EDEBİYATTA REALİST KUŞAĞI TOPLUMSAL CİNSİYET SOSYOLOJİSİYLE OKUMAK

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 21, 26 - 41, 29.06.2022

Aziz Şeker

Öz

Çağdaş Türk Edebiyatında, roman türünde kendi içinde dönemlerden sıklıkla söz edilir. Tanzimat romancıları ya da Milli Mücadele Dönemi romanları gibi… Özellikle 1940’lara doğru gerçekçi olmakla birlikte toplumcu bir kuşağın edebiyat geleneğinde yer almaya başladığını görürüz. Hem aydın hem edebiyatçı kimlikleriyle ön plana çıkan yazarlar, ülke sorunlarına duyarlı bir bakış açısıyla romanlar kaleme almışlardır. Bu anlamda Fakir Baykurt, Orhan Kemal, Sabahattin Ali, Kemal Tahir, Vedat Türkali ve Yaşar Kemal bakış açılarındaki ufak farklılıklara rağmen, bu kuşağın önemli temsilcileri arasında kabul edilirler. Türkiye toplumsal yapısının gerçeklerinden yola çıkan bu yazarlar, birçok sosyokültürel olguyu romanlarında başarıyla kullanmışlardır. Olaylarla birlikte oluşturdukları roman kahramanları aracılığıyla, Türkiye’nin köklü sorunlarını tartışmaya açmışlardır. Türkiye’nin önemli sosyal sorunları karşısında roman karakterlerinin bile duruşları olmuştur. Örneğin yoksulluk, ağalık, çalışma yaşamı, feodalite, kan davası, göç bunlar arasında yer alır. Bu çalışmada, altı yazarımızın romanlarında kadınların cinsiyet sosyolojisi açısından nasıl ele alındığını incelemeyi amaçladık. Çalışmanın, gerçekçi ve toplumcu kuşağın romanlarında kadın roman kahramanlarını görmek yönünden de feminist edebiyat eleştirisi okumalarına bir katkı vereceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet,, roman,, kadın,, realist kuşak

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Editör kuruluna teşekkürler.

AN EVALUATION OF THE REALIST GENERATION IN LITERATURE BY SOCIOLOGY OF GENDER

Öz

In Modern Turkish Literature, various periods are frequently mentioned for the novel genre (e.g. Tanzimat period novelists or the National Struggle period novelists...) Especially in the 1940s, we see that a realist and socialist generation began to take part in the literary tradition. The writers who stand out with their intellectual and literary identities begin to write novels with a sensitive perspective to the problems of the country. In this sense, despite the slight differences in their perspectives, Fakir Baykurt, Orhan Kemal, Sabahattin Ali, Kemal Tahir, Vedat Türkali and Yasar Kemal are considered among the important representatives of this generation. Focusing on the realities of Turkish social structure, these writers successfully employed many social-cultural phenomena in their novels. Through events and protagonists, they opened up to discuss the deep-rooted problems of Turkey. The heroes of these novels adopted a stance against the important social problems of Turkey. Poverty, landlordship, working life, feudalism, blood feud and immigration are among these social problems. This study aims to examine how women are considered in terms of gender sociology in the novels of all six writers. The study is thought to contribute to the reading of feminist literary criticism in terms of female novel heroes in the novels of the realist and socialist generation.

Anahtar Kelimeler

Gender,, novel,, woman,, realist generation

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Ali, S. (1991). Kuyucaklı Yusuf. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Ali, S. (2006). İçimizdeki Şeytan. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Baykurt, F. (2004). Kaplumbağalar. İstanbul: Adam Yayınları.
• Baykurt, F. (2008). Yılanların Öcü. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Gürçay, S. (2018). "Fakir Baykurt’un Yılanların Öcü Romanına Kültür İzleri Ve Semboller Bağlamında Bir Bakış", Aydın Türklük Bilgisi Dergisi, 6, 11-27. Kemal, O. (1995). Müfettişler Müfettişi 1. İstanbul: Tekin Yayınevi.
• Kemal, O. (2005). Eskici Dükkânı. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Kemal, O. (2007a). Sokakların Çocuğu Suçlu 2. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2007b). Yalancı Dünya. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2007c). Gurbet Kuşları. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2008). Suçlu 1. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2009a). Vukuat Var Hanımın Çiftliği 1. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2009b). Hanımın Çiftliği 2. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2010a). Dünya Evi. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2010b). Üçkâğıtçı Müfettişler Müfettişi 2. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2011). Yüz Karası. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2012). Kanlı Topraklar. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2013a). Sokaklardan Bir Kız. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2013b). Kaçak Hanımın Çiftliği 3. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal O. (2014). Bereketli Topraklar Üzerinde. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2015a). Bir Filiz Vardı. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2015b). Murtaza. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2015c). Kenarın Dilberi. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kemal, Y. (1998a). Demirciler Çarşısı Cinayeti Akçasazın Ağaları 1. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (1998b). Yağmurcuk Kuşu Kimsecik 1. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (1998c). Deniz Küstü. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (1999a). Yusufçuk Yusuf, Akçasazın Ağaları 2. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (1999b). Kale Kapısı Kimsecik 2. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (1999c). Kanın Sesi, Kimsecik 3. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2000a). Ortadirek, Dağın Öte Yüzü 1. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2000b). Yer Demir Gök Bakır, Dağın Öte Yüzü 2. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2000c). Ölmez Otu, Dağın Öte Yüzü 3. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2000d). İnce Memed 1. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2000e). İnce Memed 2. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2000f). İnce Memed 3. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2000g). İnce Memed 4. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2000ğ). Ağrıdağı Efsanesi. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2000h). Al Gözüm Seyreyle Salih. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2001a). Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana, Bir Ada Hikâyesi 1. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2001b). Binboğalar Efsanesi. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2002a). Karıncanın Su İçtiği, Bir Ada Hikâyesi 2. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2002b). Tanyeri Horozları, Bir Ada Hikâyesi 3. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kemal, Y. (2012). Çıplak Deniz Çıplak Ada, Bir Ada Hikâyesi 4. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Koç, Y. (2019). "Vedat Türkali'nin Güven Adlı Roman’ında, Şahıs Kadrosu Perspektifinden II. Dünya Savaşı'nın Topluma Etkileri", Söylem Filoloji Dergisi, 4 (1), 64-78.
• Ortakcı, A. (2012). "Halk Bilgisi Yönüyle Fakir Baykurt’un Romanları", Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 67-83.
• Saraçgil, A. (2005). Bukalemun Erkek. Osmanlı İmparatorluğu'nda ve Türkiye Cumhuriyeti'nde Ataerkil Yapılar ve Modern Edebiyat. (Çev. S. Aktaş). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şeker, A. (2019). "Kuyucaklı Yusuf Romanının Kadın Kahramanlarını Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Psikososyal Yönleriyle Ele Almak", İnsan ve İnsan Bilim Kültür Sanat ve Düşünce Dergisi, 6(22), 865-881.
• Şeker, A. (2019). Yaşar Kemal’in Romanlarının Sosyolojik Dokusunu Feminist Edebiyat Eleştirisi Bağlamında Değerlendirmek. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 19, 15-35.
• Şeker, A. (2020a). “İçimizdeki Şeytan”a Yenilmeyen Macide’nin Toplumsal Cinsiyet Açısından Düşündürdükleri", RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi , 19, 297-308 .
• Şeker, A. (2020b). Edebiyat Ve Toplumsal Cinsiyet. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları.
• Şeker, A. (2021). Kadın Roman Kahramanları. Toplumsal Cinsiyet, Edebiyat Sosyolojisi Ve Roman Okumaları. Ankara: Nika Yayınevi.
• Tahir K. (1976). Bozkırdaki Çekirdek. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Tahir K. (1990). Büyük Mal. İstanbul: Adam Yayınları.
• Tahir, K. (1995a). Hür Şehrin İnsanları I. İstanbul: Tekin Yayınları.
• Tahir, K. (1995b). Hür Şehrin İnsanları II. İstanbul: Tekin Yayınları.
• Tahir K. (1995c). Bir Mülkiyet Kalesi. İstanbul: Tekin Yayınları.
• Tahir, K. (2008). Kelleci Memet. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, K. (2010). Köyün Kamburu. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, K. (2013a). Körduman. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, K. (2013b). Namuscular. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, K. (2013c). Damağası. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, K. (2014). Devlet Ana. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, K. (2015a). Kurt Kanunu. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, K. (2015b). Rahmet Yolları Kesti. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, K. (2015c). Esir Şehrin İnsanları, Esir Şehir Üçlemesi 1. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, K. (2016a). Esir Şehrin Mahpusu, Esir Şehir Üçlemesi 2. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, K. (2016b). Karılar Koğuşu. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, K. (2016c). Sağırdere. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tiken, S. (2009). "Fakir Baykurt’un Yılanların Öcü Adlı Romanına Oluşumsal Yapısalcı Bir Yaklaşım", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 43-56.
• Türkali, V. (1999a). Güven 1. İstanbul: Gendaş Kültür Yayınları.
• Türkali, V. (1999b). Güven 2. İstanbul: Gendaş Kültür Yayınları.
• Türkali, V. (2004). Kayıp Romanlar. İstanbul: Everest Yayınları.
• Türkali, V. (2009). Yalancı Tanıklar Kahvesi. İstanbul: Turkuvaz Yayınları.
• Türkali, V. (2019). Bir Gün Tek Başına. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.