Yeni Medya Ve Haberciliğin Dönüşümü

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 14, 59 - 82, 01.06.2018

Mete Ogün Parlak

Öz

Gelişen teknoloji ve bunun somut yansıması olan teknolojik gereçler, gündelik yaşantımıza doğrudan ya da dolaylı yollarla etki etmektedir. Günümüzde sosyal çevremizle olan ilişkilerimizden satın alma alışkanlıklarımıza kadar birçok süreçte teknoloji belirleyici konumdadır. Bilgi edinme faaliyeti ve iletişim süreci de teknolojinin gelişimiyle paralel olarak biçimlenen alanlardır. Bu makalede, 1990’lı yıllarda gündelik yaşantımıza dahil olan internetin, küresel ölçekte bir iletişim mecrasına dönüşmesi ve beraberinde geleneksel medya olarak adlandırdığımız alan ile arasında oluşan farklılıklar, gazetecilik pratikleri temelinde ele alınmıştır. Bu çerçevede çalışma üç bölümde yürütülmüştür. Birinci bölümde, gazete ve gazeteciliği tanımlama çabası ve tarihsel gelişim süreci ele alınmıştır. İkinci bölümde ise, gazetecilikte girilen yeni dönem, internetin tarih sahnesine çıkması ile dijital gazetecilik anlayışı üzerinden değerlendirilerek internet ortamında oluşan habercilik pratikleri ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, geleneksel gazetecilik anlayışı ile internet tabanlı yeni iletişim teknolojileri sayesinde oluşan habercilik pratikleri arasındaki farklar irdelenmiştir. İnternetin tarih sahnesine çıkması ile gelişen yeni medya anlayışı, haber üretiminde ve gazetecinin hedef kitle ile olan ilişkisinde yaşanan farklılıkları beraberinde getirmiştir

Anahtar Kelimeler

Gazetecilik, Yeni Medya, İnternet, Enformasyon Toplumu, Haber, İletişim

NEW MEDIA AND CONVERSION OF JOURNALISM

Öz

Developing technology and technological tools affect our daily life directly or indirectly. Nowadays, technology is a determinant in many processes from our relations with our social environment to our purchasing habits. Information gathering activity and communication process are shaped in parallel with the development of technology. In this article, the internet, which was included in our daily life in the 1990s, has been evaluated with journalism practices as a communication medium on a global scale and in terms of the differences between traditional media and new media. In this context, the study was carried out in three sections. In the first part, the effort to define newspapers and journalism and the historical development process of journalism were discussed. In the second chapter, the new period entered in journalism has been discussed with emerging internet technology and journalism practices like digital journalism. In the third chapter, the differences between traditional journalistic approaches and journalism practices created by new communication technologies based on internet are examined. The new media conception that emerged through the emergence of the Internet on the stage of history brought about the differences in the production of news and the relationship between the journalist and the target audience

Anahtar Kelimeler

Journalism, New Media, Internet, Information Society, News, Communication

Kaynakça

• Alejandro, J. (2010). Journalism in the Age of Social Media. University of Oxford: Reuters Instıtute.
• Arık, E. (2013). “Yurttaş Gazeteciliğinin Günümüzdeki Görünümü: Twitter Gazeteciliği Örneği”, Gazi Üniversitesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 36, 273-287.
• Atikkan, Z., Tunç, A. (2011). Blogdan Al Haberi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Aydoğan, A., Başaran, F. (2012) “Yeni medyayı Alternatif Medya Bağlamında Anlamak”. Ö. Özer ve E. Karakoç (Editörler). Alternatif Medya Alternatif Gazetecilik: Türkiye’de Alternatif Gazetecilik Üzerine Değerlendirmeler. Konya: LİTERATÜRK Yayıncılık, 213 246.
• Aydoğan, D. (2013). “İletişim ve Tarih”. Y. Aktaş ve K. Kılıç (Editörler). Bir Bakışta İletişim. Edirne: Paradigma Akademi Yayınları, 83-124.
• Bakan, U. (2017). “Gazetecilerin Alternatif Bir Medya Olarak Twitter’ı Kullanım Düzeyi: Washington Post Örneği”, Gazi Üniversitesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 45, 263-287.
• Bardoel, J. L. H. (2002). “The Internet, Journalism and Public Communication Policies “, International Communication Gazette, 64(5), 501-511 Doi: 10.1177/17480485020640050801
• Başaran, F. (2011). Bilgi-Enformasyon Toplumu Teorileri, Türkiye Bilimler Akademisi. (http:// www.acikders.org.tr/course/view.php?id=97 10.03.2018’de erişildi.)
• Binark, M. (2007). “Yeni Medya Çalışmalarında Yeni Sorunlar ve Yöntem Sorunu”. M.
• Binark (Editör). Yeni Medya Çalışmaları. Ankara: Dipnot Yayınları, 21-44.
• Binark, M. (2015). Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. İkinci Baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Council of Europe (2010). “Examination of the Draft Recommendation on the New Notion of Media and Its Appendices”, Committee of Experts on New Media, Strasbourg.
• Crowley, D., Heyer, P. (2011). “Basım Devrimi”. D. Crowley ve P. Heyer (Editörler.), İletişim Tarihi: Teknoloji - Kültür - Toplum. (Çev. Berkay Ersöz). İkinci Baskı. Ankara: Siyasal Kitabevi. (Eserin orijinali 2007’de yayımlandı), 127-131.
• Çakır, H. (2007). “Geleneksel Gazetecilik Karşısında İnternet Gazeteciliği”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(22), 123-149
• Dahlgren, P. (1996). “Media Logic in Cyberspace: Repositioning Journalism and Its Publics”, Javnost – The Public, 3(3), 59-72.
• Değirmencioğlu, G. (2016). “Dijitalleşme Çağında Habercilik Pratiklerinin Değişimi ve Yeni Habercilik Türleri”,Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 1(10), 45-62.
• Deuze, M. (2001). “Online Journalism: Modelling the First Generation of News Media on the World Wide Web”, First Monday, 6(10). Doi: 10.5210/fm.v6i10.893
• Deuze, M. (2003). “The Web and its Journalisms: Considering the Consequences of Different Types of Newsmedia Online”, New Media & Society, 5(2), 203-230.
• Ergürel, D. (2013). “Teknoloji ve İnternet ile Yeniden Şekillenen Medya”, İletişim ve Diplomasi, 1(1), 167-178.
• Fuchs, C. (2016). Sosyal Medya Eleştirel Bir Giriş. (Çev. İ. Kalaycı ve D. Saraçoğlu). Ankara: NotaBene Yayınları. (Eserin orijinali 2014’te yayımlandı)
• Geray, H. (2003). İletişim ve Teknoloji: Uluslararası Birikim Düzeninde Yen Medya Politikaları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Gürcan, H. İ. (1998). “Sanal Gazete ve Gazetecilik”, Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 15(1), 143-153.
• Hargreaves, I. (2006). Gazetecilik. (Çev. Yeliz Özkan). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. (Eserin orijinali 2003’de yayımlandı)
• Harper, C. (1998, May). Journalism in a Digital Age, Democracy and Digital Media Conference held at MIT, California.
• Kahraman, M. (2014). Sosyal Medya 101 2.0: Pazarlamacılar için Sosyal Medyaya Giriş. Üçüncü Baskı. İstanbul: Mediacat Yayıncılık.
• Kalsın, B. (2016a). “Geçmişten Geleceğe İnternet Gazeteciliği: Türkiye Örneği”, The Journal of Academic Social Science Studies, 1(42), 75-94. Doi: 10.9761/JASSS3267
• Kalsın, B. (2016b). “Mobil Habercilik ve Sosyal Medya: Haber Yazım Yöntemleri Üzerine Bir Araştırma”, A. Büyükaslan ve A. M. Kırık (Editörler). Sosyal Medya Araştırmaları 3. Konya: Çizgi Yayınları, 341-366.
• Kara, T. (2013). Sosyal Medya Endüstrisi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Kırçıl, G., Aslı ve Karagüler, T. (2003, Şubat). Dijital Çağda İletişime Yeni Bir Yaklaşım Olarak Online Gazetecilik. Akademik Bilişim Sempozyumu, Adana.
• Kırık, A. M., Orkan, S. (2016). “Değişen İletişim Pratikleri Çerçevesinde Sosyal Medyada Sanal Dedikodu Etkisi”. A. Büyükaslan ve A. M. Kırık (Editörler). Sosyal Medya Araştırmaları 3. Konya: Çizgi Yayınları, 17-42.
• Koç, O. (2012). Gazetecilik Etiğinin Mesleki Sınırları: Profesyonellik, Piyasa ve Sorumluluk. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kovach, B., Rosenstiel, T. (2007). Gazeteciliğin Esasları. (Çev. Serdar Göktaş). Ankara: ODTÜ Yayıncılık. (Eserin orijinali 2001’de yayımlandı).
• Küçüközyiğit, U. (2016). “Teknolojiyle Hızlanan Haber Akışı ve Bir Haber Değeri Unsuru Olarak Güncelliğin Dönüşümü”, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(1), 86-95.
• Kürkçü, D. (2016). “Türkiye’de Ulusal ve Yerel Gazetelerin Twitter Kullanımı”, The Journal of Academic Social Science Studies, (1)46, 85-101 Doi: 10.9761/JASSS3442
• Lagget, J. J., Schnase, J. L., Kacmar, C. J. (1990). “Hypertext for Learning”. David H. Jonassen and H. Mandl (Eds.), Designing Hypermedia for Learning. NATO ASI Series: Advanced Science Institute Series, 27-37.
• Laughey, D. (2010). Medya Çalışmaları: Teoriler ve Yaklaşımlar. (Çev. Ali Toprak). İstanbul: Kalkedon Yayıncılık. (Eserin orijinali 2009’da yayımlandı)
• Masterton, M. (2005). “Asian Journalists Seek Values Worth Preserving”, Asia Pacific Media Educator, 16(6), 41-48.
• McLuhan, M., Fiore, Q. (2012). Medya Mesajı, Medya Mesajıdır. (Çev: İlke Haydaroğlu). İstanbul: Mediacat Yayıncılık.
• Mitra, A., Cohen, E. (1999). “Analyzing the Web: Directions and Challenges”. Steve Jones (Ed.), Doing Internet Research: Critical Issues and Methods for Examining the Net. California: Sage Publication, 179-202.
• Özçağlayan, M. (2008). “Gazetelerin Gelişimi ve Gazeteciliğin Geleceği (Yeni Teknolojiler ve Medya Ekonomisi Açısından Genel Bir Değerlendirme)”. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 13 (13), 131-159.
• Pavlik, J. V. (2013). Yeni Medya ve Gazetecilik. (Çev. M. Demir ve B. Kalsın). Ankara: Phoenix Yayınevi. (Eserin orijinali 2001’de yayımlandı)
• Postman, N. (2016). Televizyon: Öldüren Eğlence. (Çev. Osman Akınhay). Altıncı Baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Robinson, S. (2010). “Traditionalists vs. Convergers”. Convergence: The International Journal of Research into New Media Technologies, 16(1), 125–143 Doi: 10.1177/1354856509347719
• Siapera, E., Veglis, A. (2012). “ Introduction: The Evolution of Online Journalism”. E.
• Siapera and A. Veglis (Eds). The Handbook of Global Online Journalism. Oxford, UK: Blackwell Publishing, 1-17.
• Söğüt, F. (2015). “Sanal Ortamda Aşkın Meta Olarak Pazarlaması; Online Arkadaşlık Siteleri Üzerine Bir İnceleme”., R. Çelik ve S. Dalgalıdere (Editörler). Yeni ve Geleneksel Medya Okumaları. İstanbul: İskenderiye Kitap, 143-166.
• Taşkıran, İ., Kırık, A. M. (2016). “Gazetecilerin Sosyal Medyayı Haber Kaynağı Olarak Kullanımı: Medya Profesyonellerinin Bakış Açısını Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma”, Intermedia International e-Journal, 3(1), 213-241. Doi: 10.21645/intermedia.2016319269
• TGC (2015). Türkiye Gazetecilik Hak ve Sorumluluk Bildirgesi. (https:// www.tgc.org.tr/ bildirgeler /turkiye-gazetecilik-hak-ve-sorumluluk-bildirgesi.html , 01.02.2018’de erişildi.)
• Toffler, A. (2008). Üçüncü Dalga: Bir Fütürist Ekonomi Analizi Klasiği. (Çev. Selim Yeniçeri). İstanbul: Koridor Yayıncılık. (Eserin orijinali 1980’de yayımlandı).
• Tokgöz, O. (1981). Temel Gazetecilik. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No 479.
• Yeşilyurt, Y. (2015). “Twitter’da Sözlü, Yazılı ve Görsel Kültürün İzleri”. S.Karakulakoğlu ve Ö. Uğurlu (Editörler), İletişim Çalışmalarında Dijital Yaklaşımlar Twitter. Ankara: Heretik Yayıncılık, 73-91.
• Webster, F. (2006). Theories of The Information Society. Third Edition. Abingdon, Oxon: Routledge.