Kerkük Türkmenlerinin "Sabır Daşı" Masalına Metin Dilbilimsel Bir Yaklaşım

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 23 - 31, 30.06.2019

Mnolya Omar

Öz

Irak toplumunun önemli bir bölümünü oluşturan Türkmen halkının çok zengin sözlü bir geleneği vardır. Bu sözlü gelenek içinde ve Türkmen toplumu arasında önemli bir yere sahip olan halk masalları, Irak Türkmen folklorunu oluşturan unsurlardan biridir. Türkmen toplumunun temel özelliklerini ve kültürel yapısını yansıtan bu halk masallarını derlemek, bilimsel yöntemlerle incelemek ve yeni nesillere aktarmak dilcilerin, halk bilimcilerin ve edebiyatçıların üzerine düşen bir görevdir. Bu araştırmada; dil dizgesinin metinsel işlevinde durularak Türkmen masallarından "Sabır Daşı" adlı masalı, metin dilbilimsel açıdan incelenecektir. Esasen edebî anlatı metinleri, estetik değeri olan kurmaca metinlerdir. Edebî anlatı metinleri, metin üretici ile metin çözücü arasında bir iletişim oluşturan, birlikte paylaşılan ortak söylem alanları olarak da değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Metin Dilbilim, Bağdaşıklık, Tutarlılık, Masal, Kerkük

Kaynakça

• Aktulum, K. (2009). Felsefi Metin Okuma ve Yazma Yöntemleri, Ders Notları. Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, s.2.
• Göktürk, A. (1988). Okuma Uğraşı. İnkılap Kitabevi, İstanbul.
• Günay, D. (2001; 2003). Metin Bilgisi. Multilingual Yayınları, İstanbul.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, Ocak S. 63.
• Memiş, M. R. (2018). “Kelime Hazinesi Ve Yabancı Dilde Kelime Öğretimi Üzerine” Turkish Studies Volume 13/19, Summer 2018, p. 1273-1289 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13857 ISSN: 1308-2140, ANKARA.
• Ulutaş, M. ve Kara, M. (2017). “Türkçe Ders Kitaplarında Nasreddin Hoca ve Fıkraları”. ZfWT Vol. 9 No. 3 63-87.
• Uzun, Leyla S. (1995). Orhon Yazıtlarının Metin Dilbilimsel Yapısı. Simurg Yayınları, Ankara.
• Üçkarakaya, N. (2017). Ali Ekrem Bolayır’ın Nazariyât-I Edebiye Dersleri Adlı Kitabının Cümleler Bölümünün Bağdaşıklık ve Tutarlılık Açısından Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, s. 890.
• Wolf, K. (1994). Dilbilim ve Yapay Zekâ. Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Dil Araştırmaları Dergisi, s.226.
• Yılmaz, E. (2010). Uygulamalı Metin Bilgisi, Pegem Akademi, Ankara.