A.G. BAUMGARTEN’DA DUYUSAL BİLGİNİN BİLİMİ OLARAK ESTETİK

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 7, 99 - 113, 01.01.2016

Nesrin Ertürk

Öz

A. G. Baumgarten kurucusu olduğu estetiği “Aestetica”'sında (1750/58) geniş
kapsamlı olarak şiirselliğe ve retoriğe dayandırmaktadır. Ancak burada onun için
önemli olan, “duyusal bilgi”’nin bireysellik hakkının geçerli kılınmasıdır. Burada
kesin olarak "estetik" (αíσυŋгηικόç) sözcüğünün “duygu ve algıyla ilgili”, “duyusal
olarak anlaşılır” bağlamındaki temel anlamına bağlı kalmaktadır. Baumgarten’ın
estetiği duyusal bilginin ve algılamanın felsefesidir ve duyarlığı dış uyarım ve
mantığın malzemesi olarak algılamaz, aksine bilginin özel bir türü olarak ciddiye alır.
Bu nedenle de estetik, “duyusal bilginin bilimi” olarak tanımlanır. Bu çalışma ile
“Aestetica”’nın temel bölümleri ele alınarak Baumgarten’ın estetik anlayışının genel
çerçevesini çizmek amaçlanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

A.G.Baumgarten Estetik Duyusal Bilginin Bilimi, Güzel, Aşağı Bilgi Yetisi, Yukarı Bilgi Yetisi

Kaynakça

• Baumgarten, A. G.: Theoretische Ästhetik, Die grundlegenden Abschnitte aus der “Aesthetica”, Felix Meiner Yayınevi, çev. H. R. Schweizer, Hamburg, 1988 Brown, Clifford, “Leibniz and Aesthetics”, Philosophy and Phenomenological Research, Vol.28, No.1, International Phenomenological Society, 1967, s. 70-80 Ferry, Luc, Homo Aestheticus: The Invention of Taste in the Democratic Age, The University of Chicago Pres, Chicago 1993 Gatz, M.Felix, “The Object of Aesthetics”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol.1, No.4, The American Society for Aesthetics, 1941, s.33- 57 Hammermeister, Kai, The German Aesthetic Tradition, Cambridge University pres, 2002 Tonelli, Giorgio., “A.G.Baumgarten”, The Encyclopedia of Philosophy, vol.1-2, Maccmillan Publishing Co., Inc and The Free Press, New York, 1972, s.256 Wessell, P.Leonard, “Alexander Baumgarten’s Contribution to the Development of Aesthetics”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol.30, No.3, The American Society for Aesthetics, 1972, s.333-342