Investigation of Gülten Dayıoğlu's Travel Books In Terms Of The Values Included in the 2019 and 2024 Turkish Course Curriculum

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 69 - 87, 30.06.2025

Mustafa Burak Türkyılmaz , Bülent Arı

https://doi.org/10.47770/ukmead.1673555

Öz

This research aims to examine Gülten Dayıoğlu's travel books within the scope of the values included in the 2019 Turkish Course Curriculum and the 2024 Primary and Secondary School Turkish Course Curriculum. In this descriptive study, 11 travel books by Gülten Dayıoğlu were taken as samples. Document analysis technique was used in the research and the data were analyzed with descriptive analysis technique. In the research, it was concluded that the most mentioned values in Gülten Dayıoğlu's travel books were "aesthetics" and "sensitivity". In the examples provided by Gülten Dayıoğlu regarding the transfer of values in her travel books, the importance of the behaviors that will be displayed as a result of having the relevant values is emphasized. It can be stated that Gülten Dayıoğlu’s travel books are among the literary works that can be recommended to children with the messages they convey and the values they contain.

Anahtar Kelimeler

Values , travel books , Gülten Dayıoğlu

Gülten Dayıoğlu’nun Gezi Kitaplarının 2019 ve 2024 Türkçe Dersi Öğretim Programlarında Yer Alan Değerler Açısından İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada Gülten Dayıoğlu’nun gezi kitaplarının 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı ile 2024 İlkokul ve Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programlarında yer alan değerler kapsamında incelenmesi amaçlanmaktadır. Nitel bir araştırma olan bu çalışmada örneklem olarak Gülten Dayıoğlu’nun 11 gezi kitabı ele alınmıştır. Araştırmada doküman analizi tekniği kullanılmış ve elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırmada Gülten Dayıoğlu’nun gezi kitaplarında en fazla yer verilen değerlerin “estetik” ve “duyarlılık” değerleri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İncelenen gezi kitaplarının genellikle ilgili değerlere sahip olduğu ve bu değerlere bağlı olarak ortaya koyulacak davranışların önemini vurguladığı görülmektedir. Gülten Dayıoğlu’nun gezi kitaplarının, aktardığı iletiler ve içerdiği değerlerle çocuklara önerilebilecek edebi eserler arasında yer aldığı ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Değerler , gezi kitapları , Gülten Dayıoğlu

Etik Beyan

Araştırma, katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülmediği; deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla insan ya da hayvan kullanılmadığı; klinik çalışma olmadığı; kişisel verileri içermediğinden etik kurul onayı alınmamıştır. İlgili açıklama makale tam metninde yer alacaktır.

Kaynakça

• Akay, İ. (2018). Ahmet Yılmaz Boyunağa’nın çocuk romanlarında yer alan kök değerler. Turkish Studies, 13(28), 1-30. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14430.
• Akbaba, A. ve Kaya, B. (2015). Okul öncesi öğrencilerinin düşünme becerilerinin gelişmesine yönelik öğretmen görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 148-160.
• Akbaş, O. (2008). Değerler eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
• Akçay, A. ve Tunagür, M. (2017). Türkiye’de değerlerin tespitine yönelik yapılmış yüksek lisans tezleri üzerine bir içerik analizi. Ekev Akademi Dergisi 21(71), 53-71.
• Akhan, N. E., Subaşı, E. ve Açıl, F. B. (2020). Öğretmen adaylarının kök değerlere ilişkin görüşleri. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2),115-134
• Ay, H. Ve Yangil, M. K. (2021). Kral Şakir çizgi filminin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 45-60.
• Aydın, İ., ve Uzun, M. (2020). Çocuk kitaplarının taşıması gereken özellikler: Cemil Kavukçu’nun “Bir Öykü Yazalım Mı?” ve “Masal Anlatma” oyunu adlı eserlerine eleştirel bir bakış. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö7), 315-340. https://doi.org/10.29000/rumelide.808713
• Aydoğdu, H. ve Alkan, E. (2020). Değerler Eğitimi ve Behiç Ak’ın Tavşan Dişli Bir Gözlemcinin Notları’nda Sevgi. Milli Eğitim Dergisi, 49(226), 185-204.
• Baki, Y. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin değer aktarımı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 109-146. https://doi.org/10.34234/ded.460042
• Bulut, K. (2021). Ayla Kutlu’nun ‘Merhaba Sevgi’ adlı çocuk romanının değerler eğitimi ve on kök değer açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 57, 248-272.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (21. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Calp, M. ve Kaplan, C. (2021). Samed Behrengi’nin Sevgi Masalı, Bir Şeftali Bin Şeftali ve Kel Güvercinci adlı öykülerinin kök değerler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 19(42), 39-72. https://doi.org/10.34234/ded.910908
• Çapoğlu, E., ve Okur, A. (2015). Ortaokul 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerde yer alan değerler. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 90-104.
• Çelik, Ş. ve Doğan Kahtalı, B. (2022). Ortaokul öğrencilerinin kök değerler hakkındaki metaforik algıları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (29), 206-223.
• Çelikpazu, E. E. ve Aktaş, E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Turkish Studies, 6(2), 413-424.
• Çoban, A. (2022). Gülten Dayıoğlu’nun Bambaşka Bir Ülke Amerika’ya Yolculuk adlı gezi kitabının kök değerler bağlamında incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 62- 71. https://doi.org/10.29065/usakead.1051875
• Demirel, G. (2022). Sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan kök değerler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bartın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bartın.
• Direkçi, B., Akbulut, S., ve Şimşek, B. (2020). Türkçe eğitimi alanında yapılan değerler eğitimi tezlerinin incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 12(2), 117- 140.
• Durhat, G. ve Ökten, C. E. (2020). Kök değerlerin ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki erdemler temasıyla ilişkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 675-693.
• Erbaş, S., Kılcan, B., Yel, Ü., Yaylacı Kılıç, Z., Palaz, T. Ve Kılcan, T. (2022). Öğretmen yetiştiren akademisyenlerin ve ortaokul öğretmenlerinin kök değerlere ilişkin görüşleri. Nitel Bir Çalışma. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 360-375.
• Geçgel, H. ve Durak, E. (2020). Güliver’in Gezileri adlı eserin değerler eğitimi açısından incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 204-219.
• Gençer, G. ve Doğan Kahtalı, B. (2022). Şermin Yaşar’ın çocuk kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Turkish Studies, 17(3), 407-421. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.58150
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın, S. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kaplan, K. ve Arıcı, Ş. (2022). Kök değerler açısından Osman Çeviksoy’un romanları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 11(4), 1531-1546.
• Karaca, S. S. (2019). Çizgi filmlerde değerler eğitimi, değerler eğitimi açısından Rafadan Tayfa çizgi filminin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir Katip Çelebi Üniveritesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Katılmış, A. (2010). Sosyal bilgiler derslerinde bazı değerlerin kazandırılmasına yönelik bir karakter eğitimi programının geliştirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kaya, M. ve Arıcı, Ş. (2022). Osman Çeviksoy’un hikâyelerinin Türkçe öğretim programında yer alan on kök değer açısından incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(36), 1439-1472. https://doi.org/10.35675/befdergi.1146046
• Kaya, M. ve Gül, B. (2023). Adam Blade’in Canavar Peşinde adlı çocuk kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi. 13(2), 1234-1258.
• Kemiksiz, Ö. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki “Erdemler” temasında yer alan metinlerde “Kök Değerler”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 1602-1627. https://doi.org/10.33437/ksusbd.727783
• Kıymaz, M. S. ve Altay, E. (2021). Behiç Ak’ın Tavşan Dişli Bir Gözlemcinin Notları adlı çocuk romanı üzerine kök değerler açısından bir inceleme. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 5(2), 27-61.
• Korkutan, K. ve Kaplan, K. (2022). Çocuk Kalbi isimli çocuk romanının Türkçe dersi öğretim programında yer alan kök değerler açısından incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 21(1,) 545-563.
• Kurudayıoğlu, M. ve Şahin, S. (2020). Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan kök değerler açısından Rafadan Tayfa çizgi filminin incelenmesi. Journal of History School, 47, 2636-2656.
• MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı
• MEB (2024a). İlkokul Türkçe Dersi Öğretim Programı (1,2,3 ve 4. Sınıflar). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli.
• MEB (2024b). Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı (5,6,7 ve 8. Sınıflar). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. USA: SAGE Publications.
• Musuloğlu, B. N., Çelik, B., Sezgin, E., ve Daltaban, T. (2023). Şeker Portakalı serisinin on kök değer kapsamında incelenmesi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(1), 54-80.
• Önder B. (2022). Sadettin Kaplan’ın çocuk edebiyatı öykülerinin 2019 Türkçe öğretim programındaki kök değerler bağlamında incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Özbaşı, S. (2020) Türkçe dersi öğretim programındaki kök değerler çerçevesinde Aytül Akal masallarının incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 178-192.
• Padem, S. ve Aktan, O. (2014). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe ders kitabında yer alan değerlerin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 5-24.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çeviri Ed. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
• Pilav, S. ve Erdoğan, Ş. (2016). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki bilgilendirici metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 45(210), 351-371.
• Şentürk, Ş. ve Keskin, (2019). Rafadan Tayfa çizgi filminin milli ve evrensel değerler açısından değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20 (Özel Sayı), 1-15.
• Taneri, A. ve Andaç, Z.E. (2021). Samed Behrengi’nin öykü kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Turkish Studies - Education, 16(6), 2629-2639. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.52603
• TDK. Güncel Türkçe Sözlük. Değer. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Topal, Y. (2019). Değerler eğitimi ve on kök değer. Mavi Atlas, 7(1), 245-254.
• Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2012). Değerler eğitimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Yaşaroğlu, C. ve Biçer, R. (2020). İlkokul öğrencilerinin kök değerlere ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 7(52), 996-1005. https://doi.org/10.26450/jshsr.1850
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, S. G. ve Demirel, M. (2019). Türk tarihinde değerler ve değerler eğitimi üzerine bir inceleme. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1), 92-99.
• Yıldız, B. (2023a). Serhan Kansu’nun çocuk kitaplarında yer alan kök değerlerin felsefi açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 1195-1221.
• Yıldız, H. N. (2023b). Çocuk reklamlarının kök değerler bağlamında incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, (94), 141-153.