ATHOL FUGARD’IN “ADA” OYUNUNUN SUSKUNLUK SARMALI KURAMI BAĞLAMINDA VE GÖSTERGEBİLİMSEL YAKLAŞIMLA DRAMATİK METİN ANALİZİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 51 - 84, 25.12.2017

Birgül Yeşiloğlu Güler

Öz

İnsanlık tarihinin en eski
sanat dallarından biri olan tiyatro sanatı; gerek kapsamı, gerekse de uygulanma
biçimi bakımından diğer bilim ve sanat dallarıyla da sıkı ilişki içindedir. Söz
konusu bu çalışmada;  iletişim bilimi ile
tiyatro sanatı arasındaki ilişki ‘Suskunluk Sarmalı’ bağlamında açıklanmaya
çalışılmıştır. Bu yönelişle suskunluk sarmalı kuramı ile tiyatro sanatı
arasındaki etkileşimi örneklendirmek adına Athol Fugard’ın ‘Ada’ adlı oyunu,
model olarak seçilmiştir. Bu amaçla oyunun derin anlamına yönelik makro
çözümleme stratejisinde; göstergebilimsel bir yöntem, mikro çözümleme
stratejisinde ise; dramaturjik inceleme yöntemi kullanılmıştır. Hedefe yönelik
inceleme planında izlenilen yöntem; birbirlerinden bağımsız olarak seçilmiş
bağlantı odakları oluşturmak ve bunların göstergebilimsel şifreleri kırılarak,
oyun metnindeki ‘susma’ eyleminin anlam evrenine ulaşmak olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tiyatro, Dramaturgi, Göstergebilim, Athol Fugard, Suskunluk Sarmalı Kuramı

DRAMATICAL TEXT ANALYSIS OF “THE ISLAND” PLAY OF ATHOL FOGARD’S IN THE CONTEXT OF “THE SPIRAL OF SILENCE” THEORY AND WITH SEMIOTIC APPROACH.

Öz

The
art of theater, which is one of the oldest branches of art in human history, is
closely related with other sciences and arts in terms of scope and application
form. In this study, the relationship between communication art and the art of
theater was tried to be explained in the context of "The Spiral of
Silence” Theory. Athol Fugard's play 'The Island' was chosen as a model in
order to illustrate the interaction between "the spiral of silence"
theory and the art of theater. Semiotic method was used in the macro analysis
strategy for explaining a deep meaning of a play. In the micro analysis
strategy dramaturgical analysis method was used.In the methodology that is
followed in the goal-oriented review plan, to reach the meaning universe of the
'silence' action in the text independent connection foci were created and their
semiotic passwords were broken.

Anahtar Kelimeler

Theatre, Dramaturgy, Semiotic, Athol Fugard, Spiral of Silence The

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Adorno, T., W., (2003), Kültür Endüstrisini Yeniden Düşünürken. Çeviren: Bülent O. Doğan, Cogito Dergisi, Sayı 36. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Alkan, T., & Ergil, D., (1980), Siyaset Psikolojisi Siyasal Toplumsallaşma ve Yabancılaşma, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Aras, O., N., (2004), Akıyla Karasıyla Güney Afrika, Bakü, Azerbaycan: Adiloğlu Neşriyyatı.
• Aytaç, Ö., (2002), Sosyoloji Bir Giriş Denemesi, Elazığ: Elazığ Üniversite Kitabevi.
• Azar, B., (2009), Singled out, Vol 40, No. 4, p. 36. Washington: American Psychological Association.
• Barthes, R., (1999), Göstergebilimsel Serüven, Çeviren: Mehmet Rifat, Sema Rifat, İstanbul: Kaf Yayınları,
• Camus, A., (1994), Başkaldıran İnsan, Çeviren: Tahsin Yücel. İstanbul: Can Yayınları.
• Camus, A.., (2010), Sisifos Söyleni, İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Canetti, E., (2003), Kitle ve İktidar, Çeviren: Gülşat Aygen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Castoriadis, C., (2001), Dünyaya İnsana ve Topluma Dair, Çeviren: Hülya Tufan, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Clastres, P., (1991), Devlete Karşı Toplum, Çeviren: Mehmet Sert, Nedim Demirtaş, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Cüceloğlu, D., (2005), İnsan ve Davranışı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çalışlar, A., (1993), Tiyatronun ABC’si, İstanbul: Simavi Yayınları.
• Çamurdan, E., (1996), Çağdaş Tiyatro ve Dramaturgi, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
• Dökmen, Ü., (2006), İletişim Çatışmaları ve Empati, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Dökmen, Ü., (2008), Yaşama Yerleşmek, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Duhm, D., (1996), Kapitalizmde Korku, Çeviri: Sargut Şölçün, Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Durkheim, E., (1947), Ahlak ve Hukuk Kaideleri Hakkında Dersler, Çeviri: Hüseyin Nail Kubalı, Cilt 13, Sayı 3, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası.
• Erdoğan, İ., & Korkmaz, A., (2010), Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi, Ankara: Erk Yayınları.
• Erdoğan, İ., (1997), İnsanın Zincirine Vuruluşu, Ankara: Doruk Yayınları.
• Erdoğan, İ., (2011), İletişimi Anlamak, Ankara: Pozitif Matbaacılık.
• Foucault, M., (1992), Hapishanenin Doğuşu, Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Foucault, M., (2000), Özne ve İktidar, Çeviri: Işık Ergüden, Osman Akınhay, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fromm, E., (1985), Kendini Savunan İnsan, Çeviri: Necla Arat, İstanbul: Say Yayınları.
• Freud, S., (2006), Kitle Psikolojisi, Çeviren: Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Fugard, A., (1993), Ada, Çeviren: Yücel Erten, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Geras, N., (2002), Marx ve İnsan Doğası, Çevirenler: İsmet Akça, Görkem Doğan, İstanbul: Birikim Yayınları.
• Gökdağ, R., (2011), Sosyal Psikoloji-I, No: 2291, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Hegel, G., W., F., (1991), Hukuk Felsefesinin Prensipleri, Çeviren: Cenap Karakaya, İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Hobbes, T., (2007), Leviathan. Çeviren: Semih Lim, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Horkheimer, M., & Adorno, T., W., (1995), Aydınlanmanın Diyalektiği, Felsefi Fragmanlar I, Çeviren: Oğuz Ozügül. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• İnceoğlu, M., (2010), Tutum Algı İletişim, No. 69, İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınları.
• John, F., (2014), İletişim Çalışmalarına Giriş, Çeviren: Süleyman İrvan, Ankara: Pharmakon Yayınevi.
• Kağıtçıbaşı, Ç., (1988), İnsan ve İnsanlar, Sosyal Psikolojiye Giriş, İstanbul: Evrim Basım Yayım Dağıtım.
• Kapani, M., (1992), Politika Bilimine Giriş, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kayaoğlu, A., (2013), Birey ve Davranış, Uzaktan Öğretim Tasarım Birimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kıran, Z., (1999), Sözceleme ve Göstergebilim, Dilbilim Araştırmaları Dergisi, İstanbul: Simurg Yayınevi.
• Kıran, Z., & Kıran, A., E., (2000), Yazınsal Okuma Süreçleri, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Kırel, Ç., (2011), Sosyal Psikoloji-I. No: 2291, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Le Bon, G., (1997), Kitleler Psikolojisi, Çeviren: Selahattin Demirkan, İstanbul: Hayat Yayınları.
• Mannoni, P., (1992), Korku, Çeviren: Işın Gürbüz, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Marcuse, H., (1986), Tek Boyutlu İnsan, Çeviren: Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınları.
• Marx, K., & Engels, F., (2004), Alman İdeolojisi (Feuerbach). Çeviren: Sevim Belli, Ankara: Sol Yayınları.
• Maslow, A., H., (1970), Motivation and Personality, New York: Harper and Row.
• Meyer, P., (1994), “Hitler İsteseydi...”, Çeviri: Ali Dönmez, Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Neumann, N., E., (1998), Kamuoyu Suskunluk Sarmalının Keşfi, Çeviren, Murat Özkök, Ankara: Dost Kitabevi.
• Nutku, H., (2006), Dramaturgi Oyun Sanatbilimi, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
• Pavis, P., (2000), Gösterimlerin Çözümlemesi, Ankara: Dost Kitabevi.
• Rifat, M., (1993), Homo Semioticus, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Rifat, Mehmet. (2009). Göstergebilimin ABC si, İstanbul: Say Yayınları, s.11,58.
• Rousseau, J., J., (2006), Toplum Sözleşmesi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Scott, C., J., (1995), Tahakküm ve Direniş Sanatları, Çeviri: Alev Türker, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Swingewood, A., (2010), Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi, Çeviren: Osman Akınhay, İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Şahin, M., (2006), Güney Afrika’da Cape Koloni Topluluğunun Oluşumu ve Osmanlı Türk Varlığı, Sosyoloji Konferansları Dergisi, Sayı. 33, İstanbul: Journal Of Sociological Studies.
• Taplamacıoğlu, M., (1969), Genel Sosyoloji, Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Topçuoğlu, H., (1961), XIX. Yüzyıl Sosyologlarında Hukuk Anlayışı, No: 151, Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Yücel, T., (1995), Anlatı Yerlemleri Kişi/Süre/Uzam, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları