Kişilik Renklerinin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetiyle İlişkisi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 36, 02.07.2023

Melike Sandıkçı Çalışkan , Yahya Fidan

https://doi.org/10.51524/uhusbad.1238907

Öz

Kişilik renklerinin iş tatmini ve işten ayrılma niyetiyle ilişkisinin ölçüldüğü bu çalışmada, dört farklı kişilik rengi grubunun içsel ve dışsal tatmin olarak iki alt faktörden oluşan iş tatmini ölçeği ve tek faktörden oluşan işten ayrılma niyeti ölçeğine göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırma verileri İstanbul’da bir vakıf üniversitesinde idari kadrolarda görev yapan çalışanlardan elde edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkinin tespiti için korelasyon analizi, kişilik renkleri ile araştırma değişkenlerinin tespiti için ise ANOVA testi analizi uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişki kişilik renklerine göre incelendiğinde, en büyük farklılığın mavi kişilik renklerine sahip kişilerin içsel motivasyonu ile işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkide ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Mavi kişilik rengine sahip kişilerde içsel motivasyon ile işten ayrılma niyeti arasındaki negatif ilişki diğer kişilik renklerine göre daha düşük olduğu tespit edilmiştir. İşyerindeki pozisyon bazında bakıldığında ise görevli pozisyonunda çalışanların dışsal motivasyon puanlarının diğer gruplara göre anlamlı olarak daha düşük olduğu görülmektedir. Aynı zamanda gelir bazında bakıldığında, işten ayrılma niyetinin puan ortalamalarının gelir arttıkça düşme trendine girdiği, yani gelir arttıkça işten ayrılma niyetinin de arttığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

kişilk, kişilik tipi, kişilik rengi, iş tatmini, işten ayrılma niyeti

The Relatıonshıp Of Personalıty Colors Wıth Job Satısfactıon And Intentıon To Left

Öz

In this study, in which the relationship of personality colors with job satisfaction and turnover intention was measured, it was examined whether four different personality color groups differed significantly according to the job satisfaction scale consisting of two sub-factors as intrinsic and extrinsic satisfaction and the turnover intention scale consisting of a single factor. The research data were obtained from employees working in administrative positions at a foundation university in İstanbul. Correlation analysis was used to determine the relationship between variables, and ANOVA test analysis was used to determine personality colors and research variables.When the relationship between the variables was analyzed according to personality colors, it was observed that the biggest difference emerged in the relationship between the intrinsic motivation of people with blue personality colors and their intention to leave. It has been determined that the negative relationship between intrinsic motivation and intention to leave work in people with blue personality color is lower than other personality colors. On the basis of the position in the workplace, it is seen that the extrinsic motivation scores of the employees in the official position are significantly lower than the other groups.At time same time, when we look at the income basis, it is seen that the mean scores of intention to leave tend to decrease as income increases, that is, intention to leave increases as income increases.

Anahtar Kelimeler

personality, personality type, personality color, job satisfaction, intention to quit

Kaynakça

• Akgemci, T., & Öz, M. (2020). Kişilik Renklerinin Performans İle İlişkisi: Kamu Kurumları Üzerine Bir Araşırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 85-99.
• Bal, S. (2020). Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetinin Öncülleri, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin Analizi: Havacılık Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Gebze: Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bİlimler Enstitüsü.
• Başaran, İ. (1998). Örgütsel Davranış. Ankara: Gül Yayınevi.
• Bayrak Kök, S. (2006). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 291-317.
• Bowers, B. (1989). What Color Is Your Aura? Growth Gallery Books.
• Cortina, J. (1993). What is Coefficient Alpha? An examination of theory and applications. Journal of Applied Pyschology, 78(1), 98.
• Çiftçi, B. (2019, 09 22). Kişisel Gelişim. Renklerin Psikolojisi- Yeşil Renk ve Anlamı: https://www.kisiselgelisim.com/yesil-renk-ve-anlami-yesil-rengi-ve-renklerin-psikolojisi/ adresinden alındı
• Durmuş, B., Yurtkoru, E., & Çinko , M. (2011). Sosyal Bilimlerde SPSS'le Veri Analizi. İstanbul: Beta Basım, 4. Baskı.
• Eroğlu, F. (2013). Davranış Bilimleri. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Eser, D. (2022). Yetişkin Bireylerde Borderline Kişilik Özellikleri, Otobiyografik Bellek Özellikleri ve Olayların Merkeziliği İlişkisinin İncelenmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fidan, Y., & Bayraktar, O. A ve B Tipi Kişilik Yapısına Sahip Yöneticilerin Yaşam Tarzları ve Stres İlişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 393-408.
• Filiz, Z. (2014). Öğretmenlerin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Yönetim ve İktisat Dergii, 10(23), 157-172.
• Fulmer, R. (1983). Practical Human Relations. Illinois: Revised Edition,Richard Dr. Irwin, Inc. Homewood.
• Gündüz Çekmecelioğlu, H. (2007). Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bİr Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 79-97.
• Hair, J., Black, W., Babin, B., & Anderson, R. (2014). Multivariate data analysis: Person new international edition. Essex: Pearson Education Limited, 1(2).
• Karaca, R. (2015). Kişiliğim ve Ben. İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karaduman, A. (2002). Ekip Çalışmasında, Liderin İş Tatmini Üzerindeki Etkisi. Erzurum: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Lawler, E., & Porter, L. (1967). Performansın İş Doyumu Üzerindeki Etkileri.Endüstri İlişkileri. 20-28.
• Littauer, F., & Littauer, M. (1992). Kişilik Bulmacası. İstanbul: Sistem Yayıncılık ve Mat. San. Tic. A.ş.
• Littauer, F., & Sweet, R. (2014). Kişiliğinizi Tanıyın (Personality Plus at Work), Birinci Baskı. İstanbul: Yakamoz Yayıncılık.
• Mc Adams, D. (1997). Kişilik Psikolojisinin Kavramsal Bir Tarihi. Kişilik Psikolojisi El Kitabı. Akademik Basın.
• Özsoy, E. (2013). A Tipi ve B Tipi Kişilik ile İş Tatmini Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ritberger, C. (2009). What Color Is Your Personality? Fourth Edition. United States: Hay House.
• Robbins, S., & Judge, T. (2017). Örgütsel Davranış. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sağlam Arı, G., Bal, H., & Çına Bal, E. (2010). İşe Bağlılığın Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisindeki Aracılık Etkisi: Yatırım Uzmanları Üzerine Bir Araştırma. 15(3), 143-166.
• Sarıdede, U., & Doyuran, Ş. (2004, Temumuz 6-9). Eğitim Örgütlerinde Örgütsel Bağlılığın İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Saygın, O. (2022). Renkerle İnsanları Tanıma Kılavuzu. İstanbul: Karma Kitaplar Basım Yayın A.Ş.
• Sungur, Y. (2011, 09 25). Yasemin Sungur Gelişim Enstitüsü. Renkler ve Kişilik Testi: https://www.yaseminsungur.com/2011/09/25/renkler-ve-kisilik-testi/ adresinden alındı
• Şencan, H., & Fidan, Y. (2020). Likert Verilerinin Kullanıldığı Keşfedici Faktör Analizlerinde Normallik Varsayımı ve Faktör Çıkarma Üzerindeki Etkisinin Spss, Factor ve Prelis Yazılımlarıyla Sınanması. Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 640-687.
• Timuroğlu, K., & İşcan, Ö. (2008, Temmuz). İş Yerinde Narsizm ve İş Tatmini İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 239-264.
• Tınaz, P. (2009). Çalışma Yaşamından Örnek olaylar. İstanbul: Beta Basım Yayın 2. Bası.
• Tiryaki, F., & Aykaç, M. (2013). Farklı Kişilik Tiplerinin İncelenmesinde Kullanılan Yaratıcı Drama Yönteminin Kullanımına İlişkin Katılımcı Görüşleri. Tarih Okulu Dergisi, 605-626.
• Toktamışoğlu, M., & Alkış, C. (2005). İnsan Tanıma Kılavuzu. İstanbul: Kapital Yayınları.
• Yolcu, E. (2002). Renklerin Özel Kullanımı ve Ekinsel Olarak Algılanması. İletişim Fakültesi Dergisi, 647-660.