Türkçe ve Türk Kültürü 8. Seviye Ders Kitabındaki Konuşma ve Yazma Etkinliklerinin Kazanımları Karşılama Durumu

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 16, 30.06.2023

Ömer Çetin Ülker Şen

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçe ve Türk kültürü 8. seviye ders kitabındaki konuşma ve yazma etkinliklerini tespit etmek ve bu etkinliklerin 2018 yılı Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programı’ndaki kazanımları karşılama durumuna yönelik değerlendirmeler yapmaktır. Çalışma, nitel bir araştırma olup betimsel nitelik taşımaktadır. Çalışmanın veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi seçilmiştir. Verilerin analizi, betimsel analiz ile yapılmıştır. Çalışmanın amacına bağlı olarak dört araştırma sorusu oluşturulmuştur. İncelen kitap, bu cümleler doğrultusunda analiz edilmiştir. Çalışma nesnesi olarak Türkçe ve Türk kültürü 8. seviye ders kitabı ve içerisindeki konuşma ve yazma etkinlikleri seçilmiştir. Kitaptaki konuşma ve yazma etkinlikleri, 2018 yılında Türkçe ve Türk kültürü dersi için hazırlanan öğretim programındaki konuşma ve yazma kazanımlarına bağlı olarak incelenmiştir. Bu incelemeler sonucunda kitapta bulunan sekiz temada on dört hazırlıklı konuşma, otuz iki hazırlıksız konuşma etkinliği; on dokuz yazma; kırk bir okuma-yazma ve on adet dinleme/izleme-yazma etkinliği tespit edilmiştir. İlgili kitap için öğretim programında belirlenen sekiz konuşma kazanımından beş tanesine yönelik etkinlik; yazma kazanımı olarak belirlenen on bir kazanımdan dokuz tanesine yönelik etkinlik kitapta tespit edilmiştir. Konuşma etkinliklerinin sayısının temalar ilerledikçe arttığı, yazma etkinliklerinin sayısının ise temalara göre dengeli bir dağılıma sahip olmadığı sonucuna varılmıştır. Kitapta yer alan beş konuşma kazanımının etkinliklerdeki dağılımına bakıldığında genel olarak dengeli sayılabilecek bir durum görülmektedir. Yazma kazanımlarının etkinliklerde yer alma sıklığı ise dengeli bulunmamıştır. Kitapta tespit edilen dokuz yazma kazanımından üç tanesi sadece birer etkinlikte kendilerine yer bulmuştur. Kitap genelindeki etkinliklerde yer alan mikrofon ve kalem görselleri bazen amacının dışında da kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe ve Türk kültürü dersi, Türkçe ve Türk kültürü ders kitabı, konuşma etkinliği, yazma etkinliği, yurt dışındaki Türk çocuklarına Türkçe öğretimi

Kaynakça

• Büyükikiz, K. K., Güler Yıldız, A. ve Kızdırıcı, F. (2021). 1-8 seviyeleri Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarındaki etkinliklerin Milli Eğitim Bakanlığı programındaki kazanımlara göre değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(3), 655-669.
• Canbolater, C. ve Temur, N. (2022). Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarının (5.- 8. seviyeler) yazma becerisi kazanımlarını karşılama durumu. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(32), 273-301.
• Damar, M. (2018). Yurt dışında verilen Türkçe ve Türk kültürü dersleri kapsamında çocukların anlatma becerilerinin incelenmesi. Turkish Studies, 13(4), 403-420.
• Demir, T. (2010). Yurt dışındaki Türk çocukları için Türkçe ve Türk kültürü dersi öğretim programı kapsamındaki Türkçe dersi kazanımlarının değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 913-957.
• Ercan Güven, A. ve Gürbüz Us, R. (2020). Türkçe ve Türk kültürü kitaplarındaki dinleme becerisine yönelik etkinliklerin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 5(2), 1-23.
• Karatay, H. (2019). Türkçe ve Türk kültürü (seviye 8). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Kolay, G. (2018). Yurt dışında yaşayan Türk çocukları için hazırlanmış Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarında kültürel ögeler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Türkçe ve Türk kültürü dersi öğretim programı (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. seviyeler). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Şen, Ü. (2016a). İki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretimi: İlk öğretmenler ve ilk Türkçe dersi öğretim programı. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 1023- 1036.
• Şen, Ü. (2016b). Belçika’da yaşayan Türk çocuklarının yazılı anlatım yanlışları üzerine tespitler. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 1-18.
• Şengül, K. ve Çetin, G. (2022). İki dilli Türk çocuklarının Türkçe öğrenme sorunları: Almanya örneği. Aydın TÖMER Dil Dergisi, 7(1), 91-116.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.