Korunan Alanların Yönetiminde Yaşanan Problemler ve Sürdürülebilir Turizm Çerçevesinde Çözüm Önerileri: Kızılcahamam-Çamlıdere Jeoparkı Projesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 15, 131 - 149, 01.01.2019

Dilber Ulaş

Öz

Korunan alanlarla ilgili günümüze kadar yapılan çalışmalar, katı ve pasif koruma anlayışına sahip bir yönetimin beklenen sonucu vermediğini, katılımcı ve aktif yönetim anlayışının ise daha etkin bir yönetim modeli sağladığını göstermektedir. İnsan faaliyetlerinin sınırlandırılmasıyla pasif bir koruma yönetimi sağlayan yasal koruma her zaman yeterli olmamakta, yerel halkın katılımıyla farkındalığın oluşturulmasının daha fazla korumayı sağladığı görülmektedir. Bu çalışmada sürdürülebilir turizm çerçevesinde korunan alanların farklı yönetim anlayışları, yaşanan problemler değerlendirilmiş ve bu konuda yapılan literatürdeki çalışmaların sonuçları verilmiştir. METT, korunan alanların yönetim etkinliğini izlemek için tasarlanmıştır. Çalışmada, korunması gereken alanlardan biri olan Kızılcahamam-Çamlıdere jeoparkının yönetimi ile ilgili son yıllarda yapılan araştırmalar ve METT hakkında bilgi verilmiştir. Araştırma metodolojisi, korunan alanlarla ilgili ulusal ve uluslararası çalışmalar değerlendirilmiştir. Amaçlanan, korunan alanlar hakkında farkındalık oluşturmak, yerel ve bölgesel kalkınmanın yanı sıra doğal ve kültürel mirasın korunmasında yetkililer, araştırmacılar ve halk arasında daha iyi iletişim kurulmasına katkı sağlamaktır

Anahtar Kelimeler

Korunan Alanların Yönetimi, Jeoturizm, Jeopark, Sürdürülebilir Turizm, Jeopark Yönetimi

PROBLEMS ON MANAGEMENT OF PROTECTED AREAS AND SUGGESTIONS IN SUSTAINABLE TOURISM FRAMEWORK: KIZILCAHAMAM-CAMLIDERE GEOPARK

Öz

The studies conducted on the protected areas show that the management with a solid and passive protection approach does not give the expected result, while the participant and active management approaches provide a more effective management model. Legal protection, which provides a passive protection management with the limitation of human activities, is not always sufficient, and it is seen that the creation of awareness with the participation of local people provides more conscious protection. In this study, the different management approaches and problems of the protected areas within the framework of sustainable tourism are evaluated and the results of the studies in this subject are given. METT is designed to measure the management effectiveness and management progress of protected areas. In the study, information about the management of Kizilcahamam-Çamlıdere geopark which is one of the areas that needs to be protected and information about METT has been given. The research methodology was focused on reviewing national and international literature regarding protected areas. The aim is to raise awareness about the protected areas and to contribute to better communication between different authorities, researchers and public in the protection of natural and cultural heritage. as well as local and regional development

Anahtar Kelimeler

Management of Protected Areas, Geotourism, Geopark, Sustainable Tourism, GeoparkManagement

Kaynakça

• Alkan Hasan, Korkmaz Mehmet, (2009), “Korunan Alanların Yönetiminde Yaşanan Sosyo Ekonomik Odaklı Sorunlara İlişkin Bir Değerlendirme”, II. Ormancılıkta SosyoEkonomik Sorunlar Kongresi, 19-21 Şubat, SDE, İsparta.
• Aydın İnci Zeynep, Öztürk Atakan, Demirci Ufuk (2017), “Ülkemiz Korunan Alanları İçin Sürdürülebilir Ekoturizm Yönetimi Ölçüt ve Göstergelerinin Belirlenmesi”, Turizm ve Arastırma Dergisi, cilt 8, sayı 2, s.73-94.
• Brilha, J., M. Grayb, D.I. Pereiraa, P. Pereiraa (2018), “Geodiversity: An integrative review as a contribution to the sustainable management of thewhole of nature”, Environmental Science and Policy, vol 86, 19–28. http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html
• Ersoy İsmail, Daşdemir İsmet (2016), “Korunan Alanlarda Yönetimin Etkinlik Düzeyinin Belirlenmesi (Soğuksu ve Yozgat Çamlığı Milli Parkları Örneği)”, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, cilt 18, sayı 1, s.32-46.
• Güneş Gül (2011), “Korunan Alanların Yönetiminde Yeni Bir Yaklaşım: Katılımcı Yönetim Planları” , Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt 3, No 1, ISSN: 1309-8020.
• Gürsay M.Sercan, Güneş Gül (2014), “Jeoturizm ve Sürdürülebilirlik: KızılcahamamÇamlıdere Jeoparkı Örneği, Ankara Araştırmaları Dergisi, 2(2), s.203-215.
• Günok Emine (2017), “Türkiye’de Mevcut İlk ve Orta Öğretim Programlarının Jeomiras ve Jeopark Bilincinin Oluşmasına Etkileri”, Türkiye Jeoloji Bülteni, Cilt 60, Sayı 1, s. 107- 116.
• İbiş, S. (2018). Sürdürülebilir Turizm Kapsamında Sındırgı ve Çevresinin Turizm Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt.2, Sayı.4, ss.26-40.
• Koca Ramazan, Güney İsmet, Öncü Merve Altundal, Somuncu Mehmet (2016), “Korunan Alanlarda Etkili Planlama ve Sürdürülebilir Alan Yönetimi Üzerine Kaçkar Dağları Milli Parkı’nın İncelenmesi”, TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, International Geography Symposium, 13-14 Ekim 2016 /13-14 October 2016, Ankara Migon Piotr, Migon Edyta Pijet (2018), “View point geosites-values, conservation and management issues”, Proceedings of the Geologists Association, 128, p.511-522.
• Nikolova Valentina, Sinnyovsky Dimitar (2019), “Geoparks in the legal framework of the EU countries”, Tourism Management Perspectives, vol 29, p. 141–147.
• Kazancı Nizamettin, Şaroğlu Fuat, Suludere Yaşar (2015), “Jeolojik Miras ve Türkiye Jeositleri Çatı Listesi”, MTA Dergisi, sayı: 151, s. 263-272.
• Kazancı Nizamettin, Nazire Özgen Erdem, Mehmet Korhan Erturaç (2017), “Kültürel Jeoloji ve Jeolojik Miras; Yerbilimlerinin Yeni Açılımları”, Türkiye Jeoloji Bülteni, Cilt 60, Sayı 1, s.1-16.
• Kurdoğlu Oğuz (2007), “Dünyada Doğayı Koruma Hareketinin Tarihsel Gelişimi ve Güncel Boyutu”, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8(1), 59-76. http://www.milliparklar.gov.tr/korunan-alanlar/ta Erişim Tarihi: 21.04.2019.
• Sürdürülebilir Turizm, TÜSİAD Yayın No: 2012-09/531. The World Bank, Management Effectiveness Tracking Tool, Reporting at Protected Area, second edition, July 2007.
• TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası (2019) “Jeolojik Açıdan Tabiat Varlıkları Jeolojik Miras’ın Önemi ve Türkiye’deki Durum Hakkında Rapor, Yayın no:137.
• Ulaş D., N.Kazancı, S.Boyraz, O.T. Yücel, Ö.Yedek, M. Baykara, M, Eker, N. Mülazımoğlu, Y.Suludere3, M.Kazancı, N. Koçan, G. Koçak, B. Taştan (2011) “ Jeolojik Koruma, Jeopark Ve Jeoturizm Kavramlarının Algılanması Konularında Alan Çalışması, (Kızılcahamam, Ankara)”, Jeoloji Kurultayı Nisan, Ankara.
• Wang Yanjie, Wu Fadong, Li Xiuming, Chen Lihong (2019), “Geotourism, geoconservation, and geodiversity along the belt and road: A case study of Dunhuang UNESCO Global Geopark in China”, Proceedings of the Geologists’ Association 130, p. 232–241.