Frequency of Home Accidents in Children and First Aid Knowledge of Their Parents in Home Accidents: Kütahya Example

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 766 - 778, 27.08.2024

Muammer Yılmaz , Tugba Çelikdemir , Ömer Faruk Tekin , İnci Arıkan

Öz

Objective: To determine the frequency and types of home accidents in children, to evaluate the first aid application knowledge level of parents in case of a possible home accident and its relationship with health literacy. Methods: The descriptive cross-sectional study was conducted between November and December 2022, among parents with children aged 1-14 in the Central district of Kütahya province. Data collection form: The survey form consisted of the Self-Efficacy of First Aid Scale for Home Accidents and the Health Literacy Scale. Results: Of the 444 people who participated in the research; 175 of them (39.5%) are between the ages of 17-30, and 268 of them (60.5%) are aged 31 and over. Two hundred ninety-two (67.0%) of the participants are women. Frequency of home accidents in the last year; It was found to be 63.9% (n:133) in the age range of 1-4 years, 61.0% (n:122) in the age range of 5-6 years, and 58.1% (n:115) in the age range of 7-14 years. The most common types of accidents are "fall, slip" and "crash, sprain, injury". A weak positive correlation was found between the Self-Efficacy of First Aid Scale for Home Accidents score and the Health Literacy Scale score (r: 0.116, p: 0.014). Conclusion: Adopting the approach of increasing the level of health literacy in interventions to be given to parents regarding home accidents and first aid in children may increase the positive effect of the intervention.

Anahtar Kelimeler

Home accident, Children, First aid, Health literacy

Proje Numarası

Yok

Çocuklarda Ev Kazası Sıklığı ve Ebeveynlerinin Ev Kazalarındaki İlk Yardım Bilgisinin Sağlık Okuryazarlığı ile İlişkisi: Kütahya Örneği

Öz

Amaç: Çocuklarda ev kazası sıklığının ve türlerinin belirlenmesinin yanında olası ev kazası durumda ebeveynlerin ilk yardım uygulaması bilgi düzeyinin ve sağlık okuryazarlığı ile ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı kesitsel türdeki çalışma Kasım-Aralık 2022 tarihleri arasında, Kütahya ili Merkez ilçedeki 1-14 yaş arası çocuğu olan ebeveynlerde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama formu; anket formu, Ev Kazalarında İlk Yardım Öz Etkililik Ölçeği ve Sağlık Okur Yazarlığı Ölçeğinden oluşmaktaydı. Bulgular: Araştırmaya katılan 444 kişinin; 292’si (%67,0) kadın, 175’i (%39,5) 17-30 yaş aralığında, 268’i (%60,5) 31 yaş ve üstündeydi. Son bir yıl içerisinde ev kazası sıklığı; 1-4 yaş yaş aralığında %63,9 (n:133), 5-6 yaş aralığında %61,0 (n:122), 7-14 yaş aralığında %58,1 (n:115) olarak bulundu. En sık görülen kaza türleri “düşme, kayma” ve “çarpma, burkulma, incinme” idi. Ev Kazalarında İlk Yardım Öz Etkililik Ölçeği puanı ile Sağlık Okur Yazarlığı Ölçeği puanı arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki bulundu (r: 0,116, p: 0,014). Sonuç: Çocuklarda ev kazaları ve ilkyardım konusunda ebeveynlere yapılacak müdahalelerde sağlık okuryazarlık düzeyinin yükseltilmesi yaklaşımının benimsenmesi, müdahalenin olumlu etkisini artırabilir.

Anahtar Kelimeler

Ev kazası, Çocuk, İlk Yardım, Sağlık okuryazarlığı

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı, etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Çalışmanın verilerinin elde edilmesinde katkıları nedeniyle intern hekimlere ve çalışmaya katılan ebeveynlere teşekkür ediyoruz.

Kaynakça

• Altundağ, S., Turan, T., & Şafak, M. (2020). Validity and Reliability Study of the Turkish Version of First Aid in Home Accidents Self-Efficacy Scale. Cukurova Medical Journal, 45(1), 71-78. https://doi.org/10.17826/cumj.625945
• Bertan, M., & Çakır, B. (1997). Halk Sağlığı Yönünden Kazalar. Halk Sağlığı Temel Kitabı. Hacettepe Yayınları. Cheng, E. R., Bauer, N. S., Downs, S. M., & Sanders, L. M. (2016). Parent Health Literacy, Depression, and Risk for Pediatric Injury. Pediatrics, 138(1), e20160025. https://doi.org/10.1542/peds.2016-0025T2
• Coşkun, C., Özkan, S., & Maral, I. (2008). Çankırı-Eldivan İlçe merkezinde 0-14 yaşlar arasında çocuğu olan annelerin ilk yardım bilgi düzeyleri ve ilk yardım gerektiren durumların sıklığı. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 2(3), 11-18. Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tchd/issue/44445/550693
• Çopurlar, C.K., & Kartal, M. (2016). Sağlık Okuryazarlığı Nedir? Nasıl Değerlendirilir? Neden Önemli? TJFM&PC, 10(1), 42-47. http://dx.doi.org/10.5455/tjfmpc.193796
• Demirköse, H., Yapar, D., & Özkan, S. (2021). 0-6 Yaş Grubu Çocuğu Olan Annelerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi ve Çocukların Ev Kazası Geçirme Durumu ile İlişkisi. Sağlık ve Toplum, 31(2), 74-82. Erişim: https://ssyv.org.tr/wp-content/uploads/2021/08/9-0-6-Yas-Grubu-Cocugu-Olan-Annelerin-Saglik-Okuryazarligi-Duzeyi-ve-Cocuklarin-Ev-Kazasi-Gecirme-Durumu-ile-Iliskisi-1.pdf
• Elmas, E. G., Durna, Z., & Akın, S. (2020). Çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemleri ve ilk yardım uygulamaları konusundaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Jaren, 6(2), 267-279. https://doi.org/10.5222/jaren.2020.38258
• Fraga, A. M., Bustorff-Silva, J. M., Fernandez, T. M., Fraga, G. P., Reis, M. C., Baracat, E. C., & Coimbra, R. (2013). Children and adolescents deaths from trauma-related causes in a Brazilian City. WJES, 8(1), 52. https://doi.org/10.1186/1749-7922-8-52
• Gheshlaghi, L. A., Rastegar, A., Binabaj, M. M., Shoraka, H. R., & Fallahi, M. (2023). Analysis of the Home Accidents and Their Risk Factors in Iran: A Systematic Review and Meta-Analysis. Iran J Public Health, 52(9), 1855–1865. https://doi.org/10.18502/ijph.v52i9.13568
• Gökoğlu, A. G. (2021). Kadınların Sağlık Okuryazarlığı Düzeyinin Sağlık Davranışlarına ve Çocuk Sağlığına Etkisi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(2), 132-148. Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3679388
• Hsia, R. Y., Ozgediz, D., Mutto, M., Jayaraman, S., Kyamanywa, P., & Kobusingye, O. C. (2010). Epidemiology of injuries presenting to the national hospital in Kampala, Uganda: implications for research and policy. Int J Emerg Med, 3(3), 165–172. https://doi.org/10.1007/s12245-010-0200-1
• Mahram, M., Derakhshandeh, J., Jamshidi, M., & Yektaparast, M. (2000). Study Of Emergency & Domestic Accidents Cases in The Patients Which Refered To The Centers of Health Services in The Province of Zanjan In 1999. J Adv Med Biomed Res, 8(33), 41-46. Retrieved from https://journal.zums.ac.ir/browse.php?a_id=726&sid=1&slc_lang=en
• Morrison, A. K., Glick, A., & Yin, H. S. (2019). Health Literacy: Implications for Child Health. Pediatr Rev, 40(6), 263–277. https://doi.org/10.1542/pir.2018-0027
• Neghab, M., Rajaei Fard, A., Habibi, M., & Choobineh, A. (2006). Home accidents in rural and urban areas of Shiraz, 2000-02. East Mediterr Health J, 12(6), 824–833. Retrieved from https://applications.emro.who.int/emhj/1206/12_6_2006_824_833.pdf
• Paes, C. E., & Gaspar, V. L. (2005). As injúrias não intencionais no ambiente domiciliar: a casa segura [Unintentional injuries in the home environment: home safety]. Jornal de pediatria, 81(5 Suppl), S146–S154. https://doi.org/10.2223/JPED.1402
• Suka, M., Odajima, T., Kasai, M., Igarashi, A., … Sugimori, H. (2013). The 14-item health literacy scale for Japanese adults (HLS-14). Environ Health Prev Med, 18(5), 407–415. https://doi.org/10.1007/s12199-013-0340-z
• Şekerci, E., & İnal, S. (2016). Hastanede Yatan 0-6 Yaş Grubu Çocukların Annelerinin Ev Kazaları Konusundaki Bilgi ve Uygulamalarının İncelenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(3), 160-172. https://doi.org/10.17681/hsp.57511
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. (2017). Sağlık Hizmetleri Çocuklarda Koruyucu Önlemler. Erişim: https://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/%C3%87ocuklarda%20Koruyucu%20%C3%96nlemler.pdf (Erişim tarihi: 15.02.2024)
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2017). Çocuk Güvenliğinin Sağlanması Programı. Erişim: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/sagligin-gelistirilmesi-programlari/cocuk-guvenliginin-saglanmasi-programi.html (Erişim tarihi: 15.02.2024)
• Türkoğlu, N., & Kılıç, D. (2021). Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 24(1), 25-33. https://doi.org/10.17049/ataunihem.662054
• Wei, Y. L., Chen, L. L., Li, T. C., Ma, W. F., Peng, N. H., & Huang, L. C. (2013). Self-efficacy of first aid for home accidents among parents with 0- to 4-year-old children at a metropolitan community health center in Taiwan. Accid Anal Prev, 52, 182–187. https://doi.org/10.1016/j.aap.2012.12.002
• Yılmaz Kurt, F., Çalbayram, N., Oğul, T., & Aldemir, F. (2022). 0-6 Yaş Çocuklarda Ev Kazaları Sıklığı ve Annelerin Ev Kazalarına Yönelik Aldığı Güvenlik Önlemlerinin İncelenmesi: Pandemi Süreci Örneği. Journal of Infant, Child and Adolescent Health, 2(3), 177–188. Erişim: https://jicah.com/index.php/pub/article/view/32/32