Bibliometric Analysis of “Disaster Communication” Themed Studies in Turkey

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 10 - 23, 05.04.2024

Zekeriya Sarıhan

Öz

Effective communication is crucial in disaster management, as it ensures an efficient disaster management system at all stages of the disaster cycle. Turkey experiences both minor and major disasters almost every year, making this topic worthy of scholarly investigation. The aim of this study is to conduct a bibliometric analysis of articles and graduate theses on the topic of 'disaster communication' in ULAKBIM and YÖKTEZ databases. The population of the study includes all the research conducted in the field of disaster communication in Turkey, while the sample is limited to the studies related to disaster communication in Turkey and included in ULAKBIM and YÖKTEZ databases. The research has focused on disaster communication and communication in disasters. A total of 20 relevant studies have been found by searching the databases with the terms disaster communication and disaster communication. The majority of these studies have been found to be related to earthquakes among the types of disasters. This concentration of studies is likely due to the significant earthquakes that took place on February 6, 2023.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Disaster Communication, Bibliometric Analysis, Turkey.

TÜRKİYE’DE “AFET İLETİŞİMİ” TEMALI ÇALIŞMALARIN BİBLİYOMETRİK ANALİZİ

Öz

Afet yönetimi bağlamında, iletişim kavramının stratejik bir öneme sahip olduğu kabul edilmektedir. Etkin bir afet yönetim sisteminin oluşturulabilmesi için, afet sürecinin her aşamasında iletişimin sağlıklı bir biçimde gerçekleşmesi gerekmektedir. Türkiye'nin neredeyse her yıl küçük veya büyük ölçekte afetlerle karşılaştığı göz önüne alındığında, bu konunun öneminin farkında olunmuş ve akademik çevrelerde incelenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu çalışmanın amacı, ULAKBİM ve YÖKTEZ veri tabanlarında "afet iletişimi" konusuyla ilişkili bulunan makale ve lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizini gerçekleştirmektir. Bu çerçevede, çalışmanın evreni Türkiye'de afet iletişimi alanında yapılan çalışmaları içerirken, örneklem Türkiye'de afet iletişimiyle ilgili yapılan ve ULAKBİM ile YÖKTEZ veri tabanlarında yer alan çalışmaları kapsamaktadır. Araştırmada, "afet iletişimi, afetlerde iletişim, afet iletişimi, disaster communication, communication in disasters" gibi terimler veri tabanlarında taranmış ve bu kapsamda toplam 20 çalışmaya ulaşılmıştır. Ulaşılan çalışmaların çoğunluğunun afet türleri arasından depremle ilişkili olduğu ve özellikle 2023 yılında yoğunlaştığı tespit edilmiştir. Bu durumun 6 Şubat 2023 Depremleriyle doğrudan ilişkili olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Afet iletişimi, Bibliyometrik Analiz, Türkiye

Kaynakça

• Akın, M. H. (2021). Sağlık turizmi alanyazının bibliyometrik analizi (2015-2020). Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(3), 2026-2036. https://doi.org/10.33206/mjss.882655
• Boztepe Taşkıran, H. (2023). Afet iletişimi nedir, ne değildir?. Yeni Medya, 0(14), 359-363.
• Chiu, W. T. & Ho, Y. S. (2007). Bibliometric analysis of tsunami research. Scientometrics, 73(1), 3-17. https://doi.org/10.1007/s11192-005-1523-1
• Cömert Baechler, N. (2018, Mayıs, 4-6). Afet risk ve zarar azaltmada iletişim stratejisinin rolü [Sözlü sunum]. In 2nd International Symposium on Natural Hazards and Disaster Management, Sakarya, Türkiye.
• Çakır, E. ve Artun, A. A. (2020). Türkiye'den afete dirençli toplum ve afet eğitimi. M. Yaman, E. Çakır (Eds.), Farklı boyutlarını afet yönetimi (1. Baskı, ss. 63-82). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• DergiPark (2023). TÜBİTAK ULAKBİM DergiPark Akademik, https://dergipark.org.tr/tr/ adresinden 25 Eylül 2023 tarihinde alınmıştır.
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.04.070
• Dwinarko. & Putri, E. R. (2022). Crisis management of disaster communication in mitigation of Covid-19 Pandemic in Indonesia. Journal of Social and Political Sciences, 5(2), 1-11. https://doi.org/10.31014/aior.1991.05.02.342
• Ellegaard, O. & Wallin, J. A. (2015). The bibliometric analysis of scholarly production: How great is the impact?. Scientometrics, 105, 1809-1831. https://doi.org/10.1007/s11192-015-1645-z
• Ergül Güvendi, N. (2022). Seçmen davranışları konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 65-71. https://doi.org/10.46482/ebyuiibfdergi.1085889
• Ergül Güvendi, N. (2023). Türkiye’de iletişim sosyolojisi alanında yapılan çalışmaların tematik analizi. Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11, 24-35. https://doi.org/10.55089/yyuvasad.1263661
• Gül, H. ve Beyşenova, A. (2019). Türkiye'de liderlik özellikleri ile ilgili yazılan tezlerin içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi (JEAS), 20(1), 438-446. https://doi.org/10.17576/JKMJC-2020-3601-10
• Jayasekara, P. K. (2019). Role of Facebook as a disaster communication media. International Journal of Emergency Services, 8(2), 191-204. https://doi.org/10.1108/IJES-04-2018-0024 Koç Akgül, S. (2021). Afet odaklı iletişim (1. Baskı). Hiperyayın.
• Lestari, P., Ritonga, R., Ruliana, P., & Br Barus, C. C. (2020). Disaster communication uses field training exercise simulation as an important aspect of disaster risk reduction. Jurnal Komunikasi: Malaysian Journal of Communication, 36(1), 166-186.
• Moorthy, R., Benny, G., & Gill, S. S. (2018). Disaster communication in managing vulnerabilities. Jurnal Komunikasi: Malaysian Journal of Communication, 34(2), 51-66. https://doi.org/10.17576/JKMJC-2018-3402-04
• Perdana, D. D., Adhrianti, L., & Budiman, D. A. (2022). Disaster communication through social media as a means of information and education for Bengkulu Communities. Ultimacomm: Jurnal Ilmu Komunikasi, 14(2), 206-218. https://doi.org/10.31937/ultimacomm.v15i1.2535
• Sığrı, Ü. (2018). Nitel araştırma yöntemleri (1. Baskı). Beta Yayıncılık.
• Tekin, G. ve Yazgan, J. (2020). Afet yönetim sürecinde medyanın rolü. The Journal of Social Sciences, 19(19), 367-374. https://doi.org/10.16990/SOBIDER.3993
• Temizkan, P., Çiçek, D. ve Özdemir, C. (2015). Sağlık turizmi konusunda yayınlanan makalelerin bibliyometrik profili. Journal of Human Sciences, 12(2), 394-415. https://doi.org/10.14687/ijhs.v12i2.387
• The National Institute of Disaster Management (2023), https://nidm.gov.in adresinden 15 Eylül 2023 tarihinde alınmıştır.
• Ulusal Tez Merkezi (2023). Yüksek Öğrenim Kurumu Ulasal Tez Merkezi, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden 20 Eylül 2023 tarihinde alınmıştır.
• Wang, X., Xu, Z., & Škare, M. (2020). A bibliometric analysis of Economic Research-Ekonomska Istra zivanja (2007–2019). Economic research-Ekonomska istraživanja, 33(1), 865-886. https://doi.org/10.1080/1331677X.2020.1737558
• Yaman, M. ve Çakır, E. (2023). Afet yönetiminin kavramsal çerçevesi. H. Şengün, Ö. Özgür, & M. Yaman (Eds.), Afet yönetimi ve politikaları (1. Baskı, ss. 3–27). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Yıldırım, A. (2023). Afetlerde dijital iletişim ve acil çağrı uygulamalarının kullanılabilirliği üzerine bir inceleme: AFAD acil çağrı. TRT Akademi, 8(18), 552-573. https://doi.org/10.37679/trta.1273910