A FIELD STUDY ON URBAN AREA EXPERIENCES OF ELDERLY INDIVIDUALS

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 87 - 99, 22.12.2022

Seda Erkuş Bora Balun

Öz

While the developments especially in technology and medicine fields prolong average human life span, they have also paved the way for the emergence of a regularly increasing elderly population and in parallel with this process quite many problems to which modern societies need to find solutions have come to the agenda. For instance, it is possible to evaluate the limitations of elderly populations in accessing facilities in the city among these problems. Considering this, it is thought that an alternative perspective for the reasons creating age discrimination in the context of urban space and for the solutions of these reasons in terms of the quality of social practices can be developed. In this study shaped in this way, the answer to the question “How suitable is Safranbolu for the elderly people in terms of socio-cultural life quality?” is searched. This study, in which a qualitative research method was preferred, was realised with the participation of 8 individuals aged 65 and over in the town square of Safranbolu district of Karabük province between the dates 6 -7 August 2022. As the result of the study, there seemed no distinctive problems regarding accessing in Safranbolu or outer places physically, and it is understood that town square is seen as an important place where they can socialize. However, results achieved show that alternative venues where elderly people can be involved are needed.

Anahtar Kelimeler

Disadvantaged group, Urban life, Social policy, Social work, Elderly individual

YAŞLI BİREYLERİN KENTSEL ALAN DENEYİMLERİNE İLİŞKİN BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Öz

Özellikle teknoloji ve tıp alanında yaşanan gelişmeler ortalama insan ömrünü uzatırken, aynı zamanda sayısı düzenli olarak artan yaşlı bir nüfus kitlesinin ortaya çıkmasının da önünü açmış ve bu sürece paralel olarak modern toplumların çözüm üretmesi gereken birçok sorun gündeme gelmiştir. Örneğin yaşlı nüfusun kent içerisindeki olanaklara erişim sınırlılıklarını bu sorunlar arasında değerlendirmek mümkündür. Bu noktadan hareketle, kentsel mekân bağlamında yaş ayrımcılığına neden olan sebepler ve bu sebeplerin çözümlerine sosyal uygulamaların niteliği açısından alternatif bir bakış açısı geliştirilebileceği düşünülmüştür. Bu minvalde şekillenen çalışmada, “Safranbolu kenti sosyokültürel yaşam kalitesi açısından yaşlılar için ne kadar uygundur?” sorusuna yanıt aranmaktadır. Nitel araştırma yönteminin tercih edildiği çalışma, Karabük ili Safranbolu ilçesi kent meydanında 65 yaş ve üzerindeki 8 bireyin katılımıyla 06-07 Ağustos 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, Safranbolu’nun fiziki erişimine ve dışsal mekanlara yönelik ayırt edici bir sorun öne çıkmamış, kent meydanının önemli bir sosyalleşme mekânı olarak görüldüğü anlaşılmıştır. Fakat elde edilen sonuçlar, yaşlıları da içerecek nitelikte alternatif mekanlara ihtiyaç olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Dezavantajlı gruplar, Kentsel mekân, Sosyal politika, Sosyal hizmet, Yaşlı birey

Kaynakça

• Akın, G., Özgün Başıbüyük, G. ve Sönmez, G. (2015). Geroantropoloji’de Antropometrik Yaklaşım. Yaşlı Dostu Kentler Sempozyumu, 26-27 Kasım 2015. Bursa, 139-149.
• Alley, D., Liebig, P., Pynoos, J., Banerjee, T. ve Choi I., H. (2007). Creating Elder-Friendly Communities: Preparations for An Aging Society. Journal of Gerontological Social Work, 49(1-2), 1-18.
• Alver, K. (2010). Mahalle: Mekân ve Hayatın Esrarlı Birlikteliği. İdealkent, 1(2), 116-139.
• Ardahan, M. (2010). Yaşlılık ve Huzurevi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(20), 25-32.
• Atabek, E. (2002). Kamusal Mekânlarda Kalite: Yıldız Teknik Üniversitesi Kampüsü’nde Kullanıcı Görüşlerine Dayalı Kalite Değerlendirmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Balkır, Z. G. (2014). Konut Hakkı ve İhlalleri: Kentli Haklarının Doğuşu. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, http://www.sosyalhaklar.net/2010/bildiri/balkir.pdf, (Erişim Tarihi: 12.09.2022), 339-358.
• Bogdan, R. ve Biklen. S. (1982). Qualitative Research for Education: An Introduction to Theory and Methods. Boston: Allyn & Bacon.
• Bulut, Y. ve Kurt, Z. (2020). Kentsel Katılım: Kentsel Politikaların Oluşumunda Dezavantajlı Grupların Konumu. Journal of Politics Economy and Management, 3(1), 21-33.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Erkan Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Cantekin, Ö. (2020). Kentsel Yaşam Olanaklarının Yaşlılara Uygunluğuna İlişkin Yaşlı Görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(1), 29-40.
• Danış, M. Z. (2004). Yaşlıların Evde Bakım Gereksinimleri ve Evde Bakıma İlişkin Düşünceleri. Ankara: Türkiye Güçsüzler ve Kimsesizlere Yardım Vakfı.
• Deniz, E. (2016). Yaşlılara, Çocuklara ve Engellilere Sunulan Sağlık ve Sosyal Hizmetlerde Yerel Yönetimlerin Rolü ve Sorumlulukları: Çanakkale Belediyesi Örneği. (Ed. S. Karatepe vd.), Yerelleşme/ Merkezileşme Tartışmaları 9. Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara: TODAİE Basım.
• Durgun, B. (2015). Yaşlılık ve Yaşlılara Sunulan Hizmetler. İstanbul: Yalın Yayıncılık.
• Düzenli, T. ve Alpak, E. M. (2017). Yaşlıların Kentsel Açık Mekân Kullanımlarının İncelenmesi: Trabzon Kenti Örneği. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 10 (2), 1-8.
• Fernández-Ballesteros, R., Robine, J. M., Walker, A. ve Kalache, A. (2013). Active Aging: A Global Goal. Current Gerontology & Geriatrics Research, 1-4.
• Gönüllü, C. (2022). Aktivite Kuramı Çerçevesinde Yaşlıların Eğitimi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 56, 26-35.
• Görgün Baran, A. (2008). Yaşlılıkta Sosyalizasyon ve Yaşam Kalitesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1(2), 86-97.
• Görmez, K. (1997). Yerel Demokrasi ve Türkiye. Konya: Vadi Yayınları.
• Hablemitoğlu, Ş. ve Özmete, E. (2010). Yaşlı Refahı. Ankara: Kilit Yayınları.
• İçli, G. (2008). Yaşlılar ve Yetişkin Çocuklar. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1(1), 29-38.
• Konak, A. ve Çiğdem, Y. (2005). Yaşlılık Olgusu: Sivas Huzurevi Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 23-63.
• Köse, N. ve Erkan N. Ç. (2014). Kentsel Mekân Örgütlenmesinin Yaşlıların Kentsel Etkinlikleri Üzerindeki Etkisi, İstanbul ve Viyana örneği. METU JFA, 31(1), 39-66.
• Kurtkapan, H. (2018). Aktif Yaşlılık ve Yerel Yönetim Uygulamaları: İstanbul Örneği. Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi, 2(2), 38-52.
• Morgan, L. ve Kunkel, S. (1998). Aging, Concepts and Controversies. Pine Forge Pres, Thousand Oaks.
• Norris, T. (2001). America’s Communities Movement: Investing in The Civic Landscape. American Journal of Community Psychology, 29, 301-308.
• Önen, S. M., Banazılı, A. M. ve Ozan, M., S. (2018). Sosyal Belediyecilik Anlayışı Kapsamında Yerel Yönetimlerde Sosyal Hizmet Faaliyetleri: Malatya Büyükşehir Belediyesi Örneği. Ankara: Nobel Yayınları. Ed. M. Mecek, B. Parlak, E. Atasoy, Kent Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar ve Etkin Belediyecilik Uygulamaları içinde ss. 462-471.
• Özkan, M. B., Küçükerbaş, E. V., Kaplan, A., Hepcan, Ş., Malkoç Y. E. ve Sönmez, H. (2003). Muğla Kenti Kamusal Dış Mekanları Bağlamında Master Plan Çalışması. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Öztürk, A. Ç. ve Turan Kızıldoğan, E. (2017). Yaşlı Bireylerin Kentsel/Kamusal Mekânları Kullanım Analizi: Eskişehir Örneği. Yaşlı Sorunları Dergisi, 10(1), 1-13.
• Plouffe, L. ve Kalache, A. (2010). Towards Global Age-Friendly Cities: Determining Urban Features That Promote Active Aging. Journal of Urban Health, 87(5), 733-739.
• Posavac, E. J. ve Carey, R. G. (1997). Program Evaluation: Methods and Case Studies. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 5th ed.
• Ranci, C. ve Pavolini, E. (2015). Not All That Glitters is Gold: Long-Term Care Reforms in The Last Two Decades in Europe. Journal of Social Policy, 25(3), 270-285.
• Safranbolu Belediyesi. (2022). Yaşlı Destek Birimine Kısa Sürede 100 Başvuru. https://www.safranbolu.bel.tr/haberler/yasli-destek-birimine-kisa-surede-100-basvuru Erişim Tarihi: 18.07.2022.
• Sılaydın, M. B. (2008). Şehir Planlamada Yaşlıya ve Yaşlının Barınma Sorununa Yeniden Bakmak. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1(2), 98-106.
• Simonic, T. (2006). Urban Landscape As A Restorative Environment: Preferences and Design Considerations. Acta Agriculturae Slovenica, 87(2), 325-332.
• Soysal, A. G. (2020). Koronavirüs Salgını ve Yaşlılık. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, COVID-19 Özel Sayısı, 2, 290-301.
• Tekeli, İ. (2011). Kent, Kentli Hakları, Kentleşme ve Kentsel Dönüşüm. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tonucci, F. ve Rissotto, A. (2001). Why Do We Need Children's Participation? The Importance of Children's Participation in Changing The City, Journal of Community & Applied Social Psychology, 11, 407-419.
• Tufan, İ. (2014). Türkiye'de Yaşlılığın Yapısal Değişimi. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Tutal, O. (2015). Yaşlılık ve Evrensel Tasarım. Yaşlı Dostu Kentler Sempozyumu, 26-27 Kasım 2015. Bursa, 237-24.
• Türkiye İstatistik Kurumu. [TÜİK]. (2018). Nüfus Projeksiyonları, 2018-2080. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Nufus-Projeksiyonlari-2018-2080-30567 (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• Türkiye İstatistik Kurumu. [TÜİK]. (2021). İstatistiklerle Yaşlılar, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2021-45636#:~:text=Ya%C5%9Fl%C4%B1%20n%C3%BCfus%20olarak%20kabul%20edilen,245%20bin%20124%20ki%C5%9Fi%20oldu. (Erişim Tarihi: 04.10.2022).
• Türkiye İstatistik Kurumu. [TÜİK]. (2021a). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=45500 (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• Türkiye İstatistik Kurumu. [TÜİK]. (2021b). İstatistiklerle Yaşlılar, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2021-45636#:~:text=En%20az%20bir%20ya%C5%9Fl%C4%B1%20fert%20bulunan%206%20milyon%20112%20bin,ini%20ise%20ya%C5%9Fl%C4%B1%20erkekler%20olu%C5%9Fturdu. (Erişim Tarihi: 14.10.2022).
• Ulrich, R. S. (1983). Aesthetic and Affective Response to Natural Environment. Behavior and Natural Environment, I. Altman et al. (eds), New York: Plenum Press.
• United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. [UNESCO]. (2014). “Urban Policies and the Right to the City: Discussion Paper”, http://www.hic-mena.org/documents/UN%20Habitat%20discussion.pdf, (Erişim Tarihi: 12.09.2022).
• Uzuner, Y. (1997). Niteliksel Araştırma Yöntemlerinin Özellikleri. IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Varışlı, B. ve Gültekin, T. (2020). Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası Etkileşimin Dönüşümü. Turkish Studies, 15(4), 1227-1237.
• World Health Organization [WHO]. Ageing and Health. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health (Erişim Tarihi: 14 Ekim 2022).
• Worldometer (2022). Life Expectancy of The World Population. https://www.worldometers.info/demographics/life-expectancy/ (Erişim Tarihi: 28.09.2022).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.