ANLAMBİLİM BAKIMINDAN KUR’AN’I KERİM’DE "وَجْه " SÖZCÜĞÜ

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 85 - 96, 31.03.2017

Mesut Işık

Öz

Bu çalışmada, وَجْه sözcüğünün gerçek ve mecaz anlamları anlambilim
bakımından ele alınmıştır. Bu kelimenin Kur’an’ı Kerim’de sekiz farklı anlamda
kullanıldığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan bu sözcüğün içinde bulunduğu on
dokuz deyim tespit edilerek bu deyimlerin deyimleşmesine etki eden unsurlar
üzerinde durulmuştur. Deyimlerin tahlilleri yapılarak muhtemel manaları incelenmiştir.
Bu deyimlerin Türkçedeki benzer kullanımları bulunarak iki dildeki deyimsel
kullanımların mukayesesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, yüz, vech, yön, anlambilim

Kaynakça

• ‘ABDULBÂKÎ, M.F. (2007). El-Mu‘cemu’l-Mufehres li elfâzi’l-Kur’ani’l-Kerîm. Kâhire: Dâru’l-Hadîs.
• AKALIN, Ş.H. ve diğerleri. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• AKSAN, D. (2016). Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• AKSOY, Ö. A. (2015). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp Yayınları.
• ASUTAY, M.M. (2013). Arap Anlambilimi ve Arap Anlambiliminin el-Hasâis’teki Temelleri. Erzurum Atatürk Ü. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• CEVİZCİ, A. (2013). Felsefe Ansiklopedisi. İstanbul: Etik Yayınları.
• ÇEKİN, A. Ve GÖREN, M. (2014, Bahar). Dil Bilimi ve Kelime Semantiğinde Bazı Türkçe Kelimelerin Çeşitli Anlam Değişmeleri, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Dergisi, C. II, Sayı:4, ss. 94-102.
• DAVUD, M.M. (2014). El-Mu‘cemul-Mevsû‘iyyu li’t-Ta‘bîri’l-İstilâhiyyi fî’l-Luğati’l-‘Arabiyye. (3 cilt) Kâhire: Dâr Nehde.
• DOĞAN, M. (2014). Doğan Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Yazar Yayınları.
• EBÛ HAYYAN, M. (2001). Tefsîru’l-Bahri’l-Muhît. Beyrût: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
• EBU’L-‘AZM, A. (2013). Mu‘cem el-Ganiyyu’z-Zâhir. (4 cilt) Ribât: Muessesetu’l-Ganî li’n-Neşr.
• EBU’S-SU‘ÛD, M.M. İrşâd’ul-‘akli’s-selîm İlâ mezâyâ’l-Kur’an’il-Kerîm. Beyrût: Dâru İhyâi Turâsi’l-‘Arabî.
• EFENDİ, M.A. (2014). Kâmûsu’l-Muhît Tercümesi. (M. Koç ve E. Tanrıverdi, Çev.) İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
• EL-HATÎB, M.M.A. Evdahu’t-Tefâsîr. Kahire: el-Metbe‘atu’l-Mısriyye.
• EL-HUMSÎ, A.S.ve DANÂVÎ, S.A. (2015). er-Râfid Mu‘cemu’n-Nâşieti’l-Lugavî, Trâblus. el-Muessesetu’l-Hadîse li’l-Kutub.
• EL-İSFEHÂNÎ, R. Mufredât Elfâz el-Kur’an. Şam: Dâr Kalem.
• ER-RÂZÎ, M. Tefsîru’l-Fahri’r-Râzî. Dâr İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabî.
• ESED, M. (2000) Kur’an Mesajı Meal-Tefsir. (C. Koytak, A. Ertürk Çev.) İstanbul: İşaret Yayınları.
• ES-SA‘LEBÎ, A. (2002). el-Keşf ve’l-Beyân. Beyrût: Dâr İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabî.
• EŞ-ŞANKÎTÎ, M. E. Edvâu’l-Beyân.
• EZ-ZEMAHŞERÎ, C. (2009). Tefsîru’l-Keşşaf ‘an Hakâik-i Ğavamid’i-Tenzîl ve ‘Uyûn’il-Ekâvîl fî Vucûh’it-Te’vîl. (4 cilt) Beyrut: Dâru’l-Kitabi’l-‘İlmiyye.
• HUSAMU’D-DÎN, K. Z. (1985). Et-Ta‘bîr el-Istılâhî. Kahire: Mektebetu’l-Encelû el-Mısriyye.
• İBN ‘ÂŞÛR, M. T. (1997). Et-Tahrîr ve’t-Tenvîr. Tunus: Dâr Suhnûn li’n-neşr ve’t-tevzî‘.
• İBN MANZÛR, M.M. (2013). Lisânu’l-‘Arab. (10 cilt) Kahire: Dâru’l-hadîs.
• KARAMAN, H. ve Diğerleri. (2007). Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. (5 cilt)Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• KAYKÂNÛ, A. B. (2002). Mu‘cemu’t-Te‘âbîr. Beyrût: Mektebe Lubnân.
• KOMİSYON. (2008). El-Mu‘cem el-Vesît. Mısır: Mektebu’ş-Şurûk ed-Devliyye.
• MUTÇALI, S. (1995). Arapça Türkçe Sözlük. İstanbul: Dağarcık Yayınları.
• MUTÇALI, S. (2004). Türkçe Arapça Sözlük. İstanbul: Dağarcık Yayınları.
• PÜSKÜLLÜOĞLU, A. (2006). Türkçe Deyimler Sözlüğü. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• SARI, M. El-Mevârid Arapça-Türkçe Lûgat. İstanbul: İpek yayınları.
• TEYFUR, M. (2016). Ebû Hâtim er-Râzî ve Kitâbu’z-Zîne Adlı Eserinin Arap Anlambilim Tarihindeki Yeri ve Önemi. Uludağ Ü.: Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• TÜRK DİL KURUMU, Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com
• _atasozleri&view=atasozleri
• YAZIR, E.M.H. Hak Dini Kur’an Dili. (İ. Karaçam ve Diğerleri Sad.) (10 cilt) İstanbul: Hikmet Neşriyat.
• YURTBAŞI, M. (2013). Sınıflandırılmış Deyimler Sözlüğü. İstanbul: Excelence Publishing Yayınları.