Türkiye’ye Göç Etmiş Suriyeli Kadınların Toplumsal Cinsiyete İlişkin Deneyimleri ve Sosyal Hizmet

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 1 - 34, 29.12.2020

Muhammet Ali Köroğlu Fatma Nur Dural

Öz

Suriyeli kadınlar, toplumsal cinsiyet rollerinin net bir şekilde ayrıldığı ve ataerkil toplum yapısına sahip bir bölgeden Türkiye’ye göç etmiş bireylerdir. Kadınların Suriye’de iken yaşamakta oldukları yaşam biçimi, Suriye iç savaşı sebebiyle Türkiye’ye yaptıkları göç sonrasında da devam etmiştir. Bu çalışma; toplumsal cinsiyete dayalı rol değişimini göç etmiş Suriyeli kadınlar özelinde inceleyen ve toplumsal cinsiyete dayalı rol ve işlevlerin sebep olduğu olumsuzluklar neticesinde sosyal hizmetlere duyulan ihtiyacın ne şekilde olduğunu analiz eden nitel bir araştırmadır.
Bu çalışmayla Suriyeli kadınların savaş ve zorlu yaşam koşulları sebebiyle göçe kalkıştıkları, toplumsal cinsiyet bakış açısına göre genellikle kadınların göç sürecinde erkeğin refakatinde göç ediyor olduğu yaygın görüşünün aksine kadınların da mecbur kaldıkları noktada göç kararı alabildikleri, kadınların toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini kültürel bir şekilde hem kendi ülkelerinde hem de Türkiye’de deneyimledikleri sonuçlarına ulaşılmıştır.
Sosyal hizmetlere başvurulma sebepleri ise genellikle maddi imkansızlıklar nedeniyle olmaktadır. Bu maddi sıkıntılara rağmen kadınların iş yaşamına katılım göstermede çekingen davrandıkları görülmüştür. Bunun sebepleri arasında çok sayıda çocuğa bakmakla yükümlü olmaları ve eşlerin izin vermemesi gibi belirleyici faktörler vardır.
Yapılan çalışma çerçevesinde verilebilecek öneriler; kadınların sosyal ve ekonomik hayata daha fazla katılım göstermesi için eğitimler verilmesi, toplumsal açıdan kendilerini gerçekleştirebilmeleri için ilgili etkinliklere katılmaları gibi önerilerdir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal hizmet, göç, toplumsal cinsiyet

Kaynakça

• Akkaya, A. (2002). Mülteci Kadınlar ve Sığınmacı Kadınlar. Toplum ve Hukuk Dergisi., 2(4), 75-83.
• Altıntaş, S. (2014, Ekim). Davetsiz Misafirler: Türkiye’deki Mültecilerin Maduniyet Görünümleri. İdealkent(14), 252-276.
• Bora, A. (2012). Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık: Ayrımcılık: Çok Boyutlu Yaklaşımlar. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. İstanbul.
• Buz, S. (2006). Kadın ve Göç İlişkisi: Sığınan ve Sığınmacı Kadınlar Örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı Doktora Programı. Ankara.
• Dökmen, Z. (2010). Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Duyan, V. (2014). Sosyal Hizmet Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. Ankara: Sosyal Çalışma Yayınları.
• Ersoy, E. (2009). Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın ve Erkek Kimliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 209-230.
• Güldalı, O. (2018). Baskı Karşıtı Sosyal Hizmet: Modern Dünya-Sistemi Açısından Eleştirel Bir Değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(1), 228-244.
• IOM-Un Migration. (2020). World Migration Report. Switzerland. www.iom.int/wmr adresinden alındı.
• İGGM. (2020, Ocak). Geçici Koruma Statüsü. T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 adresinden alındı.
• Marshall, G. (2012). Sosyoloji Sözlüğü (çev. Osman Akınhay, Derya Kömürcü). Bilim ve Sanat Yayınları. Ankara.
• Koçak, A., & Arun, Ö. (2006). İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu. Selçuk İletişim, 4(3), 21-28.
• Köroğlu, M., Ak, M., & Hatipoğlu, E. (2015). İnsan Onuru ve Sosyal Hizmet. İnsan Değer ve Onurunu Yüceltmek Bildiri Özetleri (s. 55-56). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Sosyal Hizmet Bölümü.
• Kuçuradi, İ. (2016). İnsan Hakları: Kavramları ve Sorunları. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Orsam. (2013). Suriye iç savaşı, Küresel Aktörler ve Kosova Modeli. Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi. Ankara.
• Şeker, D., & Uçan, G. (2016, Mart). Göç Sürecinde Kadın. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 199-214.
• Teater, B. (2015). Sosyal Hizmet Kuram ve Yöntemleri: Uygulama İçin Bir Giriş. (A. İ. Çoban, Dü.) Ankara: Nika Yayınevi.
• Zengin, O., & Altındağ, Ö. (2016). Bir İnsan Hakları Mesleği Olarak Sosyal Hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(1), 179-190.