SİYASİ VE TEOLOJİK YÖNLERİ İLE 20. YÜZYILDA HİNDİSTAN’DA MAHATMA GANDİ VE GANDİZM

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 66 - 77, 30.06.2024

Erden Kişi

Öz

20. yüzyıl süresince birçok dünya toplumunda, sömürü düzenine karşı bir bağımsızlık mücadelesinin yaşandığı görülmüştür. Bu bağımsızlık mücadelesi içerisinde, toplumları harekete geçiren önemli kişiliklerin ulusal bir kahramana dönüştüğü anlaşılmaktadır. 20. yüzyıl süresince İngiliz sömürü düzenine karşı ciddi bir mücadele veren toplumların başında Hint halkı gelmektedir. Hint halkının yaşamış olduğu bu mücadelede en öne çıkan kişilik ise Mahatma Gandi olmuştur. Hint halkı için hem teolojik hem de siyasi yönleri bulunan bir lider olarak Gandi’nin yürüttüğü eylemler, Hindistan’ın bağımsızlığı için önemli bir yer tutmaktadır. Gandi’nin bu süreçte şiddet içermeyen bir direniş ile Hint halkını harekete geçirmeye çalıştığı gözlenmiştir. Sahip olduğu fikirleri, etkin bir dil ve yöntem ile Hint halkına aktarmayı başaran Gandi, kendi ismi ile anılan bir politik akımın öncüsü olmuştur. Gandizm olarak anılan bu akım hem Hindistan’ın bağımsızlık sürecinde hem de daha sonrasında Hindistan’da önemli bir etkiye sahip olmuştur. Bu çalışmada, uzun bir geçmişe sahip olan Hindistan’ın bağımsızlık hareketi, siyasi ve sosyolojik yönleri ile analiz edilmiştir. Bağımsızlık hareketi süresince özellikle Gandi’nin Hint halkı üzerindeki siyasi ve teolojik etkisinin boyutları, analiz edilmeye çakışılmıştır. Son tahlilde ise bağımsızlık sonrasında Hindistan’da Gandizm’in etkisinin boyutları üzerine, birtakım tespitlerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mahatma Gandi, Gandizm, Satyagraha Hareketi, Hindistan’ın Bağımsızlığı

MAHATMA GANDHI AND GANDHISM IN INDIA IN THE 20TH CENTURY WITH POLITICAL AND THEOLOGICAL ASPECTS

Öz

During the 20th century, it was seen that there was a struggle for independence against the system of exploitation in many world societies. It is understood that in this struggle for independence, important personalities who mobilized societies turned into national heroes. Indian people are among the societies that struggled seriously against the British colonial system in the 20th century. The most prominent personality in this struggle experienced by the Indian people was Mahatma Gandhi. As a leader who has both theological and political aspects for the Indian people, Gandhi's actions have an important place for India's independence. It was observed that Gandhi tried to mobilize the Indian people with non-violent resistance during this period. Gandhi, who managed to convey his ideas to the Indian people with an effective language and method, became the pioneer of a political movement named after him. This movement, known as Gandhism, had a significant impact on India both during and after India's independence. In this study, India's independence movement, which has a long history, was analyzed with its political and sociological aspects. During the independence movement, especially the dimensions of Gandhi's political and theological influence on the Indian people have been analyzed. In the final analysis, some determinations were made on the extent of the influence of Gandhism in India after independence.

Anahtar Kelimeler

Mahatma Gandhi, Gandhism, Satyagraha Movement, Independence of India

Kaynakça

• Allen, D. (2011). Mahatma Gandhi (Critical Lives). London: Reaktion Books.
• Altunel, M. (2011). Sivil İtaatsizlik ve Mohandas K. Gandhi. TBB Dergisi, (93), 443-458.
• Aras, F. Ç. & Kandemir, E. (2023). Hindistan'ın Savaş Doktrini: Riskleri ve Fırsatları Yeniden Değerlendirmek. Journal Of Security Sciences/Güvenlik Bilimleri Dergisi, 12(1), 1-24.
• Asal, C. (2020). Politikaları Bağlamında Indra Gandhi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 43-71.
• Avcı, G. (2019). Sivil İtaatsizlik Bağlamında Örnek Eylem Karşılaştırması: Adalet Yürüyüşü ve Tuz Yürüyüşü. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Banerjee-Dube, I. (2004). A History of Modern India. New York: Cambridge University Press.
• Candan, K. & Bilgin, M. (2011). Sivil İtaatsizlik. Yasama Dergisi, (19), 57-94.
• Doğan, O. ve Erdoğan, A. (2017). XIX. Yüzyılda İngiliz Sömürgeciliğinde Hindistan'ın Yeri ve Önemi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(3), 839-847.
• Erçin, A. (2017). İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası ve Kumpanyanın Ticari Faaliyetleri (1600-1858). Çeşm-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi E-Dergisi, 4(2), 111-133.
• Fischer, L. (2006). Mahatma Gandhi/His Life & Times. Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan.
• Gould, W. (2004). Hindu Nationalism and the Language of Politics in Late Colonial India. Cambridge: Cambridge University Press.
• Gümrükçüoğlu, E. (2018). Mahatma Gandhi ve Sessiz Direnişi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 5(16), 378-393.
• Hür, A. (2007). "Satyagraha" ve Gandhi'nin "Tuz Yürüyüşü". https://www.izmirizmir.net/ayse-hur-satyagraha-ve-gandhinin-tuz-yuruyusu-ayse-hur-y105.html.
• Kulke, H. & Rothermund, D. (2004). A History of India. New York: Routledge.
• Lelyveld, J. (2011). Great Soul: Mahatma Gandhi And His Struggle with India. New York: Alfred A. Knopf.
• McLeod, J. (2015). The History of India. California: Greenwood.
• Mencütekin, M. (2007). Sinema Perdesinde Kırılan Karizma Işığı: Mahatma Gandi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 367-392.
• Nicholson, M. (1996). Mahatma Gandhi: Hindistan'ı Kurtaran ve Dünyaya Şiddet İçermeyen Direniş Yöntemini Öğreten Adam. Çeviri: Leyla Onat, Ankara: İlkkaynak Yayınları.
• Önal, B. (2019). Hindistan'ın Yumuşak Güç Politikaları ve Türkiye-Hindistan İlişkilerindeki Rolü. Journal Of International Social Research, 12(63), 332-340.
• Parekh, B. (2001). Gandhi: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press.
• Riddick, J. F. (2006). The History of British India: A Chronology. Westport: Praeger Publishers.
• Robb, P. (2002). A History of India. New York: Palgrave.
• Rolland, R. (2022). Mahatma Gandhi. Çev. Mehmet Yazgan, Ankara: Hece Yayınları.
• Rothermund, D. (1993). An Economic History of India: From Pre-Colonial Times to 1991. Second Edition, New York: Routledge.
• Schraff, A. E. (2004). Mahatma Gandhi. Irvine: Saddleback Educational Publishing.
• Singhal, A. (2010). The Mahatma's Message: Gandhi's Contributions to the Art and Science of Communication. China Media Research, 6(3).103-106.
• Shani, O. (2015). Gandhi’s Salt March: paradoxes and tensions in the memory of nonviolent struggle in India. In Cultural Memories of Nonviolent Struggles: Powerful Times (pp. 32-51). London: Palgrave Macmillan UK.
• Stein, B. (2010). A History of India, Second Edition. Edited by David Arnold, Chichester: John Wiley & Sons Ltd.
• Swarup, R. (1955). Gandhism And Communism. New Delhi: The New India Press.
• Tatlılıoğlu, D. (2010). Hindistan'daki Tarihi ve Dini Yapıya Sosyolojik Bir Bakış. Journal of Academic Studies, 12(46). 185-207.
• Uygur, E. & Uygur, F. (2014). Fransız Sömürgecilik Tarihi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 173(173), 273-286.
• Walsh, Judith E. (2006). A Brief History of India. New York: Facts On File.
• Wolpert, S. (2004). Gandhi's Passion: The Life and Legacy of Mahatma Gandhi. New York: Oxford University Press.