Dervîş İvaz’ın Dâsıtân Adlı Eserinde İmlâ ve Ses Özellikleri

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 11, 30.06.2018

Beyza İlhan

Öz

Eski Anadolu Türkçesi üzerine yapılan çalışmalar neredeyse tamamlanmıştır, ancak bu döneme ait henüz gün yüzüne çıkmamış eserler vardır. Bu eserlerin bulunup okunması, eserler üzerinde dil bilgisi incelemesi yapılması, sözlük veya dizin hazırlanması Eski Anadolu Türkçesi çalışmalarına büyük katkı sağlayacaktır. Bu makalede 15. yüzyıl şairlerinden Dervîş İvaz’ın Dâsıtân adlı eseri tanıtılacaktır. Ayrıca “Dâsıtân” adlı eserin imla ve ses özellikleri üzerinde durulacaktır. Bu makalenin amacı: Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait olan Dâsıtân adlı eseri bilim dünyasına tanıtmak, bu eserin imla ve ses bilgisi özelliklerini tespit etmek ve Eski Anadolu Türkçesi alanında yapılan çalışmalara katkıda bulunmaktır. Bu makalede öncelikle kaynak taraması yöntemi kullanılmıştır. Kaynak taraması sonucunda Dervîş İvaz’ın Dâsıtân adlı eseri üzerinde günümüze kadar çalışma yapılmadığı görülmüştür. Daha sonra Dâsıtân adlı eserin imla ve ses özellikleri fişleme yöntemiyle tespit edilmiştir. Dâsıtân, Eski Anadolu Türkçesi döneminde, mesnevi nazım şekli kullanılarak yazılmış bir eserdir. Eserde ilgi çekici ve öğüt verici birçok hikâye yer almaktadır. Dervîş İvaz, Eski Anadolu Türkçesi döneminin meşhur şairlerinden değildir, ancak onun yetenekli bir şair olduğu Dâsıtân adlı eserinden anlaşılmaktadır. Eserin elde bulunan baskısı Milli Kütüphanede bulunmaktadır. Dâsıtân’ın imlasında Eski Anadolu Türkçesinin karakteristik özellikleri bulunmaktadır. Eser ses bilgisi açısından imlaya paralel görünümler arz eder.

Anahtar Kelimeler

Eski Anadolu Türkçesi, Dervîş İvaz, Dâsıtân, İmla, Ses Özellikleri

Kaynakça

• Ercilasun, A. B. (2009). Başlangıçtan yirminci yüzyıla Türk dili tarihi. Ankara: Akçağ.
• Gülsevin, G. ve Boz, E. (2010). Eski Anadolu Türkçesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Karahan, L. (1985). Erzurumlu Darîr Kıssa-i Yûsuf (Yûsuf u Züleyhâ). Ankara: TDK Yayınları.
• Tan, B. (2014). Hazret-i Ömer’in adaleti: Dâsitân-ı Şehmân. Turkish Studies, Volume 9/6 Spring, 989-1004.
• Timurtaş, F. K. (2012). Eski Türkiye Türkçesi. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Timurtaş, F. K. (1976). Küçük eski Anadolu Türkçesi grameri. Türkiyat Mecmuası, Cilt 18, 331-368.
• Timurtaş, F. K. (1992). Türk dünyası el kitabı ikinci cilt dil-kültür-sanat. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
• Türk, V., Arslan Erol, H., Gülsevin, G., Durgut, H. ve Ceritoğlu, M. (2013). XIV-XV. yüzyıllar Türk dili. Vahit T. ve Erdoğan B. (Ed.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web-Ofset Tesisleri.