SOSYAL DEVLET ÖRGÜTÜ ANLAYIŞI ÇERÇEVESİNDE ADİL GELİR DAĞILIMINA YÖNELİK STRATEJİK ÖNERİLER

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 26, 30.06.2021

İsmail Hakkı Eraslan , Şaban Kızıldağ Ali Erdi Karabalık Abdüssamet Ataseven

Öz

Sosyal devlet örgütü anlayışı; yurttaşlarının sosyo-ekonomik durumları hakkında hassas
davranarak, onlara onurlu ve en azından asgari bir yaşam düzeyi sağlamayı taahhüt eden, adaleti ve adil
gelir dağılımını önceliklendiren, sosyal güvenlik ve sosyal eksenlerde tüm olanakları seferber eden, bu
vesile ile, birey ve toplumun özgürlük ve mutluluğunu esas alan bir amaç gütmektedir. Nitekim refah ve
erdemli bir devlet örgütü yapılanmasını amaçlayan ülkelerin en temel ilkelerinden birisi, ülkenin
toplumsal mutluluğunun tesis edilmesi, yani o toplumu oluşturan birey ve ailelerin kendilerini mutlu ve
memnun hissedebilmelerinin sağlanmasıdır. Öyle ki, sosyal yaşamın vazgeçilmez hedeflerinden birisini
oluşturan bireysel ve toplumsal mutluluk unsuru, hemen hemen bütün dinlerin tamamında bile dile
getirilmekte ve önemine atıfta bulunularak, özellikle sosyal barış ve refahın korunması için öncelikli ve
asıl amaçlar arasında tutulmaktadır. Binaenaleyh, sosyal devlet örgütü anlayışı ve buna bağlı olarak
gerçekleştirilen uygulamalar, gerek mutluluğun gerekse de maddi ve manevi kurumsal sorumluluğun
yerine getirilmesinin alt yapısını da temin etmektedir. İnsanın sadece mutlu olduğunda sağlıklı bir birey
olacağı, bu bağlamda, hem kendine hem de mensubu olduğu topluma bu sayede en yüksek düzeyde
fayda sağlayacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak, küreselleşme süreci ile birlikte daha da derin
bir çıkmazın içine giren kapitalist sistem ve dayesi olan emperyalizmin diğer sinsi sömürgeci etkileri,
neredeyse bütün ülkelerde sosyo-ekonomik birçok sıkıntılara yol açmakta, bireyler arasında adil gelir
dağılımı makasını her geçen gün biraz daha açmakta, en zengin ile en yoksul gruplar arasında var olan
uçurumu daha da derinleştirmektedir. Bu çalışma, emperyalizmin çeşitli sömürge araçsallıkları ile
birlikte küreselleşme sürecine maruz kalan devlet örgütlerinin, sosyal devlet anlayışı çerçevesinde adil
gelir dağılımını nasıl gerçekleştirebileceklerine dair stratejik öngörülerin ortaya çıkması amacını
gütmektedir. Araştırmanın amacının gerçekleşmesi için nitel araştırma yaklaşımına müracaat edilmiş
olup, ikincil veri toplama teknikleri ile gerekli bilgiler elde edilmiştir. Toplanan veriler sistematik
derleme yöntemi ile analiz ve sentez edilerek yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Devlet Örgütü, Sosyal Devlet Örgütü, Gelir, Adil Gelir Dağılımı

Kaynakça

• Acar, İ. (2015). Türkiye'de Gelir Dağılımı, Emek Ve Toplum. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum, 4(8), 42-57 https://dergipark.org.tr/en/pub/hakisderg/issue/7582/99530
• Akça, S. (2019). Gelir Dağılımında Adaletin Sağlanmasında Vergi Politikaları: Türkiye Ve Bazı OECD Ülkeleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Maliye Teorisi Bilim Dalı, İstanbul.
• Akın, F. (2015). Gelir Dağılımı ve Gelir Dağılımı Müdahale Gereği. İş ve Hayat, 1(1), 11-18. https://dergipark.org.tr/en/pub/isvehayat/issue/29030/310432
• Aydın, K. (2012). Türkiye’de Kişisel Gelir Dağılımının Sosyo Ekonomik ve Demografik Belirleyicileri. Çalışma ve Toplum, 1, 148-167. https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TVRJME1ETXdNQT09
• Aydın, M.S., Kaya, H., Sezer, O. (2017). Transfer Harcamalarının Gelir Dağılımında Adaleti Sağlamadaki Rolü. The Journal of Academic Social Science Studies- International Journal of Social Science, 61, 475-476. https://jasstudies.com/mod=makale_tr_ozet&makale_id=28464
• Bükey, A., Çetin, B.I. (2017). Türkiye’de Gelir Dağılımına Etki Eden Faktörlerin En Küçük Kareler Yöntemi ile Analizi. Maliye Dergisi Araştırmaları, 3(1), 104. http://maliyearastirmalari.org/index.php/MAD/article/view/66
• Çalışkan, Ş. (2010). Türkiye’de Gelir Eşitsizliği Ve Yoksulluk, Sosyal Siyaset Konferansları, 59. https://dergipark.org.tr/en/pub/iusskd/issue/888/10108
• Dayar, H., Akıncı, A. (2020). Kamu Sosyal Transfer Harcamalarının Kişisel Gelir Dağılımına Etkisi. Maliye, Temmuz-Aralık, 179, 173. https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2021/01/09-179_47-Kamu-Sosyal-Transfer-Harcamalarinin.pdf
• Durna, C. (2011). Gelir Dağılımı Adaletsizliğinin İnsan Haklarına Etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). T.C. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İnsan Hakları Anabilim Dalı İnsan Hakları Programı, İstanbul.
• Eraslan, İ.H., Dönmez, C., Yüksel, A. (2015). Kümelenme Yaklaşımının Kavramsal Tanımı: Sistem ve Sistemlerin İşleyişi Açısından Bir Değerlendirme, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 5(9). http://busbed.bingol.edu.tr/en/pub/issue/29507/403071
• Eraslan, İ.H. (2020). Kümelenme Temelli Ekonomik Kalkınma Stratejileri ve Türkiye İçin Bir Model Önerisi, Van İİBF Dergisi, 4(9). https://dergipark.org.tr/en/pub/vanyyuiibfd/issue/60214/876235
• Erçakar, M.E., Güvenoğlu, H. (2018). Türkiye’de Gelir Dağılımı Ve Sosyal Koruma Harcamalarına Bir Bakış, Sosyal Bilimler Metinleri, Sayı 1, 39-50. https://dergipark.org.tr/en/pub/sbm/issue/36882/392211
• Eren, M. (2012). Gelir Dağılımı Bozukluğu Ve Vergi Gelirlerine Etkisi, Vergi Raporu, 152, 46- 67. https://vergiraporu.com.tr/upImage/org/2012-152-Gelir_Dagilimi_Bozuklugu_Ve_Vergi_Gelirlerine_Etkisi-Metin_Eren%20.pdf
• Ersezer, D. (2006). Gelir Dağılımı Politikası ve Araçları, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler, 16(1), 255. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TlRreE1URXg/gelir-dagilimi-politikasive-araclari
• Gençler, A. (2017). Gelir Dağılımının Kavramsal Çerçevesi, Mustafa Çağlar Özdemir ve Emel İslamoğlu (Ed.), Gelir Dağılımı ve Yoksulluk (19-21). Ankara: Seçkin
• Hacıtahiroğlu, K., Aydoğan, E. (2016). Gelir Dağılımının Asgari Ücretler Ve Çalışma Saatleri Açısından Değerlendirilmesi. Akademik Yaklaşımlar, 7(1), 148-164. https://dergipark.org.tr/en/pub/ayd/issue/27225/286560
• Hazman, G.G. (2011). Türkiye’de Gelir Dağılımında Adalet Ve Sosyal Güvenlik Harcamaları Arasındaki Nedensellik İlişkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 16(1), 213. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduiibfd/issue/20825/222971
• Kala, A. (2003). Osmanlı Esnafı ve Sanayisi Üzerine Yapılan Çalışmalarla İlgili Genel Bir Değerlendirme. Türkiye Araştırmaları Literatür, 1(1), 254. https://dergipark.org.tr/en/pub/talid/issue/43380/528506
• Kala, A. (2012). Debbağlıktan Dericiliğe: İstanbul Merkezli Deri Sektörünün Doğuşu Ve Gelişimi, İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları.
• Kara, E.L. (2019). Türkiye’ De Gelir Dağılımında Adalet Açısından Vergi Uygulamaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, İstanbul.
• Karataş, M. (2019). Gelir Dağılımının Teorik Yapısı ve Bozulma Yolları, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum, 8(21), 52-54. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/793833
• Öz, S. (2019). Gelir Dağılımında Gini Katsayısı Ve P80/P20 Oranı Arasındaki İlişkiler: 2000-2016 Dönemi Türkiye Örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler, 18(35). http://acikerisim.ticaret.edu.tr/xmlui/handle/11467/2698
• Özdemir, İ.M. (2008). Küreselleşme Sürecinde Türkiye’de Sosyal Devlet Ve Sosyal Hizmetler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Sosyoloji Bilim Dalı, Konya.
• Özgüler, V.C. (2017). Gelirin Yeniden Dağılımı, Mustafa Çağlar Özdemir ve Emel İslamoğlu (Ed.), Gelir Dağılımı ve Yoksulluk (s. 61), Ankara: Seçkin.
• Purssell, E., McCrae, N. (2020). How to Perform a Systematic Literature Review: A Guide for Healthcare Researchers, Practitioners and Students, Springer.
• Sevinçhan, E. (2014). Sosyal Devlet İlkesini Gerçekleştirmeye Yönelik Vergi Araçları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). T.C. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku (Mali Hukuk) Anabilim Dalı, Ankara.
• Sürücü, Z. (2007). Türkiye’de Gelir Dağılımı Bozukluğunu Önlemeye Yönelik Kamu Politikaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı, İzmir.
• Şanlıoğlu, Ö. (2016). Sosyal Refah Devletinin Krizi Ve Sürdürülebilirliği Üzerine Bir Değerlendirme, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 6(2), 161. https://dergipark.org.tr/en/pub/nevsosbilen/issue/24556/260066
• Şenkal, A., Bülbül, Y. (2007. Kalkınma İktisadı Ve Sosyal Yapılar: Piyasa Ve Sosyal Yapıların Çözünürlüğü, Çalışma ve Toplum, 4, 93. https://www.calismatoplum.org/makale/kalkinma-iktisadi-ve-sosyal-yapilar-piyasa-vesosyal-yapilarin-cozunurlugu
• Şerbetçi, G. (2014). Türkiye'de Uygulanan Finansal Politikaların Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 4(1), 114. http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/tr/pub/issue/10268/125948,
• Teyyare, E., Sayaner, K. (2018). Türkiye’de Gelir Eşitsizliğinin Maliye Politikası Araçları ve Kurumsal Faktörler Açısından Analizi ve Çözüm Önerileri. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 8:16, 331. http://busbed.bingol.edu.tr/tr/download/articlefile/557612
• Topuz, S.G., Sekmen, T. (2020). Türkiye’de Hane Halkı Gelir Eşitsizliğine Etki Eden Faktörlerin Lorenz ve Yoğunlaşma Eğrileri İle Analiz Edilmesi ve Bölgeler Arası Karşılaştırma. Current Research in Social Sciences, 6:2, 104. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1118042
• Uysal, Y. (2007). Gelir Dağılımı Türleri Arasındaki İlişkiler Bağlamında Gelir Dağılımının Düzenlenmesine Yönelik Öneriler. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 9:2, 248-251. https://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12397/5482
• Uzunyılmaz, Ç. (2019). Vergi Ve Gelir Dağılımı Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), T.C. Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı İktisat Teorisi Bilim Dalı, Bursa.
• Üzümcü A., Korkat, M. (2014). Türkiye’de Gelir Dağılımı Adaletsizliği Ve Yoksullukla Mücadelede, Sosyal Yardımların Gelişimi (2003-2012), KAU İİBF, 5(8), 137. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/180216
• Yanık, C., Kara, M. (2014). Küreselleşmenin Sosyal Devlet Anlayışındaki Dönüşüme Etkisi: Genel Bir Değerlendirme. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum , 3(6), 10-24. https://dergipark.org.tr/en/pub/hakisderg/issue/7580/99508
• Yıldırım, N.E. (2017). Gelir Eşitsizliği Problemi ve Türkiye’nin Bazı Ülke Grupları İle Karşılaştırılması. Journal of Current Researches on Social Sciences, 7(1), 213-224. http://jocress.com/DergiTamDetay.aspx?ID=254&Detay=Ozet
• Yüce, M. (2002). Türkiye’de Gelir Dağılımı Bozukluğunun İzlenen Kamu Gelir ve Harcama Politikaları ile Bağlantısı, Bilig, 23, 33-34. http://bilig.yesevi.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/1258-published.pdf
• Yücel, D. (2011). Gelir Dağılımı Teorileri Ve Politikaları: Türkiye’de Gelir DağılımıYoksulluk Sorunu. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, İstanbul.
• Yüksel, A., Eraslan, İ.H. (2015). Kırsal Kalkınma: Genel Yaklaşım ve Havza Yönetimi Uygulamaları, SAGE: Ankara.