AKADEMİSYENLERİN OBESİTE FARKINDALIKLARININ BELİRLENMESİ: TOROS ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 5 - 14, 20.12.2021

Behire Sançar Fügen Özcanarslan

https://doi.org/10.29131/uiibd.999353

Öz

Dünyada obezite olgusu, gittikçe artış göstermektedir. Obezite sadece estetik bir sorun değil, çeşitli hastalıklara neden olan bir durumdur. Genellikle önlenebilir bir durum olan obezite ile mücadelede toplum önderleri olan akademisyenlere de görev düşmektedir. Bu tanımlayıcı çalışma bir üniversitedeki 154 akademisyenin obezite farkındalıklarının belirlenmesi amacı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Tanıtıcı Bilgiler anketi ve Obezite Farkındalık Ölçeği (OFÖ) kullanılarak yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. İstatistiksel analizlerde SPSS-22 Paket programında tanımlayıcı istatistikler ve ANOVA kullanılmıştır. Akademisyenlerin %58’inin BKI değerleri normal bulunmuştur. Tanımlayıcı özelliklere göre Sağlık Bilimleri Fakültesi öğretim elemanlarının OFÖ puanlarının daha yüksek olup aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur. Diğer parametlerde gurupların OFÖ puanları arasında istatistiksel bir farklılık bulunamamıştır. OFÖ puanları yüksek olanların normal BKI değerlerine sahip oldukları anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Obezite, Farkındalık, Akademisyen, Üniversite, BKI

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Çalışmamıza değerli katkılarından dolayı Toros Üniversitesi akademisyenlerine teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Acaroğlu, T. & Çolakoğlu, T. (2020). Spor politikasi olarak gençlerin sportif aktivitelere yönlendirilmesi, sağlıklı beslenme ve obezite farkındalığı. Journal of Human Sciences, 17(1), 340-358. doi:10.14687/jhs.v17i1.5944 Alfagi, M. M. Islam, S. A. Aljehani, A. A. Alabbasi, O. M. Ali, A. K. Al-Rashidi, M. M. et al. (2016). Obesity among medical lecturers and their staff in Taibah University. International Journal of Academic Scientific Research. 4(1),49-55.
• Allen, A. (2011). Effects of educational ıntervention on children's knowledge of obesity risk factors. (Unpublished doctoral dissertation). Carroll College, USA.
• Amanyire, J. Tumwebaze, M. Mugisha, M. & Bright, L. (2019). Prevalence and risk factors for hypertension, diabetes and obesity among lecturers and support staff of Bishop Stuart University in Mbarara, Uganda. Open Journal of Applied Sciences, 9,126-137. doi:10.4236/ojapps.2019.93012
• Aşılar, R. H. Yıldırım, A. Karakurt, P. & Çelebi, F. (2020). Üniversite çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. TJFMPC, 14(1),72-81. doi: 10.21763/tjfmpc.693105
• Ayob, M. R. A. M. Abdul Hamid, M. S. Mohd Daud, F. & Sean, O. (2019). Healthy lifestyle among school of quantitative sciences lecturers, University Utara Malaysia (UUM). Malaysian Journal of Social Sciences and Humanities, 4(8),39-44.
• Beyaz Sipahi, B. (2021). Türkiye’de obezite üzerine sosyoekonomik faktörlerin etkisi ve gelir eşitsizliği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 76(2),547–573. doi: 10.33630/ausbf.822558
• Bodirsky, B. L. Dietrich, J. P. Martinelli, E. Stenstad, A. Pradhan, P. Gabrysch S. et al. (2020). The ongoing nutrition transition thwarts long‑term targets for food security, public health and environmental protection. Scientifc Reports, 10,19778. https://doi.org/ 10. 1038/s41598-020-75213-3
• Çayır, A. Atak, N. & Köse, S. K. (2011). Beslenme ve diyet kliniğine başvuranlarda obezite durumu ve etkili faktörlerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 64(1),13-19. doi: 10.1501/Tıpfak_000000779
• Çukur, A. & Arıtı Erdem, İ. (2017). Obezite vergilerinin obezite ile mücadelede yeri: Türkiye için bir değerlendirme. Sayıştay Dergisi, 106, 121-146.
• Eskici, G. (2020). Covid-19 pandemisi: karantina için beslenme önerileri. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25 (Özel Sayı 1), 124-129. doi:10.21673/anadoluklin.722546
• Flores-Ortiz, R, Malta, D. C. & Velasquez-Melendez, G. (2019). Adult body weight trends in 27 urban populations of Brazil from 2006 to 2016: A population-based study. PLoS ONE, 14(3), e0213254. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0213254
• Güler, G. Güler, N. Kocataş, S. Yıldırım, F. & Akgül, N. (2008). Bir üniversitede çalışan öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları. C.Ü. Hemşirelik Dergisi, 12(3),18-26.
• Gürsel, N. Özbey, S. & Güzel, P. (2016). Öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi. International Journal of Social Science Research, 5(2),10-25.
• Jamuri, W. (2019). Level of awareness on obesıty, its causes and preventive practices among Makerere University lecturers, Kampala. (Unpublished master's thesis). Makerere University, Uganda.
• Kafkas, M. E. & Özen, G. (2014). Obezite farkındalık ölçeği’nin (OFÖ) Türkçe’ye uyarlanması: Bir geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(2),1-15.
• Kalkavan, A. Özkara, A. B. Alemdağ, C. & Çavdar, S. (2016). Akademisyenlerin fiziksel aktiviteye katılım düzeyleri ve obezite durumlarının incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 4(Özel sayı 1),329-339. doi: 10.14486/IntJSCS561
• Monika, S. J. John, S. & Madhanagopal, R. (2018). Risk of obesity among school teachers and its associated health problems. Curr Res Nutr Food Sci, 6(2),404-411. doi: http://dx.doi.org/10.12944/CRNFSJ.6.2.15
• Okeyo, O. D. Ayado, O. L. O. & Mbagaya, G. M. (2009). Physical activity and dietary fat as determinants of body mass index in a cross-sectional corelational design. East African Journal of Pablic Health, 6(1),32-36.
• Onat, A. Keleş, İ. Sansoy, V. Ceyhan, K. Uysal, Ö. Çetinkaya, A. vd. (2001). Yetişkinlerimizin 10-yıllık takibinde obezite göstergeleri artışta: BKI erkeklerde koroner olayların bağımsız öngördürücüsü. Turk Kardiyol Dern Ars, 29(7),430-436.
• Özkan, İ. Adıbelli, D. İlaslan, E. & Taylan, S. (2020). Üniversite öğrencilerinin obezite farkındalıkları ile beden kitle indeksleri arasındaki ilişki. ACU Sağlık Bil Derg, 11(1),120-126.
• Rocha, S. V. Cardoso, J. P. dos Santos, C. A. Munaro, H. L. R. Vasconcelos, L. R. C. Petroski, E. L. (2015). Overweight/obesity in teachers: prevalence and associated factors. Rev Bras Cineantropom Desempenho Hum, 17(4),450-459. https://doi. org/10.5007/1980-0037.2015v17n4p450
• Sağlık Bakanlığı, (2015). İstanbul Sağlık Müdürlüğü çalışanlarında obezitenin değerlendirilmesinde beden kitle indeksinin incelenmesi. Araştırma Raporu. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/7817994-T-c-saglik-bakanligi-istanbul-saglik-mudur lugu -saglik-arastirmalari-sube-mudurlugu.html Erişim tarihi: 19.09.2021.
• Sağlık Bakanlığı. (2012). Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü. Türkiye beden ağırlığı algısı araştırması. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 894. Ankara. Erişim adresi: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/bedenagirtr Erişim tarihi: 19.09.2021.
• Sevimli, D. (2008). Erişkinlerde fiziksel aktivite - beden kitle indeksi ilişkisinin araştırılması. TAF Prev Med Bull, 7(6),523-528.
• Tam, A. A. & Çakır, B. (2012). Birinci basamakta obeziteye yaklaşım. Ankara Medical Journal, 12(1),37-41.
• Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD). (2019). Obezite, lipid metabolizması, hipertansiyon çalışma grubu. Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu. Ankara. Erişim adresi: https://temd.org.tr/admin/uploads/tbl_kilavuz/20190506163 904-2019tbl_kilavuz5ccdc b9e5d.pdf Erişim tarihi: 19.09.2021.
• WHO (2021a). Obesity. Erişim adresi: https://www.who.int/topics/obesity/en/. Erişim tarihi: 17.09.2021.
• WHO (2021b). Obesity and overweight. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight Erişim tarihi: 18.09.2021.
• Yeşilfidan, D. & Adana F. (2019). Halk sağlığı hemşireliği bakış açısı ile ergenlerde obezite. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 2(2),38–44.
• Yıldırım Baş, F. Arslan, B. & Türker Y. (2016). Beden kitle indeksi düşük kişilerin biyopsikososyal yönden değerlendirilmesi. Türk Aile Hek Derg, 20(2),64-71. doi:10.15511/tahd.16.21664