Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

KARAR ALMA SÜRECİNDE DUYGULARIN ROLÜ VE ETKİLERİ

Yıl 2020, , 52 - 65, 22.12.2020
https://doi.org/10.29131/uiibd.839414

Öz

Karar alma, yönetim ve organizasyon teorilerinde yönetsel faaliyetlerin en önemlileri arasında yer almaktadır. Örgütlerin etkililik ve verimliliğinin arttırılması açısından karar alma yöneticilerin en önemli, en zor ve en riskli işidir. Karar alma süreçlerinin sağlıklı işlemesinde etkili olan pek çok faktör bulunabilir. Rekabetin ve değişimlerin hızlı yaşandığı günümüz ortamındaki örgütlerin sürdürebilirliği, onların hızlı ve doğru karar alma becerilerine bağlı olduğu yadsınmamalıdır. Kötü alınmış kararların bazen örgütler açısından telafi edilemez sonuçları olabilir. Ancak kimi durumlarda telafi edilemeyen sonuçların kökeninde karar alma sürecindeki operasyonel etkilerden ziyade karar verici olan bireyin duyguları, algıları ve tutumları daha büyük önem arz etmektedir. Zira, hatalı alınan kararın kökeninde duyguların etkileri gözlenmektedir. Bu çalışmada, duyguların karar alma süreçlerindeki etkileri literatür taraması yapılarak incelenmesini amaçlamaktadır.

Kaynakça

  • Adair, J. (2017). Karar Verme ve Problem Çözme (Çev. Ed. Kalaycı, N. ve Çev. Korkmaz, G.), 3. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
  • Andrade, E. B. and Ariely, D. (2009). The Enduring İmpact of Transient Emotions on Decision Making. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 109(1), 1-8.
  • Armesh, H. (2012). Decision Making. Malaysia: Multimedia University.
  • Armesh, H. (2010) Decision Making. Global Economy and Finance Journal (Session: Management) (Ed. Zia Haqq) (pp. 483-506). 12th International Business Research Conference, Dubai.
  • Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2008). Katılımcı Karar Verme: Kararlara Katılım Konusunda Çalışanların Düşüncelerine Yönelik Bir Alan Çalışması, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 29-56.
  • Bayraktaroğlu, S. and Demir, K. (2011). İşyerinde Karar Verme ve Problem Çözme Yöntemleri. Ankara: İş ve Meslek Danışmanlığı Derneği.
  • Bofinger, C. Hayes, J. Bearman, C. and Viner, D. (2015). Ohs Risk and Decision-Making. Core Body of Knowledge For The Generalist Ohs Professional.
  • Borges, M. (2004). What can Kant teach us about emotions? The Journal of Philosophy, 101(3), 140-158.
  • Brien, D. and Flanagan, P. (2012). Decision Making. www.ındependent.ıe/ırish-news/windfall-for-farmers-as-82pcvote-. Erişim Tarihi: 21.11. 2019.
  • Burstein, F. and Holsapple, C. W. (2008). Handbook on Decision Support Systems 2: Variations. Springer Science & Business Media.
  • Cacioppo, J. T., Berntson, G. G., Larsen, J. T., Poehlmann, K. M. and Ito, T. A. (2001). The Psychophysiology Of Emotion. Handbook of emotions, 2, 173-191
  • Castelfranchi, C. (2000). Affective Appraisal Versus Cognitive Evaluation İn Social Emotions And İnteractions. Affective interactions, 76-106.
  • Ceschi, A., Demerouti, E., Sartori, R. And Weller, J. (2017). Decision-making Processes İn The Workplace: How Exhaustion, Lack Of Resources And Job Demands İmpair Them And Affect Performance. Frontiers in psychology, 8, 313.
  • Cunliffe, A. L. (2008). Organization Theory, Sage Publications, First Published, London.
  • Daft, R. (2010). Organization Theory and Design, Cengage Learning 10th Edition, USA.
  • Daly, J., Speedy, S. and Jackson, D. (2017). Contexts of Nursing: An İntroduction. Elsevier Health Sciences.
  • Damasio AR. 1994. Descartes’ Error: Emotion, Reason, and the Human Brain. New York: Putnam
  • Desmet, P. (2003). Measuring Emotion: Development and Application of an İnstrument to Measure Emotional Responses to Products. Funology, 111-123. Netherlands: Springer.
  • Dictionary, O. E. (2002). Oxford English Dictionary. The Library.
  • Dunn EW, Aknin LB, Norton MI. 2008. Spending money on others promotes happiness. Science 319:1687–88
  • Ekman P, Davidson RJ, eds. 1994. The Nature of Emotion: Fundamental Questions. New York: Oxford Univ. Press
  • Ekman, P. (1992) Are there Basic Emotions? Psychological Review, 99, 550–553.
  • Eren, E. (2001). Yönetim ve Organizasyon. İstanbul: Beta Yayıncılık.
  • Fema. (2005). Decision Making and Problem Solving: Independent Study. Training Fema Goverment, https://training.fema.gov/emiweb/downloads/is241.pdf Erişim Tarihi: 21.11. 2019.
  • Frijda NH, Kuipers P, ter Schure E. 1989. Relations among emotion, appraisal, and emotional action readiness. J. Personal. Soc. Psychol. 57:212–28
  • Frijda, N. H. (1984). Toward a Model of Emotion. Stress and anxiety, 9, 3-16.
  • Frijda, N. H. (1994). Emotion Require Cognitions, Even if Simple One. The Nature of Emotion: Fundamental Questions. New York-Oxford University Press.
  • Frishammar, J. (2003). Information Use in Strategic Decision Making. Management Decision, 41(4), 318 – 326.
  • Gerrig, R. J., Zimbardo, P., Svartdal, F., Brennen, T. and Donaldson, R. (2013). Psychology and life. Boston, MA: Pearson.
  • Gifford, A. (2002). Emotion and Self-Control. Journal of Economic Behavior & Organization, 49, 113–130.
  • Gigerenzer, G. (2004). Dread Risk, September 11, and fatal traffic accidents. Psychological science, 15(4), 286-287.
  • Goleman, D. (2007). Duygusal Zeka. (B. S. Yüksel, Çev.) İstanbul: Varlık Yayınları
  • Greene, J. D., & Haidt, J. (2002). How (and where) does moral judgment work? Trends in Cognitive Science, 6, 517-523
  • Hammond, J. S., Keeney, R. L. and Raiffa, H. (2006). Karar Almanın Gizli Tuzakları. Harvard Business School Publishing Corporation
  • Harrison, E. F. ve Pelletier, M. A. (2000) “The Essence of Management Decision”, Management Decision, 38(7): 462-470.
  • James, W. (1988). The Principles of Psychology. H. Holt and Company
  • Jonassen, D. H. (2012). Designing For Decision. Association For Educational Communications and Technology.
  • Kahneman, D., Lovallo, S. and Sibony, O. (2011). O Büyük Kararı Almanızdan Önce. Harvard Business School Publishing Corporation
  • Keltner D, Oatley K, Jenkins JM. 2014. Understanding Emotions. Hoboken, NJ: Wiley
  • Kleinginna, P. R. and Kleinginna, A. M. (1981). A Categorized List of Emotion Definitions, With Suggestions for a Consensual Definition. Motivation and emotion, 5(4), 345-379.
  • Kring AM. 2008. Emotion disturbances as transdiagnostic processes in psychopathology. See Lewis et al. 2008, pp. 691–708
  • Kring, A. M. (2008). Emotion disturbances as transdiagnostic processes in psychopathology. In M. Lewis, J. M. Haviland-Jones & L. F. Barrett (Eds.), Handbook of emotion (3rd ed., pp. 691–705). New York: Guilford Press
  • Lamba, M. (2014). Karar Vermeyi Etkileyen Yapısal Faktörler Bakımından Yönetim ve Organizasyon Teorilerinin İncelenmesi, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(27), 8-18.
  • Laroche, H. (1995). From Decision to Action in Organizations: Decision Making as a Social Representation. Organization Science, 6(1), 62 – 75.
  • Lerner, J. S. and Keltner, D. (2000). Beyond Valence: Toward a Model of Emotion-Specific İnfluences on Judgement and Choice. Cognition and Emotion, 14(4), 473-493.
  • Lerner, J. S. and Tiedens, L. Z. (2006). Portrait of the Angry Decision Maker: How Appraisal Tendencies Shape Anger's İnfluence on Cognition. Journal of Behavioral Decision Making, 19, 115-37.
  • Lerner, J. S., Li, Y., Valdesolo, P. and Kassam, K. S. (2015). Emotion and Decision Making. Annual review of psychology, 66, 799-823.
  • Lerner, J.S. and Keltner, D. (2001). Fear, Anger, and Risk. Journal of Personality and Social Psychology, 81, 146–159
  • Loewenstein, G., Lerner, J.S. (2003). The Role of Affect in Decision Making. Handbook of affective science, 619(642), 3.
  • Loewenstein, G.F., Weber, E.U., Hsee, C.K. and Welch, N. (2001). Risk as Feelings. Psychological bulletin, 127(2), 267.
  • Loomes, G. and Sugden, R. (1982). Regret theory: An Alternative Theory of Rational Choice Under Uncertainty. The economic journal, 92(368), 805-824.
  • Luce, M. F., Payne, J. W. and Bettman, J. R. (2001). The İmpact of Emotional Tradeoff Difficulty on Decision Be-Havior. In E. U. Weber, J. Baron & G. Loomes (Eds.), Conflict and tradeoff in decision making (pp. 86–109). Cambridge: Cambridge University Press.
  • Lunenburg, F. C. (2010). The Decision Making Process. National Forum of Educational Administration And Supervision Journal.
  • Mclaughlin, J. D. (Fall 1995). Strengthening Executive Decision Making”, Human Resource Management, 34(3), 443 – 461.
  • Mellers, B. A. (2000). Choice and the Relative Pleasure of Consequences. Psychological Bulletin, 126, 910–924.
  • Morris, C. G. (1979). Psychology: An İntroduction (3rd ed.). Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
  • Mykkänen, M. (2010). Decision Making and Decision Communication in An Engineer Based Organization. University of Jyväskylä.
  • Negulescu, O. (2014). Using A Decision-Making Process Model in Strategic Management. Review of General Management.
  • Nickols, F. W. (2015). Strategic Decision Making Commitment to Strategic Action. Distance Consulting.
  • Oatley, K., Keltner, D. and Jenkins, J. M. (2006). Understanding Emotions. Blackwell publishing.
  • Omay, U. (2009). Emeğin Kültür ve Manipülasyon Teorisi. İstanbul: Beta Basım A.Ş.
  • Paulus, M. P. and Angela, J. Y. (2012). Emotion and Decision-Making: Affect-Driven Belief Systems in Anxiety and Depression. Trends in cognitive sciences, 16(9), 476-483.
  • Peker, Ö. ve Aytürk, N. (2002). Yönetim Becerileri, Ankara: Yargı Yayınevi.
  • Quigley BM, Tedeschi JT. 1996. Mediating effects of blame attributions on feelings of anger. Personal. Soc. Psychol. Bull. 22:1280–88
  • Raghunathan, R. and Pham, M. T. (1999). All Negative Moods Are Not Equal: Motivational İnfluences of Anxiety And Sadness on Decision Making. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 79(1), 56-77.
  • Robbins, S. P., & Coulter, M. (2012). Management (11th ed.). Pearson Prentice-Hall.
  • Rosanas, J. (2013). Decision-Making in an Organizational Context Beyond Economic Criteria, 1st Edition. Palgrave Macmillan.
  • Schaller M, Cialdini RB. 1988. The economics of empathic helping: support for a mood management motive. J. Exp. Soc. Psychol. 24:163–81
  • Schwarz, N. and Clore, G. L. (2003). Mood as İnformation: 20 Years Later. Psychological Inquiry, 14(3-4), 296-303.
  • Secchi, D. (2011), Extendable Rationality, Springer New York Dordrecht Heidelberg London.
  • Shapira, Z. (1997). İntorduction and Overview, Edt. Zur Sahira, Organizational Decision Making,Cambridge University Press, UK.
  • Solomon RC. 1992. Existentialism, Emotions, and the Cultural Limits of Rationality. Philosophy East and West , Oct., 1992, Vol. 42, No. 4, Mt. Abu Regional EastWest Philosophers' Conference, "Culture and Rationality" (Oct., 1992), pp. 597-621
  • Solomon, R.C. (1977). The Passions. The Myth and Nature of Human Emotions.
  • Tekin, Ö. A. ve Ehtiyar, R. (2010). Yönetimde Karar Verme: Batı Antalya Bölgesindeki Beş Yıldızlı Otellerde Çalışan Farklı Departman Yöneticilerinin Karar Verme Stilleri Üzerine Bir Araştırma. Journal of Yasar University, 5(20), 3394‐3414.
  • Türk Dil Kurumu (2019). Güncel Türkçe Sözlük. tdk.gov.tr.
  • Vohs, K. D., Baumeister, R. F., Schmeichel, B. J., Twenge, J. M., Nelson, N. M. and Tice, D. M. (2014). Making Choices İmpairs Subsequent Self-Control: A Limited-Resource Account of Decision Making, Self-Regulation, And Active İnitiative. In Self-Regulation and Self-Control (pp. 45-77). Routledge.
  • Winkielman, P., Knutson, B., Paulus, M. and Trujillo, J. L. (2007). Affective İnfluence on Judgments and Decisions: Moving Towards Core Mechanisms. Review of General Psychology, 11(2), 179-192.
  • Worthy, D. A., Byrne, K. A. and Fields, S. (2014). Effects of Emotion on Prospection During Decision-Making. Frontiers in psychology, 5, 591.
  • Young, P. T. (1975). Understanding Your Feelings And Emotions. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall.
  • Zajonc, R. B., Murphy, S. T. and Inglehart, M. (1989). Feeling And Facial Efference: Implications of the Vascular Theory of Emotion. Psychological review, 96(3), 395.
  • Zhao, J. (2006). The Effects of Induced Positive and Negative Emotions on Risky Decision Making. In Proceedings of 28 Annual Psychological Society of Ireland Student Congress, Maynooth, Ireland.
Toplam 81 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Senem Altan 0000-0003-0264-0821

Yayımlanma Tarihi 22 Aralık 2020
Gönderilme Tarihi 11 Aralık 2020
Kabul Tarihi 20 Aralık 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020

Kaynak Göster

APA Altan, S. (2020). KARAR ALMA SÜRECİNDE DUYGULARIN ROLÜ VE ETKİLERİ. Uluslararası İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 52-65. https://doi.org/10.29131/uiibd.839414

ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİNE İLİŞKİN DERGİ POLİTİKAMIZ

Etik Kurul izni gerektiren çalışmalar (anket ya da ölçek uygulamayı gerektiren, görüşme ve gözlem içeren; doküman, resim, anket vb. diğerleri tarafından geliştirilen ve kullanım izni gerektiren çalışmalar) için etik kurullardan ya da komisyonlardan gerekli izinlerin araştırma yapılmadan önce alınmış olması, bunların makale içeriğinde belirtilmesi ya da ek olarak sunulması gerekmektedir. Bu izinlerin olmaması durumunda yayın ön inceleme safhasında yazara iade edilir.  

Diğer yandan, Araştırma Makalelerinde verisi 2020 yılından önce toplanmış makaleler için ETİK KURUL İZNİ istenmemektedir. Ancak yine bu makalelerde de yöntem kısmında verilerin toplanma tarihlerine ilişkin bilgilere yer verilmesi gerekmektedir.

Hakem değerlendirmelerinde olan araştırmalara ilişkin ham verilerin hakemler tarafından talep edildiğinde sunulması şarttır. Verilerin makalenin yayımı sonrasında da gerektiğinde sağlanması zorunludur. 

MAKALE BENZERLİK RAPORU VE BENZERLİK ORANI HAKKINDA DERGİ POLİTİKAMIZ


Aday makaleler akademik intihal engelleme programından (Örneğin: Turnitin, Ithenticate, intihal.net vb.) alınmış orijinallik raporu ile birlikte gönderilmelidir. Bu oran %20'ye kadar kabul edilmektedir. %20'nin üzerinde benzerlik oranı olan çalışmalar ön kontrol aşamasında iade edilecektir.

ISSN: 2149 - 5823