Avrasya Jeopolitiğinin Yeniden Hareketlenmesinde Kuşak-Yol İnisiyatifi’nin Rolü

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 73 - 95, 15.03.2021

Zehra Ayvaz Jelang Ramadhan

Öz

Avrasya, jeopolitik olarak Asya ve Avrupa kıtalarını kapsamakla beraber, bu iki kelimeden türemiş bir tanımlamadır. Jeopolitika kavramının Uluslararası İlişkiler akademik disiplininde önem kazanmasının ardından, Avrasya’nın da önemi artmıştır. Avrasya’nın jeopolitikayla beraber önemli hale gelmesi, aynı zamanda büyük güçlerin oyun alanına dönmesine neden olmuştur. Rusya için öncelikle kendi coğrafyası olan bu bölge, her zaman önemlidir. Ancak Soğuk Savaş’ı kazanmasından sonra ABD de burayı adeta bir ödül olarak görmüş ve dikkatini (yönünü) kademeli olarak buraya çevirmiştir. Ancak ABD ve Rusya’nın güç ve etkinlik mücadelelerinin ortasında, bu bölgenin bugün yeniden hareketlenmesini sağlayan farklı bir güç de mevcuttur. Bu yeni güç, ABD’nin küresel hegemonyasına meydan okuyan Çin’dir. Bu çalışmada, Çin’in 2013 yılında ilan ettiği ve Avrasya’yı yeniden önemli hale getiren Kuşak Yol İnisiyatifi, Avrasya jeopolitiği bağlamında ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Jeopolitika, Avrasya, Çin, ABD, Kuşak Yol İnisiyatif

Kaynakça

• • Abdülkerimov, Bahtiyar (2016), “Ekonomik Koridor Oluşturulmasına İlişkin Anlaşma İmzaladılar”, Erişim Tarihi: 29.12.2020, Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ekonomik-koridor-olusturulmasina-iliskin-anlasma-imzaladilar/596787.
• • Adıbelli, Barış (2007), Çin’in Avrasya Stratejisi, 1.Baskı, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• • Adıbelli, Barış (2008), Avrasya Jeopolitiğinde Büyük Oyun, 1. Baskı, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• • Alperen, Ümit (2018) “‘Bir Kuşak Bir Yol’ Girişimi ve Çin’in Orta Asya Politikası”, Bilge Strateji, Cilt 10, Sayı: 19, ss. 17-38, Erişim Tarihi: 29.12.2020, Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/bs/543809.
• • Alperen, Ümit (2019), “‘Çin Rüyası’ gerçekleşecek mi?”, Fikir Turu, 24.10.2019, Erişim Tarihi: 24.12.2020, Erişim Adresi: https://fikirturu.com/cin/cin-ruyasi-gerceklesecek-mi/.
• • Brzezinski, Zbigniew (2005), Büyük Satranç Tahtası, Çeviren: Yelda Türedi, İstanbul: İnkilap Yayınları.
• • Callahan, William A. (2016), “China’s ‘Asia Dream’: The Belt Road Initiative and the New Regional Order”, Asian Journal of Comparative Politics, Cilt 1, Sayı: 3, ss. 226-243.
• • Cau, Enrico (2018), “Geopolitical Implications of the Belt and Road Initiative: The Backbone for a New World Order?”, Contemporary Chinese Political Economy and Strategic Relations: An International Journal, Cilt 4, Sayı: 1, ss. 39-105.
• • Çeli̇k, Kadir Ertaç & Erol, Mehmet Seyfettin (2019), “Kuşak-Yol Girişimi Bağlamında ABD’nin İran Politikasının Analizi”, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, Cilt 3, Sayı: 2, ss. 11-41, Erişim Tarihi: 29.12.2020, Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/uksad/666271.
• • Dere, Serkan & Öncü, Sadık (2018), “Stratejik Kalıcılık: Asya-Pasifik Ekseninde ABD’nin Menbiç Politikası”, Econder Uluslararası Akademik Dergi, Cilt 2, Sayı: 2, ss. 349-381.
• • Erkan, Anıl Çağlar & Emi̇noğlu, Ayça (2019), “Grand Strateji Olarak Kuşak ve Yol İnsiyatifinde Arktik: Kutup İpekyolu’nun Çin-Rusya Enerji İş Birliğindeki Rolü”, Akdeniz İİBF Dergisi, Cilt 19, ss. 145-173.
• • Gökmen, Semra Rana (2010), "Geopolitics And The Study Of Internatıonal Relatıons", Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. • Gökten, Kerem (2019), “Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru ve Yeni Güney Asya Jeopolitiği”, Fiscaoeconomia, Cilt 1, Sayı: 3, ss. 160-176.
• • Gökten, Kerem, “Hindistan’ın ‘Bir Kuşak, Bir Yol’ Girişimine Ekonomik ve Stratejik Yaklaşımı Üzerine” , QUO VADIS SOCIAL SCIENCES Proceedings Book FSCONGRESS 2018, Erişim Tarihi: 29.12.2020, Erişim Adresi: https://www.academia.edu/38044949/H%C4%B0ND%C4%B0STANIN_B%C4%B0R_KU%C5%9EAK_B%C4%B0R_YOL_G%C4%B0R%C4%B0%C5%9E%C4%B0M%C4%B0NE_EKONOM%C4%B0K_VE_STRATEJ%C4%B0K_YAKLA%C5%9EIMI_%C3%9CZER%C4%B0NE.
• • Güner, Bülent (2018), “OBOR Girişimi'nin Coğrafyası”, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 37, ss. 112-123.
• • Hosain Sajjad & Hossain, Saddam (2019), “One Belt One Road Initiative: A Revolution on Regional and Global Development”, Journal of Sustainable Development Studies, Cilt 12, Sayı: 2, ss. 119-146, Erişim Tarihi: 09.01.2021, Erişim Adresi: https://infinitypress.info/index.php/jsds/article/view/1838.
• • İşcan, İsmail Hakkı (2004), “Uluslararası İlişkilerde Klasik Jeopolitik Teoriler ve Çağdaş Yansımaları”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, Cilt 1, Sayı: 2, ss. 47-79, Erişim Tarihi: 29.12.2020, Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/uidergisi/462101.
• • İşyar, Ömer Göksel (2018), Avrasya ve Avrasyacılık, 3. Baskı, Bursa: Dora Yayınları.
• • Kaya, Sezgin & Mammadzade, Agil (2019), “Çin’in Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleriyle İlişkilerinin Akıllı Güç Kavramı Bağlamında Analizi”, Doğu Asya Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı: 1, ss. 37-55, Erişim Tarihi: 29.12.2020, Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dasad/516027.
• • Kurt, Selim (2019), “Dugin’in Avrasyacılık Anlayışında Türkiye’nin Yeri”, Güvenlik Stratejileri, Cilt 15, Sayı: 31, ss. 425-467.
• • Lehman Brown International Accountants, “Belt and Road Initiative”, Erişim Tarihi: 05.01.2021, Erişim Adresi: https://www.lehmanbrown.com/wp-content/uploads/2017/08/The-Belt-and-Road-Initiative.pdf.
• • Marshall, Tim (2020), Coğrafya Mahkumları, Çeviren: Mert Doğruer, 5. Baskı, İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• • OBOReurope, “Belt And Road Europe”, Erişim Tarihi: 29.12.2020, Erişim Adresi: https://www.oboreurope.com/en/beltandroad/one-belt/.
• • OECD, “China's Belt and Road Initiative in the Global Trade, Investment and Finance Landscape”, Erişim Tarihi: 10.01.2021, Erişim Adresi: https://www.oecd.org/finance/Chinas-Belt-and-Road-Initiative-in-the-global-trade-investment-and-finance-landscape.pdf.
• • Omonkulov, Otabek (2020), Büyük Güç Bölgeselciliği, 1. Baskı, İstanbul: Cinius Yayınları.
• • Özder, Adem (2014), “Avrasya Kavramı ve Önemi”, Avrasya İncelemeleri Dergisi, Cilt 2, Sayı: 2, ss. 65-88, Erişim Tarihi: 29.12.2020, Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuavid/251417.
• • Kuşak ve Yol (The Belt and Road), Erişim Tarihi: 29.12.2020, Erişim Adresi: http://www.kusakveyol.org/.
• • Roskin, Michael G. & Berry, Nicholas O. (2015), Uluslararası İlişkiler, Çeviren: Özlem Şimşek, 2. Baskı, Ankara: Adres Yayınları.
• • Sevgi, Cezmi (1988) “Jeopolitik ve Jeostratejinin Tarihsel Gelişimi Açısından Türkiye’nin Stratejik Konumu”, Ege Coğrafya Dergisi, Cilt 4, Sayı: 1, Erişim Tarihi: 29.12.2020, Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ecd/issue/4890/67093.
• • Shang, Jin Wei (1995), “The Open Door Policy and China’s Rapid Growth: Evidence from City-Level Data”, içinde Growth Theories in Light of the East Asian Experience (editörler: Takatoshi Itō & Anne O. Krueger), NBER-East Asia Seminar on Economics, Cilt 4, Chicago: University of Chicago Press, ss. 73-104.
• • Şimşek, Mevlüdiye (2005), “Çin Halk Cumhuriyeti nin Dünya Ticaret Örgütü'ne (WTO) Üyeliğinin Ekonomik Etkileri ve Çin in Geleceğine İlişkin Senaryolar”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt 12, Sayı: 2, ss. 77-90.
• • Tamer, Cenk (2019), “Çin-Hindiçin Yarımadası Ekonomi Koridoru”, ANKASAM | Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi, Yayın no: 64, Sayı: 17 (Eylül 2019), Erişim Tarihi: 29.12.2020, Erişim Adresi: https://ankasam.org/cin-hindicin-yarimadasi-ekonomi-koridoru/.
• • Tamer, Cenk (2021), “Jeopolitik Güç Mücadelesinin Terminolojisi: ‘Asya-Pasifik’ mi; ‘Hint-Pasifik’ mi? | ANKASAM”, ANKASAM | Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi, Erişim Tarihi: 15.01.2021, Erişim Adresi: https://ankasam.org/jeopolitik-guc-mucadelesinin-terminolojisi-asya-pasifik-mi-hint-pasifik-mi/.
• • Teki̇r, Osman & Demi̇r, Nesrin (2019), “Çin’in Yükselişi, İpek Yolu Projesi ve Küresel Sistemin Dönüşme Potansiyeli”, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 26, Sayı: 1, ss. 263-276.
• • Yalçınkaya, Alaeddin (2010), “Bağımsız Türk Cumhuriyetleri ve Dugin’in Yeni Avrasyacılık Önerileri”, içinde Orta Asya ve Kafkasya: Rekabetten İşbirliği’ne (editör: Tayyar Arı), Bursa: MKM Yayıncılık, ss. 263-293.
• • Yıldırım, Sami (2018), Uluslararası İlişkilerde Asya Kuşak-Yolun Jeo-Ekonomisi ve Güvenliği, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• • Yılmaz, Salih (2015), “Yeni Avrasyacılık ve Rusya”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, Cilt 16, Sayı: 34, ss. 111-120, Erişim Tarihi: 14.01.2021, Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sobbiad/412326.
• • Yılmaz, Serdar (2020), “Bir Kuşak Bir Yol Projesinin İktisadi Kapasitesi ve Çin Tarafından Uygulanan Borç Diplomasisi”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 24, ss. 631-637.