Zorunlu Arabuluculuk Uygulamasının Olumlu ve Olumsuz Yönleri

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 80 - 91, 31.12.2019

Mehmet Saim Aşçı

Öz

Bireysel iş uyuşmazlıklarının daha hızlı çözümlenebilmesi ve iş mahkemeleri üzerindeki ağır iş yükünün hafifletilmesi amacıyla uygulanan alternatif çözüm yöntemlerinden biri de arabuluculuktur.
25 Ekim 2017 tarih ve 30221 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile ülkemizde bireysel iş uyuşmazlıklarının çözümü için dava açmadan önce arabulucuya başvurulması zorunlu hale gelmiştir.
İş Uyuşmazlıklarının çözümünde arabuluculuğun dava şartı haline gelmesi sonrasında hem yasal düzenlemenin bizatihi kendisi hem de arabuluculuk uygulaması pek çok açılardan değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmelerde zorunlu arabuluculuk uygulamasının işçi-işveren uyuşmazlıklarının çözümüne etkinlik kazandırdığı, iş mahkemeleri üzerindeki dosya yükününün azaltılmasında olumlu katkı sunduğu; ancak yasanın henüz tasarı aşamasından itibaren hukuki açıdan pek çok eleştiriye konu olduğuna vurgu yapılmaktadır.
Özellikle zorunlu arabuluculuğun yasalaşmasından sonra en büyük işveren örgütlerinden biri olan TOBB Başkanının konuya ilişkin yaptığı açıklamalar düzenleme üzerinde bir şaibe oluşmasına ve bir güven sorununa yol açmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arabuluculuk, Zorunlu Arabuluculuk, İşçi-İşveren Uyuşmazlıkları

Kaynakça

• Albayrak, H. (2018). Eşitlik Ve Tarafsızlık İlkelerinin Zorunlu Arabuluculuk Bağlamında Yeniden Değerlendirilmesi Zorunluluğu. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17. Bayram, F. (2013), “Bireysel İş Uyuşmazlıklarının Çözümünde İş Denetimi Sisteminin Rolü”, Bireysel İş Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, İstanbul 2011, (s.37-52). Çelik, N. (1973). İş hukukumuzda uzlaştırma ve arabuluculuk. İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi. DİSK/Genel-İş (2018) Genel-İş 2016-2017 Yıllığı, Ankara: DİSK Genel-İş Yayınları. Doğan Yenisey, K. (2016). İş Yargısında Zorunlu Arabuluculuk. İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı Taslağının Değerlendirilmesi (Editör: Doğan Yenisey, K.), İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Derneği, 40, 167-193. Güzel, A. (2016). İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı Taslağı Hakkında Bazı Aykırı Düşünceler!... Calisma ve Toplum, 50(3). Ildır, G. (2003). Alternatif uyuşmazlık çözümü:(Medeni yargıya alternatif yöntemler): Adil yargılanma hakkı, hak arama özgürlüğü, makul sürede yargılanma hakkı, tahkim ile benzerlikleri-farkları, arabuluculuk, sulh, tüketici sorunları hakem heyeti, avukatlık kanunu'nda düzenlenen uzlaştırma, aile mahkemeleri. Seçkin. Karacabey, K. (2016). Zorunlu Arabuluculuğun Hukukun Temel İlkelerine Aykırılığı ve Uygulanabilirliğine Dair Sorunlar. Ankara barosu dergisi, 1, 457-489. Kekeç, K. E. (2011). Arabuluculuk yoluyla uyuşmazlık çözümünde temel aşamalar ve taktikler. Ankara: Adalet. Kocaoğlu, A. M. (1999). Türk iş hukukunda arabuluculuk kurumu: İngiltere, Fransa, Almanya, İsveç ve özellikle ABD Hukuk sistemleriyle karşılaştırmalı olarak. Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası. Korkmaz, F., & Kıyak, E. 7036 SAYILI İŞ MAHKEMELERİ KANUNUYLA 6325 SAYILI HUKUK UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK KANUNUNDA GETİRİLEN DEĞİŞİKLİKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ. İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(1), 31-56. Mutlay, F. B. (2018). İşe İade Davalarında Arabuluculuk. Calisma ve Toplum, 59(4). Odaman, S. (2018). Arabuluculuk Neden Tercih Edilmelidir?. KESİAD Dergisi, S.13, Mayıs 2018, s. 44, http://www. kesiad.org/13sayi.pdf, 07.06.2018. Özbay, İ. (2004). Avukatlık Hukukunda Uzlaştırma ve Uzlaştırma Tutanağının İlâm Niteliği. AÜEHFD, C. VIII, S. 3-4, 2004. Özbek, M. S. (2009). Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Genişletilmiş 2. Bası, Ankara., ÖZDEMİR, E. (2015). İş Mahkemelerinin İşleyişi ve Bireysel İş Uyuşmazlıklarının Alternatif Çözüm Yöntemleri. Calisma ve Toplum, 47(4). Özmumcu, S. (2013). ARABULUCUNUN ROLÜ KOLAYLAŞTIRICI VE DEĞERLENDİRİCİ ARABULUCULUK. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 71(1), 1369-1389. Pekcanıtez, H., Atalay, O., Özekes, M. (2017). Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı. İstanbul: Vedat Kitapçılık. Şıpka, Ş. (2007). “Hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk kanunu tasarısı” nın değerlendirilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl. 6, Sayı, 12, 163-165. Tanrıver, S. (2010). Arabuluculuk ve Uzlaştırma Kavramları, Aralarında Temel Farklılıklar ve Arabuluculuk Kurumuna Duyulan Tepkiler ya da Oluşturulan Dirençlerin Sosyolojik Açıdan İrdelenmesi ve Değerlendirilmesi. Hukuki Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Sempozyumu, Ankara, 5-6. Tanrıver, S. (2006). Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Özellikle Arabuluculuk. Türkiye barolar birliği dergisi, 64(19), 151-177. Taşpolat-Tuğsavul, M. (2012). Türk Hukukunda Arabuluculuk. Yetkin Yayınları, Ankara. TBMM. (2008). Hukuk uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı ve Avrupa Birliği Uyum komisyonu ile Adalet Komisyonu Raporları (1/486). Ankara: TBMM. Tıktık, Y. Ç. (2013). Arabuluculukta gizliliğin korunması. İstanbul: XII Levha. Yıldırım, M. K. (2007). İhtilafların Mahkeme Dışı Usullerle Çözülmesi Hakkında. Prof. Dr. Yavuz Alangoya için Armağan, İstanbul, (s 337).