KAYAK ALP DİSİPLİNİ ALT YAPISI İÇİN YETENEK SEÇİMİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 14 - 32, 30.12.2022

Fatih Kıyıcı , Vahdet Alaeddinoğlu

Öz

Bu araştırma, nitel araştırma modeli üzerine kurgulanmıştır. Nitel araştırma yöntemi, sosyal bilimler ve spor bilimleri alanında son yıllarda bilimsel araştırmalarda kabul edilen yöntemlerden biridir. Ülkemizde 19. Yüzyılın başlarından beri yapılan ancak hiçbir olimpik başarısı olmayan Kayak Alp Disiplini branşında yetenek seçimi yapacak bilim adamlarına yol gösterecek bilimsel araştırma derlemesi niteliğindedir.
Kayak, tarihin insanlıkla başladığı ilk günden bu zamana kadar hem yazılı kaynaklarda hem de görsel kaynaklarında insanoğlunun yaşamını idame etmek için kullandığı araçlar arasında yer almaktadır. İnsanoğlunun avlanmadan tutunda savunmaya kadar birçok alanda geliştirdiği ilk araçlar arasında yer almıştır. Özellikle mevsimsel olarak kış şartlarının ağır geçtiği İskandinav ülkelerinde yaşayan insanların yaşadıkları bölgelerde karla mücadele etmek yerine bunun üzerinde kayabilen bir tahta ve geniş uzun sopalardan imal edilmiş araç ve gereçler kullandıkları rivayet edilmektedir. Yiyecek taşıma, avlanma, ulaşım gibi birçok faaliyeti bu araçlarla gerçekleştirmişlerdir. Günümüz şartlarında Kış Olimpiyat Oyunlarının en zorlu yarışlarından biri olan Alp Disiplini yarışmasında yetiştirilecek sporcuların seçilmesi ve yeteneklerinin yönlendirilmesi bir ülkenin insan kaynakları gücünü etkin kullanması adına çok önemlidir. Bilimsel seçim kriterlerine göre çocukların ve sporcuların yönlendirilmesi alp disiplini sporcu alt yapısının geliştirilmesi gelecekte bu spor dalında başarı elde edilmesi açısından önemli sonuçlar doğuracaktır. Bu araştırmada amaç kayak alp disiplininde sporcular için gerekli özellikler ve niteliklerin tam olarak belirlenmesi, sporcuların fizyolojik, psikolojik ve antropometrik özelliklerine göre seçim kriterlerinde bilimsel veriler ışında ülke kayak alt yapısının güçlendirilmesini sağlamaktır.
Bu araştırmada Kayak Alp Disiplininde yetenek seçim kriterlerinin önemi ve buna bağlı olarak bilimsel olarak yapılan araştırmalara katkı sunması amacı taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kayak, Alp Disiplini, Yetenek Seçimi ve Kriterleri

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Kaynakça

• (2012). Kayseri Haber: http://www.kayseriehaber.com/sporcuda-yetenek-secimi-icin-on-sartlar-makale,634.html adresinden alındı
• (2022). Pegasus: https://www.flypgs.com/ekstrem-sporlar/kayak adresinden alındı
• (2022). Wikipedia: https://tr.wikipedia.org/wiki/Kuzey_disiplini adresinden alındı
• (2022). Olympics: https://olympics.com/en/news/beat-feuz-takes-kitzbuhel-downhill-win-for-third-time-career adresinden alındı
• (2022). APKPure: https://apkpure.com/alpine-arena/at.sleepymonsters.alpinearena adresinden alındı
• (2022). Ski-Racing: https://skiracing.com/masters-ski-faster-slalom/ adresinden alındı
• (2022). Insidethegames: https://www.insidethegames.biz/articles/1088264/vlhova-wins-parallel-slalom-st-moritz adresinden alındı
• (2022). Englishnews: https://english.news.cn/20220208/b01a0e1e7e63454580255e7944c2e9b3/c.html adresinden alındı
• (2022). Clickondetroit: https://www.clickondetroit.com/sports/2021/09/24/alpine-skiing-101-competition-format/ adresinden alındı
• (2022). SbNation: https://www.sbnation.com/2018/2/9/16980170/alpine-skiing-super-combined-winter-olympics-time-tv-channel-stream-online-rules-guide-nbc-sports adresinden alındı
• (2022). Olympics: https://olympics.com/en/news/hirscher-overtakes-quality-field-to-claim-men-s-alpine-combined-gold adresinden alındı
• (2022). KayakSever: https://kayaksever.com/alp-disiplini-kayak-nedir-yarisma-turleri-nelerdir/ adresinden alındı
• (2022). Insider: https://www.businessinsider.com/amazing-vintage-ski-photos-2011-12 adresinden alındı
• (2022). wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_skiing adresinden alındı
• (2022). morgedal: https://www.morgedal.com/english/history/ adresinden alındı
• (2022). LifeInNorway: https://www.lifeinnorway.net/fridtjof-nansen/ adresinden alındı
• (2022). VingateSki : https://vintageski.tumblr.com/post/87415682163/mathias-zdarsky-an-early-ski-pioneer-and-one-of adresinden alındı
• (2022). Kayakİnfo: https://www.kayakinfo.net/tarihce adresinden alındı
• (2022). Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/tr/spor/kis-olimpiyatlarinda-en-fazla-madalyayi-norvec-kazandi/2491585 adresinden alındı
• (2022). FIS: https://assets.fis-ski.com/image/upload/v1593675483/fis-prod/assets/ICR_02072020.pdf adresinden alındı
• (2022). Britannica: https://www.britannica.com/sports/Alpine-skiing adresinden alındı
• Alaeddinoğlu, V., & Kaya , İ. (2016). Türkiye Kayak Milli Takımları Alp Disiplini ve Kuzey Disiplini Sporcularının Antropometrik ve Fizyolojik Özelliklerinin Karşılaştırılması. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), s. 116-123.
• Altaş, T. A., Çavuş, A., & Zaman, N. (2015). Türkiyenin Kış Turizmi Koridorunda Yeni Bir Kış Turizm Merkezi: Konaklı. Marmara Coğrafya Dergisi(31), s. 345-365.
• Arabacı, R., Koparan, Ş., Öztürk, F., & Akın, M. (2008). Olimpiyatlar İçin Yetenek Seçimi ve Spora Yönlendirme Projesi 2. Aşama Sonuçlarının İncelenmesi (BUrsa Örneği). Health Sciences Physical Education and Sports, 3(2), s. 86-98.
• Aras, D., Bıldırcın, C., Güler , Ö., Gülü, M., & Akça, F. (2019). Spor Tırmanış Yetenek Seçimi Test Bataryası Örneği. Spor-Metre, 17(2), 41-52.
• Ayan, V., & Mülazımoğlu, O. (2010). Sporda Yetenek Seçimi ve Spora Yönlendirmede 8-10 Yaş Grubu Kız Çocuklarının Fiziksel Özelliklerinin ve Bazı Performans Profillerinin İncelenmesi (Ankara Örneği). Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), s. 152-159.
• Bayram, M., Şam, C. T., Zepak, M., & Sajedi, H. (2020). Elit Düzeydeki Kayak ve Atletizm Sporcularının Fiziksel, Fizyolojik ve Motorik Özelliklerinin Karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(3).
• Bjerke, O., Pedersen, A. V., Aune, T. K., & Loras , H. (2017). An Inverse Relative Age Effect in Male Alpine Skiers at the Absolute Top Level. Frontiers in Psychology, 8, s. 1-6.
• Bjerke, O., Pedersen, A. V., Aune, T., & Loras, H. (2017). An Inverse Relative Age Effect in Male Alpine Skiers at the Absolute Top Level. Frontiers in Psychology, 8, s. 1-6.
• Cankaya, C. (1993). Türkiye'de Kış Sporlarının Gelişimi ve Bugünkü Durumu. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor A.B.D, Yüksek Lisans Tezi, s. 5-13-20.
• Denning, A. (2014). Alpine Modern: Central European Skiing and the Vernacularization of Cultural Modernism, 1900–1939. Central European History, 46, s. 850-890.
• Güçlüöver, A., Şahin, İ. N., Gülü, M., & Esen , H. T. (2019). Sporda Yetenek Seçimi ve Spora Yönlendirmede 9-10 Yaş Çocukların Fiziksel Özellikleri ve Performans Profillerinin İncelenmesi: Kırıkkale Örneği. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), s. 199-210.
• Gürkan, H., & Müniroğlu, S. (2001). Türkiye Profesyonel Futbol Liglerinde Mücadele Eden Takımların Altyapı Antrenörlerinin Yetenek Seçim Kriterleriyle İlgili Görüşlerinin İncelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), s. 23-40.
• Güven, Ö. (2019). 1936 Garmisch Kış Olimpiyat Oyunlarına Türkiye Cumhuriyetinin Katılımı. Spor Metre Dergisi, 17(3), s. 1-8.
• Gallahue, D. L. (1982). Understanding Motor Development in Children. Boston: John Wiley & Sons, Inc.
• Hebert-Losier, K., Supej, M., & Holmberg, H.-C. (2014). Biomechanical Factors Influencing the Performance of Elite Alpine Ski Racers. Sports Medicine, 44, s. 519-533. İri, R., Sevinç, H., & Süel, E. (2009). 12 – 14 Yaş Grubu Çocuklara Uygulanan Futbol Beceri Antrenmanın Temel Motorik Özelliklere Etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), s. 123-131.
• Küçükuğurlu, M., & Sivaz, B. A. (2011). Erzurum Kış Sporları Tarihi (Cilt 1). Trabzon: Serander Yayınları.
• Kıyıcı, F. (2006). Alp Disiplini Kayakçılarında Sürat Egzersizleri Sonrası Serum Süperoksid Dismutaz, Katalaz ve Malondialdehit Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı.
• Kıyıcı, F. (2022). https://www.fatihkiyici.com/wp-content/uploads/2019/03/Sporda-Yetenek-Se%C3%A7imi.pdf adresinden alındı
• Kamps, P. H. (2000). Modifiability of The Psychomotor Momain. Calgary- Alberta: University of Calgary PRISM: University of Calgary's Digital Repository.
• Karademir, T., Çoban , B., Devecioğlu, S., Kafkas, M., & Mendeş, B. (2009). Sporcu Yetenek Seçiminde Sponsorluğa Alternatif Bir Yaklaşım. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(2).
• Karaman, B., & Süel, E. (2020). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Oynatılan Fiziksel Etkinliğe Dayalı Oyunların Psikomotor Gelişim Üzerine Etkisi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi, Spor Bilimleri Dergisi, 14(3), s. 529-539.
• Kasap, H. (1990). Sporda Yetenek Seçimi ve Ülkemizdeki Durumu. Spor ve Çocuk, 1(3), s. 36-38.
• Koşan, A. (2013). Kış Sporları Turizmi – Kayak Turistlerinin Kış Turizm Merkezlerini Algı ve Değerlendirmelerine Ait Bir Araştırma (Palandöken'de Bir Uygulama). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), s. 293-324.
• Lemos, A. G., Avigo, E. L., & Barela, J. A. (2012). Physical Education in Kindergarten Promotes Fundamental Motor Skill Development. Advances in Physical Education, 2(1).
• Müller, E., & Schwameder, H. (2003). Biomechanical Aspects of New Techniques in Alpine Skiing and Ski-Jumping. National Library of Medicine, 21(9), 679-692.
• Müniroğlu, S., & Özen , G. (2017). Sporda Yetenek Seçimi ve Yönlendirme. Ankara: Akademisyen Yayınevi.
• Musabaşoğlu, S. (2008). Elit Düzeydeki Alp Disiplini Kayakçılarının Reaksiyon Zamanlarının Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Spor Sağlık Bilimleri Anabilim Dalı. Ozal, M., Gökdemir, K., Arslan, C., & Orhan, S. (2003). Güreş Eğitim Merkezlerine Yetenekli Sporcu Seçme Sınavlarında Uygulanan Testlere İlişkin Bir Arıştırma. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), s. 19-32. Ozbay, Y., & Palancı, M. (2011). Üstün Yetenekli Çocuk ve Ergenlerin Psikososyal Özellikleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(22), s. 89-108.
• Pekel, H. A., Bağcı , E., Güzel , N. A., & Onay, M. (2006). Spor Yapan Çocuklarda Performansla İlgili Fiziksel Uygunluk Test Sonuçlarıyla Antropometrik Özellikler Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 299-308. Raschka, C. (2019). Somatotypes In Skiing. Papers on Anthropology, 18(2), s. 89-102.
• Sağlık, E., & Tuna, M. (2020). Türkiyenin Kış Turizm Merkezleri ve Potansiyeli. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Sevim, Y. (2000). Sporda Yetenek Seçimi ve Temel İlkeleri.
• Sevimli, D. (2015). Sporda Yetenek Geliştirme Sürecinin Yönetimi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), s. 1-9.
• Sevindik, B., & Kıyıcı, F. (2021). Kayak Alp disiplini Türkiye Şampiyonası Sonuçlarının Bazı İller Açısından İncelenmesi (2005-2013 Yılları). Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(2).
• Soy, E., & Pekel, H. A. (2020). 8-10 Yaş Grubu Çocuklarda Sporda Yetenek Seçimi İle Kinestetik Zeka ve Fiziksel Öz Saygınlık Arasındaki İlişki. Aksaray University Journal of Sport and Health Researcher, 1(1), s. 10-24.
• Şebin, K. (2009). Erzurum Kış Sporları Turizmi ile İlgili Yöre Halkının Tutum ve Beklentileri. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Tamer, K. (2000). Sporda Fiziksel-Fizyolojik Performansın Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi. Ankara: Bağırgan Yayınevi.
• Tanyeri, Y. (2000). Kayak Alp Disiplini. Erzurum: Bakanlar Media .
• Tekin, B. (2021). Alp ve Kuzey Disiplini Kayak Sporcularında Dinamik Denge, Fonksiyonellik ve Antropometrik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Anatomi
• A.B.D., Anatomi Tezli Yüksek Lisans Programı, (Yüksek Lisans Tezi), s. 5-7.
• Yıldız, E., & Çetin , Z. (2018). Sporun Psiko-Motor Gelişim ve Sosyal Gelişime Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), s. 54-66.
• Yelboğa, A. (2008). Örgütlerde Personel Seçimi ve Psikolojik Testler. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), s. 11-27.
• Zengin, S., & Şentürk, İ. (2022). Paralimpik Oyunların Tarihsel Gelişimi. ÇOMÜ Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), s. 53-64.