LAJOS KOSSUTH AND HUNGARIAN REFUGEES

Yıl 2017, Sayı: 6, 291 - 314, 26.09.2018

Alev Duran , İsmail Köse

Öz

The Turks and the Hungarians have established close relationships since the earliest times in

the history scene. In the 16th century, the Ottomans conquered Hungary and the country was under

Turkish rule for over 150 years. After the dramatic defeat in 1683 in Vienna, the Ottomans lost

Hungary and soon after Hungarians came under the domination of Catholic Austria. Despite a few

failed attempts in the previous decades, the Hungarian War of Independence, which was initiated by

the Hungarians to liberate the Austrian sovereignty and oppression, began on 12 March, 1848.

Although the anti‐Austrian struggles were successful at first, the victories won were not

permanent. As the revolutionaries lost all their hopes, they had to take refuge in the Ottoman

Empire on 11 August, 1849. Lajos Kossuth, the leader of the revolutionaries, wrote a letter to the Ottoman Sultan Abdulmecid when he arrived in the border town of Orsova and demanded asylum

in the Ottoman Empire, and the Ottomans opened their doors to the Hungarians they had known

for centuries.

The event which passed in to the history as the event of “Hungarian Refugees” won

appreciation both in European countries and among Hungarians due to the renunciative attitude

and a successful diplomacy of the Ottoman Empire. Thus, the 19th‐century passed into history as

the century of trust and intimacy between the Hungarians and Turks. Hungarian refugees have

long maintained their gratitude for the Ottoman Empire, which embraced them on their hard days,

and they have often expressed these feelings in their memories. In this article, the heroic benevolence

of revolutionary leader Lajos Kossuth and the people of two countries will be examined and the

reflections of this historical event in Hungary will be dealt with.

Anahtar Kelimeler

Hungarians, Turks, Ottomans, Refugees, Lajos Kossuth, Friendship

LAJOS KOSSUTH VE MACAR MÜLTECİLER

Öz

Türkler ve Macarlar tarih sahnesinde en eski zamanlardan beri yakın ilişki kurmuşlardır. 16.

yüzyılda Osmanlılar Macaristan’ı topraklarına katarak 150 yıl idare etmiştir. 1683 yılındaki

Viyana bozgunu sonrasında Macaristan elden çıkmış, kısa süre sonra da Macarlar Katolik

Avusturya egemenliğine girmiştir. Daha önceki yıllardaki birkaç başarısız küçük çaplı denemeye

karşın Macarların, Avusturya egemenliğinden ve baskısından kurtulmak için giriştikleri özgürlük

savaşı 12 Mart 1848 yılında başlamıştır. Avusturya karşıtı mücadeleler, ilk başlarda başarılı

olmuşsa da, kazanılan zaferler kalıcı olamamıştır. İhtilalciler bütün ümitlerini yitirince, 11 Ağustos

1849’da Osmanlı Devleti’ne sığınmak zorunda kalmışlardır. İhtilalcilerin lideri Lajos Kossuth, sınır

şehri Orsova’ya geldiklerinde Abdülmecid’e bir mektup yazarak Osmanlı Devleti’ne iltica talebinde

bulunmuş ve Osmanlı da yüzyıllardır tanıdıkları Macarlara kapılarını açmışlardır.

Tarihe “Macar Mülteciler” meselesi olarak geçen olay, Osmanlı Devleti’nin özverili tutum ve

başarılı diplomasi örneği ile gerek Avrupa ülkelerinde gerekse Macarlar arasında takdir toplamıştır.

Böylece, 19. yüzyıl tarihe Macarlar ile Türkler arasındaki güven ve yakınlaşma yüzyılı olarak

geçmiştir. Macar mülteciler zor günlerinde kendilerine kucak açan Osmanlı Devleti’ne karşı minnet

duygularını uzun süre muhafaza etmişler ve hatıralarında bu duyguları sıklıkla dile getirmişlerdir.

Bu makalede, ihtilal lideri Lajos Kossuth ve iki ülke halkının kahramanlıkla bezenmiş

yardımseverliği incelenecek, bu tarihi olayın Macaristan’daki yansımaları ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Macar, Türk, Osmanlı, Mülteci, Lajos Kossuth, Dostluk

Kaynakça

• ARŞİV BELGELERİ
• BOA, İ.DUİT. 147/19‐1,3,4,5,7.
• BOA, İ.DUİT. 147/17
• BOA, HR.SYS.206/35_102,104.
• BOA, Y.PRK. M. 1/17.
• MNL OL R 90. I. No: 855/a (Országos Levéltár/ Macar Milli arşivi)
• GAZETE VE DERGİLER
• BÍRÓ Judit ‐ GERŐ András; “ Kossuth Halála”, Múlt Kor, Március 27, Budapest 2002.
• GERŐ, András,“A Történet Ereje”, Népszabadság Hétvége, Március 13, Budapest 2010.
• NAGY, N. Péter ,“Szegény Forradalom”, Népszabadság, Március 14, Budapest 2015.
• New York Times, “Louis Kossuth’s Life Ended”, March 21, 1894.
• New York Daily Times, “Latest Intelligence, Senate”, December 13, 1851.
• New York Daily Times, “Kossuth The Banquet Of The Press”, December 17, 1851.
• New York Daily Times, “The Hungarian Cause, The Congressional Mr. Webster’s Speech”, January 10, 1852.
• New York Daily Times, “The Kossuth Banquet, Speech Of Mr. Charles King”. December 18, 1851.
• New York Daily Times, “The Austria Turkish Question”, October 20, 1851.
• New York Daily Times, “Kossuth Refused Admission in France”, October 16, 1851.
• New York Daily Times, “The Democratic Caucus Thrasher’s Case, Kossuth and Congress”, December 2, 1851.
• New York Daily Times, “Turkey”, June 2, 1852.
• Pesti Hírlap, Május 21, Budapest 1848.
• RAB, László, “Az a Pesti Lárma”,Népszabadság Hétvége, Március 14, Budapest 2008.
• RÉVÉSZ, Sándor,“1848, 1918, 1989”, Népszabadság, Március 14, Budapest2014.
• SZILÁGYI Sándor, “Forradalmi Országgyűlések”, Budapesti Szemle, 3. Folyam, C. 53, S. 133, 134, 135, Budapest 1888.
• TARJÁN, M. Tamás: “1802. Szeptember 19. Kossuth Lajos Születése”, Rubıc Onlıne, Törtenelmı Magazın
• Http://www.Rubicon.Hu/Magyar/Oldalak/1802_Szeptember_19_Kossuth_Lajos_Szu letese (17.11.2016)
• Pesti Hírlap, Május 21, Budapest 1848.
• USCR, “Senate, Message of the President of the US, Doc. No. 2, March 11, 1851.
• USCR, Senate, Message of the President of the United States,Doc. No. 81, September 27, 1850.
• Vasárnapi Ujság, 1877 Január 14, 2. Szám, 25, 26.
• Vasárnapi Ujság, 1914/ 61/46, S. 814.
• DİĞER KAYNAKLAR
• ÁGUSTON, Gábor, ”Siyaset Ve Histografi: Macaristanda Türk ve Balkan Çalısmalarının Gelişimi ve İstanbul’daki Macar Araştırma Enstitüsü”, (Çev. Bülent Kenes), Türkler, C. 15, Yeni Türkiye Yay, Ankara 2002, s. 92‐ 98.
• AKIN, Hicran ,“Osmanlı‐Macar İlişkileri”, Tarih ve Toplum, Kasım 2001, s. 213‐ 221.
• ALTAYLI, Yasemin,“Vasárnapi Ujság Örneğinde Macar Basınında I. Dünya Savaşı’nın İlk Yansımaları Ve Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesi”, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Yıl 13, Güz S. 19, 2015, s. 65‐ 92.
• ANDICS, Erzsébet, ”Kossuth Harca Az Árulók És Megalkuvók Ellen A Reformkorban És Forradalom Idején”, Emlékkönyv (1802‐1952) Kossuth Lajos Szúletésének 150.
• Évfordulójára, C. II, Akadémia Kiadó, Budapest 1952.
• BAŞTAV, Şerif,“Macar İhtilali’nin Yıldönümü, Türk Macar Münasebetleri, Türk Macar Dostluk Derneği Yayınları, Ankara 2005, s. 34‐53.
• BİLGE, Sadık Müfit, Osmanlı’nın Macaristan’ı, Kitabevi, İstanbul 2010.
• BOLDIZSÁR, Iván,Új Magyarország, Danubia, Budapest 1943.
• CSONTOSİ, János, “A Konstantınápolyból Érkezett Corvinák Bibliographiai Ismeetetése”, Magyar Könyv‐Szemle, A Magyar Tudományos Akadémıa Könyvkıadó Hıvatala, Budapest 1877, s. 157‐ 218.
• CSORBA, György “ Macar Mültecileri” , Türkler, C. XII, 2002, s. 805‐812.
• ÇOLAK, Melek‐Mızrak, Sezgin Topal; ”Macar Gençlik Heyetinin Istanbul Ziyareti (1877)”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XVI/33 (2016‐Güz) s. 5‐ 24.
• ECKHART, Ferencz; Macaristan Tarihi, (Çev. İbrahim Kafesoğlu), TTK, Ankara 1949.
• ERDŐDY Gábor, Kossuth Lajos, Magyar Mezőgazdasági Múzeum, Budapest 2002.
• ERÖDİ, Béla; Csok Jasa! A Török Küldöttség Látogatásának Emlékkönyve, (Türk Heyetinin Ziyaretinden Hatira Kitabı), Mehner Vilmos Kiadványa, Budapest 1877.
• FEYZİOĞLU, Hamiyet Sezer,“1848 İhtilalleri Sırasında Osmanlı Devletiʹnin Balkanlar Ve Adalarʹda Aldığı Önlemler”, Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih‐Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, S. 39, C. 25, s. 49‐ 64.
• GRACZA, György, Kossuth Lajos Élete, Működése és Halála, Lampel Kiadása, Budapest 1903.
• GÖYÜNÇ, Nejat,“1849 Macar Mülteciler Ve Bunların Kütahya ve Halep’te Yerleştirilmeleri İl İlgili Talimatlar”, Türk‐Macar Kültür Münasebetleri Işığında II. Rákóczi Ferenc Ve Macar Mültecileri Sempozyumu, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi (31 Mayıs‐ 3 Haziran 1976), s. 173‐179.
• GÜMÜŞ, Musa, “ Leh Ve Macar Mültecilerinin Osmanlı Devleti’ne Sığınması Beyin Göçü Olarak Değerlendirilebilir Mi”,Tarih Okulu Dergisi, 2015, Yıl 8, S. XXIII, s. 363‐387.
• GÜMÜŞ, Musa, “1848 Mülteciler Meselesi Örneğinde 19. Yüzyıl Türk Diplomasisi”, History Studies, Volume 2/2 2010, s. 255‐280.
• HARMAT, Árpád Péter, “A Reformkor Története És Kossuth Lajos Élete”, Történelem Cikkek, Http://Tortenelemcikkek.Hu/Node/117 (16.11.2016)
• HAZAİ, György, Tarih Boyunca Macar Türk Bağları, Budapest 1963.
• HENTALLER Lajos, Kossuth és Kora, Az Athenaeum R‐ Társulat kiadása, Budapest 1894.
• HERMANN, Róbert, “ Kossuth Lajos (1802‐1894)”,Macaristan’dan Gerçekler, (Çev. Yılmaz Gülen), Dışişleri Bakanlığı, Budapeşte 2001.
• JÁNOS, Barta, A Kétfejűsas Árnyékában‐ Az Abszolutizmustól a Felvilágosodásig 1711‐ 1789, Gondolat 1984.
• JÁNOSSY, Dénes; A Kossuth‐ Emigráció Angliában és Amerrikában 1851‐1852, C.II, A Magyar Történelmi Társulat, Budapest 1944.
• KARADOĞAN, Umut, “XIX. Yüzyılda Avrupa’da Yaşanan İhtilal Hareketleri Ve Bu İhtilallerin Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’ne Etkileri”, Akademik Bakış Dergisi, S.35, Mart, Nisan 2013, s. 1‐ 19.
• KUZUCU, Kemalettin, “Macarların 1892 Yılındaki İstanbul Ziyaretleri”, Osmanlı İstanbul’u, Uluslararası Osmanlı İstanbul’u Sempozyumu Bildirileri, 29 Mayıs Üniversitesi Yayınları, İstanbul 25‐ 26 Mayıs 2015, s. 219‐ 242.
• MURADOĞLU, ABDULLAH, “Devletime Sığınanları Asla Geri Vermem”, Yeni Şafak, 25 Mart 2012,
• http://www.yenisafak.com/yazarlar/abdullahmuradoglu/devletimes% C4%B1g%C4%B1nanlar%C4%B1‐asla‐geri‐vermem‐31657, ( 25.05.2017)
• Magyar Életrajzi Lexicon, Kossuth Lajos Maddesi, C. I, akadémiai Kiadó, Budapest 1967.
• NAMAL, Yücel; Türk Macar İlişkileri, İskenderiye Yayınları, İstanbul 2009.
• NAZIR, Bayram, “ Macar Ve Polonyalı İhtilalcilerin Osmanlı Devleti’ne İlticası ve Diplomatik Kriz”, Türkler, C.XII, 2002, s. 813‐825.
• NAZIR, Bayram, Osmanlıya Sığınan Macar Ve Polonyalı Mülteciler, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2006.
• NAZIR, Bayram, Osmanlı Misafirperverliği ve Avrupa’daki Yankıları, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul 2008.
• NAZIR, Bayram, “II. Abdülhamit Dönemi Osmanlı Macar Dostluk İlişkileri”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 43, Erzurum 2010, s. 309‐ 317.
• ORTAYLI, İlber, Tarihimiz ve Biz, Timaş Yayınları, İstanbul 2008.
• PÁL, Fodor, “On dokuzuncu Yüzyılın İlk Yarısında Macar Reform Hareketleri ve 1848‐49 Devrimiʺ, Doğumunun 200. Yıldönümünde Lajos Kossuth 1848‐49 Macar Özgürlük Mücadelesi ve Osmanlı‐Macar İlişkileri Sempozyumu, Kütahya, 15 Mart 2002, s. 45‐ 53.
• SAYLAN, Kemal, “Bir Mültecinin Balkan İzlenimleri (1849‐1851)”, History Studies, Special Issue On Balkan Wars, Volume 5/ Issue 6, 2013, s. 113‐ 130.
• Széchenyi István És Kossuth Lajos Politikai Életpályája III. Egyén, Közösség, Társadalom / 16, Http://Www.Eretlenek.Hu (20‐11‐2016)
• SZÉPLAKİ Joseph; Louis Kossuth the Nation’sGuest, A Bibliography on His Trip in the United States December 4, 1851‐ July 14, 1852, Behtlen Press, Ligonier Pa, Usa 1976.
• SZERFÜ Gyula, ”Az Öreg Kossuth 1897‐1894”, Emlékkönyv (1802‐1952) Kossuth Lajos Szúletésének 150. Évfordulójára, C. II, Akadémia Kiadó, Budapest 1952, s. 429‐433.
• TAKATS, S., Macaristan Türk Aleminden Çizgiler, (Çev. Sadrettin Karatay), Maarif Basımevi, Ankara 1958.