CONTRIBUTIONS OF SELJUK CARAVANSERAIES ON KONYA-ALANYA ROUTE TO EŞREFOĞLU BEYLİĞİ

Yıl 2017, Sayı: 6, 181 - 208, 26.09.2018

Osman Kunduracı

Öz

The history of Beyşehir and the environment has been a strategic importance in every period. Both in the Anatolian Seljuk period and ancient time, trade routes pass through this region to arrive in the Mediterranean becauseof its importance. Especially, the presence of Kubadabad palace on the southern shore of the lake of Beyşehir has been an important factor in the trade routes pass through this region.

The aim of this study is introducing and revealing the importance of hans on Konya, Alanya, Antalya routes, which contribute to establish the Eşrefoğlu Beyliği in Seljuk Period.

It also illustrated that Anatolian Seljuk architecture established a good base in a unique architecture manifestation of Eşrefoğlu Beyliği in 14th century.

Anahtar Kelimeler

Beyşehir, Derebucak, Alanya, Caravanserai, Tol

KONYA-ALANYA GÜZERGÂHINDAKİ SELÇUKLU KERVANSARAYLARININ EŞREFOĞLU BEYLİĞİ’NE SUNDUĞU KATKILAR

Öz

Beyşehir ve çevresi tarihin her döneminde stratejik bir öneme sahip olmuştur. Hem antik çağda hem de Anadolu Selçuklu döneminde Akdeniz’deki limanlara ulaşmak için ticaret yolları bu bölgeden geçmiştir. Özellikle Kubadabad Sarayının Beyşehir Gölünün güney kıyısında bulunması da ticaret yollarının bu bölgeden geçmesinde diğer bir etken olmuştur.

Bu çalışmanın amacı Eşrefoğlu Beyliğinin kuruluşunda önemli katkı sağladığını düşündüğümüz Konya-Alanya güzergâhındaki hanların tanıtımı ve önemini ortaya koymaktır.

Selçuklu Kervan Yolunun önemli bir bölümü olarak Konya’dan çıkan ve Alanya-Antalya’ya istikametine giden bu yol ana güzergâhlardan birisidir. Eşrefoğlu Beyliği’nin 14.yüzyılda kendine has bir mimari ortaya koymasında Anadolu Selçuklu döneminde ve özellikle Alâeddin Keykubat döneminde inşa edilen bu yapıların iyi bir altlık oluşturduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Beyşehir, Derebucak, Alanya, Kervansaray, Tol

Kaynakça

• Arık, R. Oğuz, Ankara-Konya, Eskişehir-Yazılıkaya Gezileri, (Yayına Haz.: T. Özgüç), TTK Yayınları, V. Dizi, No: 13,Ankara, 1956, 33 Sayfa. 1 Harita, 15 Kroki, 55 Resim.
• Baş, Ali, "Konya-Hatunsaray-Seydişehir Kervanyolu Üzerine Düşünceler", V. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri Bildirileri, Konya, 1996, s.141-168;
• Baş, Ali, “Konya-Beyşehir –Derebucak Kervanyolu”, İpek Yolu Konya Kitabı X, Konya,2007, s.129-142;
• Bektaş, Cengiz, Selçuklu Kervansarayları, İstanbul, 1999.
• Bilgin, İlhami, "Selçuklular ve Beylikler Dönemine Ait Yayınlanmamış Üç Kitabe", Vakıflar Dergisi, Sayı: XIX, Ankara, 1985, s.267-270.
• Bilici, Kenan, “Şarapsa(Serapsu) Han”, Anadolu Selçuklu Dönemi Kervansarayları (Ed.: Hakkı Acun), Ankara, 2007, s. 393–401.
• Duran, Remzi, “Altunapa Hanı”, Anadolu Selçuklu Dönemi Kervansarayları, (Ed.: H. Acun), Ankara, 2007, s.77-88.
• Dursun, Şükrü, “Anadolu Selçuklu Kervansaraylarında Süsleme Sanatı Örnekleri”, İpek Yolunda Türk Kültür Mirası, Ankara, 2014, s. 526-554.
• Dursun, Şükrü, Anadolu Selçuklu Kervansaraylarında Süsleme, (S. Ü. Basılmamış Doktora Tezi), Konya, 2016, s.83-85.
• Durukan, Aynur, “ Alaeddin Keykubad Döneminde Antalya”, Antalya 2. Selçuklu Eserleri Semineri (26-27 Aralık 1987), Antalya, 1988, s.28-35.
• Ercenk, Giray,” Pamphylia Bölgesi ve Çevresi Eski Yol Sistemi”, Belleten, C.LVI, Sayı:216, Ankara, 1992, s. 361–370.
• Erdemir, Yaşar, “Meramdaki Şehir İçi ve Menzil Hanları”, Meram, Cilt:II, Konya, 2014, s.20-27
• Erdemir, Yaşar,“Meramdaki Şehir İçi ve Menzil Hanları”, Meram, Cilt: II, Konya, 2014, s.28-31.
• Ethem (Eldem), Halil, "Anadolu'da Selçuki Hanları", Türk Yurdu, Cilt:14, Sayı:107 (6), 1334, s.183-188.
• Erdmann, Kurt, Das Anatolische Karawansaraydes 13. Jahrhunderts, Teil:I, Berlin, 1961, Teil:II-III, Berlin, 1976.
• Ersoy, Bozkurt, “Osmanlı Öncesi Anadolu Kervan Yolları ve Üzerindeki Kervansaraylar”, Kültür ve Sanat, Sayı:25, Ankara, 1995, s.22–26.
• Gürdal, M., “Alanya Selçuklu Hanları”, Antalya 1. Selçuklu Eserleri Semineri (22-23 Mayıs 1986), Antalya, 1986, s.49-54.
• Hacıgökmen, M. Ali, “Şarapsa Hanının Banisi ve Şarapsa Adı” Kafalı Armağanı, Ankara 2002, s. 253-259.
• Julius Jütner, Fritz Knoll,Karl Patsch, Heinrich Swoboda, Vorlaufiger Bericht, Über Eine İm Auftrage Der Gesellschaft Unternomene Arheologische Expedition Nach Kleinasien (Sommer 1902), Prag, 1903.s.22-25.
• Karamağaralı, Halûk, "Anadolu Selçuklu Kervansarayları",Önasya, Sayı:61-62,Ankara,1970, s.4-5;
• Karpuz, Haşim, “Konya Kızılören Hanı”, Anadolu Selçuklu Dönemi Kervansarayları (Editör: Hakkı Acun), Ankara, 2007,s.89-104.
• Kunduracı, Osman,”Kubadabad-Alanya Selçuklu Kervan Yolu Güzergâhı Üzerine Yeni Araştırmalar-I”, I. Uluslar Arası Selçuklu Semineri Bildirileri, Konya, 2001,s.53–59, 22 Resim.
• Kunduracı, Osman, “Kubadabad-Alanya Selçuklu Kervan Yolu Güzergâhı Üzerine Yeni Araştırmalar-II”,6.Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Tarihi Sempozyumu Bildirileri, Kayseri, 2002, s.537–550.
• Kunduracı, Osman, “Yenice Köyündeki Türk Dönemi Mimarisi ve El Sanatları”, Amblada’nın(Yeniceköy)Deşifresi, Konya,2016, s.150-167.
• Özergin, M. Kemal, "Anadolu'da Selçuklu Kervansarayları", Tarih Dergisi, Sayı: 15-20, İstanbul, 1965, s.141-170;
• Taeschner, Franz, "Die Entwicklungdes Wegenetzesunddes Verkehr im Türkischen Anatolien", Anadolu Araştırmaları, Sayı:1/2, İstanbul, 1959, s.169-193;
• Turan, Osman, "Selçuklu Kervansarayları",Belleten, Cilt:X, Sayı:37, Ankara, 1946, s.471-496;
• Uluçam, Abdüsselam, "Konya-Eğridir Kervanyolunun Bilinmeyen Bölümü", V. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri Bildirileri, Konya, 1996, s.85-94;
• Uysal, A. Osman, "Konya-Eğridir Güzergahında Bazı Kervansaraylar", III. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri Bildirileri, Konya, 1994, s.71-84;
• Uysal, Mehmet- Güçlü, Muhammet, “Alanya Yakınlarındaki Kargı Han”, SDÜ Fen- Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:18, Aralık 2008,s.247-256.
• Yavuz, A. Tükel, "Anadolu'da Eşodaklı Selçuklu Hanları", ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt:2, Sayı:2, Ankara, 1976, s.187-206.
• Yavuz, A. Tükel, "Anadolu Selçuklu Dönemi Kervansaraylarının Tipolojisi", IV. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri Bildirileri, Konya, 1995, s.183-198.
• Yavuz, A. Tükel, “Alara Han’ın Tanıtılması ve Değerlendirilmesi”, Belleten, Cilt: XXXIII, Sayı:132, Ankara,1969,s.439-449.
• Yetkin, Suut Kemal, "Selçuklu Kervansaraylarının Özellikleri", Milletlerarası I. Türk Sanatları Kongresi-Tebliğler, Ankara, 1962, s.408-410;