Türkiye’deki Elektrik Üretim, İletim ve Dağıtım Tesislerinde Meydana Gelen İş Kazalarının Analizi

Yıl 2012, Cilt: 4 Sayı: 2, 30 - 42, 15.06.2012

Hüseyin Ceylan

Öz

Her türlü ekonomik faaliyetin temel girdisi olan elektrik enerjisinin kullanım alanının artması, en küçük yerleşim birimine kadar uzanan elektrik şebekesinin tüketiciye sağladığı kullanım kolaylığı, elektrik enerjisi tüketiminin toplam enerji tüketimi içindeki payını da sürekli olarak  artırmaktadır[1]. 2003-2011 yıllarına ait kaza verileri incelendiğinde, bu dönemde EÜAŞ (Türkiye Elektrik Üretim A.Ş.)’a ait Termik ve Hidrolik Santrallerde 869, TEİAŞ(Türkiye Elektrik İletim A.Ş.)’da 171, TEDAŞ (Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.)’da 1438 iş kazasının meydana geldiği, ve bu kazaların önemli bir kısmının sonuçları itibariyle büyük kazalar olduğu görülür. Son dokuz yılda EÜAŞ’da vuku bulan 869 kazanın %69,9’u, TEİAŞ’da vuku bulan 171 kazanın %52,1’i ve TEDAŞ’da vuku bulan 1438 iş kazasının %32,1’i ya ölümle ya da ağır yaralanmalarla sonuçlanmıştır[2,3,4]. Bu değer Türkiye geneli için % 4 civarındadır[5]. Ayrıca elektrik sektöründeki ölümlü kaza sıklığı Türkiye ortalamasının çok üzerindedir. Bu durum, elektrik sektöründe İş Güvenliği çalışmalarının ne denli önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Gerek kaza sayısına düşen ölüm oranının yüksek olması, gerekse bu kazaların dolaylı maliyetlerinin çok yüksek olması, elektrik kazalarının özellikle incelenmesi gereğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmada 2003-2011 yılları arasında EÜAŞ, TEİAŞ ve TEDAŞ’da meydana gelen kazalar, kaza raporlarından hareketle, analiz edilmiştir. Özel sektöre ait diğer elektrik üretim ve dağıtım tesislerinde meydana gelen kazalar bu çalışmanın kapsamı dâhilinde değildir. Ayrıca, SGK verilerinden hareketle, Türkiye genelinde meydana gelen kazalar ile elektrik üretim, iletim ve dağıtım sistemlerinde meydana gelen kazalar, uluslararası kaza istatistikçilerin de kullandığı, çeşitli parametreler açısından kıyaslanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş Kazaları, İş Güvenliği, Elektrik Üretim, İletim ve Dağıtım Sistemleri

Türkiye’deki Elektrik Üretim, İletim ve Dağıtım Tesislerinde Meydana Gelen İş Kazalarının Analizi

Öz

Broad consumption spectrum of electricity, which is an essential ingredient in any economic activity and the ease of transmission and distribution network to consumers extending to the smallest settlement unit are continuously increasing the share of total electrical energy consumption in total energy production[1]. Based on the analysis of the accident data between 2003 and 2011, it is clearly seen that there are 869 accidents in EÜAŞ (Electricity Generation Company), 171 in TEİAŞ (Turkish Electricity Transmission Company) and 1438 in TEDAŞ (Turkey Electricity Distribution Company) and it is also noticed that most of these accidents are major accidents according to their results. In the reference time, %69.9 of the 869 accidents that took place in EÜAŞ, %52.1 of the 171 accidents that took place in TEİAŞ and %32.1 of the 1438 accidents that took place in TEDAŞ, resulted in death or serious injury[2,3,4]. Death or serious injury in accidents in all sectors combined is about 4% of accidents in Turkey[5]. Additionally fatal accident incidence rates in electricity sector is well above the Turkey’s average. Both the death rate per accidents are high and the high indirect cost of these accidents, requires through investigation of accidents in Electricity sector in Turkey and right implementation of occupational safety rules. In this study, the accidents occurred in EÜAŞ, TEİAŞ, and TEDAŞ between 2003 and 2011 are analysed according to the accident reports. The accidents happened in private sector is not included to this study. Besides, according to data from the SGK (Social Security Institution) the accidents happened in Turkey and the accidents happened in the area of generation, transmission and distribution of electricity systems are compared with various parameters that are used by international accident statisticians.

Anahtar Kelimeler

Occupational Accident, Job Safety, Electricity Generation, Transmission, Distribution Systems

Kaynakça

• [1] Turgut E., Selçuk K., “Elektrik Enerjisi Üretimi ve Dağıtımı”, Detay Yayıncılık, 2009. [2] 2003-2011 Yılları EÜAŞ İş Kazası Raporları. [3] 2003-2011 Yılları TEİAŞ İş Kazası Raporları. [4] 2003-2010 Yılları TEDAŞ İş Kazası Raporları [5] SGK, “2003-2010 İstatistik Yıllıkları”, SGK Yayını, Ankara, 2003- 2010. [6] Ceylan H., “İmalat Sistemlerindeki İş Kazalarının Tahmini İçin Ağırlıklandırılmış Ortalamalardan Sapma Tekniği”, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2000. [7] Ceylan H., Ergüzen A. “A Software To Estimate Work Accidents In Production Systems”, XIX. World Congress on Safety and Health at Work, Istanbul, TURKEY, 2011. [8] Ceylan H. “Analysis Of Occupational Accidents According To The Sectors In Turkey”, Gazi University Journal Of Science 2012 (Hakemde). [9] Ceylan H., “Türkiye’deki İş Kazalarının Genel Görünümü ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslanması’, KU IJARED, Volume 3, Issue 2, p.18-24, 2011. [10] ILO (International Labour Office), http://laborsta.ilo.org. [11] Eurostat, “European Statistics on Accidents At Work (ESAW)”, http://europa.eu.int/comm/eurostat. [12] İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, http://isag.calışma.gov.tr. [13] http://www.euas.gov.tr [14] http://www.teias.gov.tr [15] http://www.tedas.gov.tr [16] Anadolu Üniversitesi, e-kitap, ISBN: 978-975-06-0798-1, Elektrik Enerjisi Üretimi ve Dağıtımı. [17] TEİAŞ, ‘İş Güvenliği Yönetmeliği’, 2010. [18] TS En 50110-1, Elektrik Tesislerinin İşletilmesi. [19] Ceylan H., “Türkiye’deki Elektrik Dağıtım Sistemlerinde Meydana Gelen İş Kazalarının Analizi’, Elektrik Elektronik Mühendisliği Günleri Bildiriler Kitabı, s.91-96, Ankara, 2011. [20] Kurt M., Ceylan H., “Elektrik Üretim Tesislerinde Meydana Gelen İş Kazalarının Analizi’, 17. Ulusal Ergonomi Kongresi, s. 432-444, Eskişehir / Türkiye, Ekim 2011. [21] Ceylan H., Özkan V. “Analysis of Occupational Accidents At Electrical Distribution Systems In Ankara And Peripheral Cities ”, XIX. World Congress on Safety and Health at Work, Istanbul, TURKEY, 2011. [22] Dizdar E. N., Ceylan H., Kurt M., “A cost efficient method for preventing accidents in electrical distribution systems and peripheral equipment”, Contemporary Ergonomics 1997, Annual Conference, Stoke Rachford Hall, Lincolnshire, England, Taylor & Francis Publish, pp. 251-256, (1997). [23] Kurt M., Dizdar E. N., Ceylan H., “A low cost approach for reducing accident risk in substation of electrical transmission systems”, International Ergonomics Association 13th Triennial Congress (IEA’97), Tampere, Finland, pp. 449-451, (1997).