Örnekleriyle Güncel Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları-III (G. Ekici, Ed.) Kitabı içinde. s.61-95.
• Ugeoz, P. (2003) Kültürlerarası İletişim. İstanbul: Üstün Eserler Neşriyatevi. Üstün, E. (2011) Öğretmen adaylarının kültürlererası duyarlılık ve etnikmerkezcilik düzeylerini etkileyen etmenler. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.www.https://tez.yok.gov.tr (Erişim Tarihi: 04.01.2015)
• Westrick, J. M., & Yuen, C. Y. M. (2007). The Intercultural Sensitivity of Secondary Teachers in Hong Kong: A Comparative Study with Implications for Professional Development. Intercultural Education. c. 18. s. 129-145.https://www.tandfonline.com (Erişim Tarihi: 30.03.2016)
• Yarımca, Ö. (2011) Disiplinlerarası yaklaşıma dayalı bir durum çalışması.Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi (25), 1-22. Web: http://www.akademikbakis.org (Erişim Tarihi: 04.11.2011)
• Yıldırım, A. (1996). Disiplinlerarası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 12, 89-94. http://www193.140.216.63, (Erişim Tarihi: 24.08.2010)
• Yuen, C. Y. M., &Grossman, D.L. (2009) the ıntercultural sensitivity of student tecahers in three cities compare. 39(3), 349-365.https://www.tandfonline.com/doi/pdf, (Erişim Tarihi: 16.03.2016)