The Effects of Consumer Preferences on Competition Among Payment Systems

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 17 - 36, 30.04.2025

Gunduz Jamalzade , Ahmet Oğuz

Öz

This study examines the influence of consumer preferences on the competitive dynamics of electronic payment (e-payment) systems within the e-commerce ecosystem. Through a correlational research design, data were collected from 415 online shoppers in Turkey via a structured survey and analyzed using SPSS 27.00. The research explores how consumer perceptions—encompassing perceived benefit, security, and personalization—shape decision-making processes regarding e-payment systems. Findings indicate that demographic factors, such as gender, age, and education level, significantly influence preferences, with women, younger individuals, and highly educated respondents showing greater inclination toward e-payment systems. Card payments emerged as a preferred method, reflecting trust in this mechanism. Statistical analyses reveal a strong correlation between E-Customer Perception and Consumer Decision Making Styles (r = 0.756, p < 0.001), with the former explaining 55.8% of the variance in the latter. These results highlight the critical role of perceived benefits, security, and personalization in driving consumer behavior, offering valuable insights for e-payment providers to enhance adoption and satisfaction through targeted strategies.

Anahtar Kelimeler

E-Commerce, Consumer, Competition, Payment Systems

TÜKETİCİ TERCİHLERİNİN ÖDEME SİSTEMLERİ ARASINDAKİ REKABET ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Öz

Bu çalışma, e-ticaret ekosisteminde elektronik ödeme (e-ödeme) sistemlerinin rekabet dinamiklerini ve tüketici tercihlerinin bu dinamikler üzerindeki etkisini incelemektedir. Korelasyonel bir araştırma tasarımıyla, Türkiye’de çevrimiçi alışveriş yapan 415 yetişkinden yapılandırılmış bir anket yoluyla veri toplanmış ve SPSS 27.00 kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma, algılanan fayda, güvenlik ve kişiselleştirme gibi tüketici algılarının e-ödeme sistemlerine yönelik karar verme süreçlerini nasıl şekillendirdiğini değerlendirmiştir. Bulgular, cinsiyet, yaş ve eğitim düzeyi gibi demografik faktörlerin tercihleri önemli ölçüde etkilediğini göstermektedir; kadınlar, genç bireyler ve yüksek eğitimliler e-ödeme sistemlerine daha fazla ilgi duymaktadır. Kart ödemeleri, bu mekanizmaya duyulan güveni yansıtarak tercih edilen bir yöntem olarak öne çıkmıştır. İstatistiksel analizler, E-Müşteri Algısı ile Tüketici Karar Verme Stilleri arasında güçlü bir ilişki olduğunu (r = 0.756, p < 0.001) ve E-Müşteri Algısının karar verme stillerindeki varyansın %55.8’ini açıkladığını ortaya koymuştur. Bu sonuçlar, algılanan fayda, güvenlik ve kişiselleştirmenin tüketici davranışını yönlendirmedeki kritik rolünü vurgulamakta ve e-ödeme sağlayıcılarına hedefe yönelik stratejilerle benimsenmeyi ve memnuniyeti artırma konusunda önemli bilgiler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

E-Ticaret, Tüketici, Rekabet, Ödeme Sistemleri

Kaynakça

• Aggarwal, A., and Patel, M. (2023). Understanding Consumer Acceptance of E-Commerce Payment Services and Banking Services: An Empirical Analysis. Journal of Digital Finance, 14(2), 58-85.
• Ak, T. (2009). Marka Yönetimi ve Tüketici Karar Sürecine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Ateş, V. (2017). E-Customer Perception Scale: A Validity and Reliability Study. Journal of Management Information Systems, 3(2), 15–31.
• Attia, H. (2020). Financial Inclusion in the Technology-Led Globalization Age: From Cross-Border Retail Payments Standpoint and Prospects for the Arab Region. Arab Monetary Fund.
• Ayhan Gökçek, H. (2019). Relationships Between Consumer Decision-Making Styles and Online Cognitive Dissonance, Perceived Risk, and Customer Satisfaction: An Application. Doctoral dissertation, İstanbul Kültür University, Institute of Social Sciences, Istanbul.
• Baryshevska, I., Melnyk, O., and Kuhlyar, A. (2022). Worldwide Digital Payment Market. Modern Economics, 35, 18-22.
• Bounie, D., François, A., and Waelbroeck, P. (2016). Debit Card and Demand for Money. Journal of Banking and Finance, 73, 55-67.
• Büyükyıldırım, Ü. (2015). Türkiye’de E-Ticaretin Gelişme Potansiyeli. http://www.umityildirim.com/turkiyede-e-ticaretin-gelisme-potansiyeli/.
• Cai, X., Milojevic, M., Syromyatnikov, D., Kurilova, A., and Slusarczyk, B. (2021). Mathematical interpretation of global competition between payment systems. MDPI - Publisher of Open Access Journals.
• Chaffey, D. (2022). Digital Business and E-Commerce Management. Pearson.
• Committee on Payments and Market Infrastructures (CPMİ - 2014). Non-banks in retail payments. Bank for International Settlements.www.bis.org.
• Dahlberg, T., Mallat, N., Ondrus, J., and Zmijewska, A. (2015). Past, Present and Future of Mobile Payments Research: A Literature Review. Electronic Commerce Research and Applications.
• Dealogic (2019). Ödeme Endüstrisi Birleşme ve Satın Alma Görünümü. Dealogic.
• Demirgüç-Kunt, A., Klapper, L., Singer, D., and Ansar, S. (2018). The Global Findex Database 2017: Measuring Financial Inclusion and the Fintech Revolution. The World Bank.
• Dursun, İ., Alnıaçık, Ü., and Tümer Kabadayı, E. (2013). Consumer Decision Making Styles Scale: Structure and Dimensions. International Journal of Management, Economics and Business, 9(19), 293–304.
• Erdem, K. (2016). The Relationship Between Consumers’ Demographic Characteristics and Purchasing Styles: A Study on Consumers in Aydın Province. Master’s Thesis, Adnan Menderes University, Institute of Social Sciences, Aydın.
• Evans, D. S., and Schmalensee, R. (2016). Matchmakers: The New Economics of Multisided Platforms. Harvard Business Review Press.
• Garrouch, K. F. (2021). Explaining the Comparative Perception of E-Payment: Role of E-Shopping Value, E-Payment Benefits, and Islamic Compliance. Journal of Islamic Marketing, 13(7), 2022.
• Hasan, I., De Renzis, T., and Schmiedel, H. (2012). Retail Payments and Economic Growth. European Central Bank Working Paper Series, 1572.
• İzgi, B. B., ve Şahin, İ. (2013). Elektronik Perakende Sektörü ve İnternet Alışverişi Tüketici Davranışı: Türkiye Örneği. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 9-27.
• Kauffman, R. J., ve Walden, E. (2020). Digital Payments and Financial Inclusion. MIS Quarterly.
• Konak, A. (2018). Yüksek Teknoloji İçeren Ürün Ihracatının Ihracat Hacmi ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Seçilmiş OECD Ülkeleri ve Türkiye Örneği. Yönetim, Ekonomi, Edebiyat, İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 3(2), 56-80.
• Laudon, K. C., ve Traver, C. G. (2021). E-commerce 2021: Business, Technology, Society. Pearson.
• Luther, W. J. (2016). Bitcoin and the Future of Digital Payment. The Independent Review, 20(3), 397-404.
• Mahesh, A., and Bhat, S. G. (2022). India’s Digital Payment Landscape – An Analysis. International Journal of Case Studies in Business, IT, and Education.
• Mukesh, R. and Ragothaman, C. B. (2020). A Study on Consumer Preference on E-Payment. International Journal on Global Business Management and Research, 9(2).
• Nadler, S., Chen, A. N., ve Lin, S.-F. (2019). E-Payment Usage Among Young Urban Chinese. Journal of Business Diversity.
• OECD. (2020). Digital Disruption in Banking and its Impact on Competition.
• OECD. (2020). Digital Disruption In Financial Markets.
• OECD. (2020). Summary of Discussion of the Roundtable on Digital Disruption in Financial Markets.
• Oskaybaş, K. Dursun, T., and Yener, D. (2014). Online Alışverişte Tüketicilerin Tercihlerini Etkileyen Unsurların Belirlenmesi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 36(1), 119-135.
• Rochet, J. C., and Tirole, J. (2003). Platform Competition in Two-Sided Markets. Journal of the European Economic Association, 1(4), 990-1029.
• Statista. (2023). Digital trends: Digital payments. Statista Market Insights. https://www.statista.com/statistics/digital-payments-2023
• Statista. (2023). Online payment: Afterpay users in the United States.
• Tağıyev, R. (2005). E-Ticaret ve Internet Üzerinden Pazarlama. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Teoh, W. M.-Y., Chong, S. C. and Lin, B. (2013). Factors Affecting E-Payment Adoption. International Journal of Electronic Commerce Studies.
• Thakur, R., and Sharma, R. (2021). Digital Payment, Trends, Issues and Opportunities. KAAV Publications.
• TÖDEB. (2023). Ödeme ve elektronik para sektör raporu 2022-2023 dönemi. https://todeb.org.tr/source/raporlar/odeme_ve_elektronik_para_sektor_raporu_2022-2023_donemi.pdf
• Turan, A. H. (2011). İnternet Alışverişi Tüketici Davranışını Belirleyen Etmenler: Planlı Davranış Teorisi (TPB) ile Ampirik Bir Test. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12 (1), 128-143.
• Türkay, A. (2011). Satın Alma Davranışları Açısından Üniversite Öğrencileri Arasında Marka Bağımlılığının Önemi. Yüksek Lisans Tezi, Batı Akdeniz Üniversitesi Üzerinde Bir Uygulama. SDÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Uygun, M. Özçiftçi, M., and Uslu Divanoğlu, S. (2011). Tüketicilerin Online Alışveriş Davranışını Etkileyen Faktörler. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 2011.
• WITSA. (2000). Internetional Survey of E-Commerce 2000. London, U.K.
• Yeşilkuş, F. (2020). The Effect of Consumer Decision-Making Styles on E-Customer Perceptions. Journal of Academic Value Studies, 6(2), 136–151.
• Yoon, C., and Kim, S. (2009). Developing The Causal Model of Online Store Success. Journal of Organizational Computing and Electronic Commerce, 19, 265-281