Covid-19 Pandemisi Sürecinde Okul Müdürlerinin Yeterliklerine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2023, , 97 - 112, 27.12.2023

Özge Metin , Mehmet Akif Helvacı

https://doi.org/10.29065/usakead.1335242

Öz

Bu çalışmanın amacı; Uşak ili Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ilkokul ve ortaokullarda görevli öğretmenlerin, okul müdürlerinin Covid-19 pandemisi sürecindeki yeterliklerine ilişkin görüşlerinin değerlendirmesini ortaya koymaktır. Bununla birlikte; Covid-19 pandemisi sürecinde okul müdürlerinin yeterliklerinin değerlendirilmesinin öğretmenlerin cinsiyet, branş, kıdem, öğrenim durumu, çalıştığı okul türü, bulunduğu kurumdaki çalışma süresi ve çalıştığı öğretim kademesi değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Araştırmanın örneklemi; kolay ulaşılabilir örneklem modeliyle seçilen Uşak ilinde devlet ve özel okullarda görevli 403 öğretmenden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan ‘’Covid-19 pandemisi sürecinde okul müdürlerinin yeterlikleri anketi’’ kullanılmıştır. Anketler okullardaki öğretmenlere çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 22.0 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre; öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda okul müdürlerinin Covid-19 pandemisi sürecindeki yeterlikleri insancıl yeterlik, teknik yeterlik ve kavramsal yeterlik boyutları açısından ‘’orta’’ düzeyde yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okul müdürlerinin Covid-19 pandemisi sürecindeki yeterliklerinin öğretmenlerce değerlendirilmesinde; öğretmenlerin cinsiyet, branş, kıdem, öğrenim durumu, çalıştığı okul türü, kurumundaki çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılıkların bulunduğu ancak; çalıştıkları öğretim kademesine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmadığı sonuçları ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Pandemisi, Okul müdürleri yeterlikleri, Yönetici yeterlikleri, Okul Yöneticisi

Evaluation of Teacher Opinions Regarding the Competencies of School Administrators During the Covid-19 Pandemic

Öz

The purpose of this study is to reveal the opinions of teachers and school principals working in primary and secondary schools affiliated with the Ministry of National Education in Uşak regarding their competencies during the Covid-19 pandemic process. In addition, it was invastigated whether the evaluation of competencies of school principals during the Covid-19 pandemic process showed significant differences according to variables such as the gender, branch, seniority, education status, school type, duration of employment in the institution and school grade of where teachers work. The sample of the research; It consists of 403 teachers working in public and private schools in Uşak, which was selected with a simple random sampling model. As a data collection tool, the “Qualification Questionnaire of School Principals During the Covid-19 Pandemic” prepared by researchers was used. The questionnaires were administered to teachers in schools online. The data obtained in the research were analyzed with the SPSS 22.0 statistical program. According to the findings of the research; In line with the opinions of the teachers, it was concluded that the competencies of the school principals during the Covid-19 pandemic process were sufficient at the “medium” level in terms of humanitarian competence, technical competence and conceptual competence dimensions. In the evaluation of the competencies of the school principals during the Covid-19 pandemic process by the teachers; there are significant differences according to the variables of teachers’ gender, branch, seniority, education level, type of school they work, and working time in their institution; It has been found that there is no statistically significant difference according to the education level they work in.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 pandemic, School principals competencies, Managerial competencies, School Administrator

Kaynakça

• Akar, H. (2021). Kriz yönetiminde halkla ilişkiler uygulayıcılarının rolleri. M. Akdağ ve Ü. Arklan (Ed.), Kriz yönetimi: İletişimsel temelde çözüm odaklı stratejik yaklaşımlar içinde (ss. 443-466). Konya: Literatürk
• Aytaç, T. (2000). Eğitim yönetiminde yeni paradigmalar okul merkezli yönetim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Balcı, A. ve Apaydın, Ç. (2009). Türkiye’de eğitim yönetimi araştırmalarının durumu: Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 59(59), 325-344. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/108254
• Balyer, A. (2012). Çağdaş okul müdürlerinin değişen rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 75-93.
• Bayburtlu, Y. S. (2020). Covid-19 pandemi dönemi uzaktan eğitim sürecinde öğretmen görüşlerine göre Türkçe eğitimi. Electronic Turkish Studies, 15(4), 131-151.
• Başaran, İ. E. (1996). Türkiye eğitim sistemi. Yargıcı Matbaası.
• Beyhan, A. ve Erdoğan, S. (2022). Okul müdürlerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(3), 817-835. https://doi.org/10.31592/aeusbed.1137221.
• Bursalıoğlu, Z. (2000). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Can, H. (2002). Yönetim ve organizasyon (2. Baskı). Ankara: Adım Yayıncılık.
• Cemaloğlu, N. ve Özdemir, M. (2019). Eğitim yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Dinçer, Ö. (2007). Stratejik yönetim ve işletme politikası (8.Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Dowı̇s S. L. (2005). A study of organizational culture in title one schools in the upstate region of South Carolina. (Unpublished Doctora Thesis). Clemson University.
• Eren, E. (2001). Yönetim ve organizasyon. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Ereş, F. (2004). Eğitim yönetiminde stratejik planlama. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 21-29. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/296511.
• Ersan Albayrak, E. (2022). Okul yöneticilerinin kriz yönetim becerileri ile okul sağlığı ilişkisine yönelik öğretmen görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Genç, N. (2005). Yönetim ve organizasyon: çağdaş sistemler ve yaklaşımlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gezer, Y. (2020). Kriz yönetim becerilerine (kriz öncesi, dönemi ve sonrası) ilişkin olarak okul müdürlerinin sergilemiş oldukları davranışlar. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(8), 282-298.
• Güngör, T. A. (2022). Uzaktan eğitim sürecinde okul yöneticilerinin teknoloji liderliği yeterliliklerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Anadolu University Journal of Education Faculty, 6(3), 312-340. https://doi.org/10.34056/aujef.1093217.
• Haşit, G. (2015). İşletmelerde kriz yönetimi ve Türkiye'nin büyük sanayi işletmeleri üzerinde yapılan araştırma çalışması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Helvacı, M. A. ve Kıcıroğlu, B. (2010). İlköğretim okullarının değişime hazır bulunuşluk düzeyleri (Uşak ili örneği). Akademik Bakış Dergisi, 21, 1-30.
• Kayıkçı, E. ve Bekiroğulları, E. M. (2021). Okul yöneticilerinin algılarına göre okul yöneticileri mesleki yeterliliklerinin incelenmesi: Bir nicel çalışma. Uluslararası İnovatif Eğitim Araştırmacısı, 1(1), 66-74. http://dx.doi.org/10.29228/iedres.51507
• Kazancı, M. (2014). Kriz dönemleri ve kuruluşlar. M. Akdağ ve Ü. Arklan (Ed.), Kriz yönetimi: İletişimsel temelde çözüm odaklı stratejik yaklaşımlar içinde (ss. 17-32). Konya: Literatürk Academia.
• Koçel, T. (2007). İşletme yöneticiliği: yönetim ve organizasyon, organizasyonlarda davranış, klasik, modern, çağdaş ve güncel yaklaşımlar. Ankara: Arıkan Basım Yayınları.
• Küçük Güngörmez, T. (2020). Ortaöğretim okul müdürlerinin iletişim yeterliklerine ilişkin öğretmen görüşleri: Karma bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi, Karabük.
• Maya, İ. (2014). Kamu ilkokullarında yöneticilerin sergiledikleri kriz yönetimi beceri düzeylerine ilişkin öğretmen görüşleri. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23), 209-235. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/660227.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2020). Kreşlerde, gündüz bakımevlerinde ve okul öncesi eğitim kurumlarında alınması gereken önlemler (Bölüm 43). COVID-19 salgın yönetimi ve çalışma rehberi. Ankara: MEB
• Morrison, K. (2008). Educational philosophy and the challenge of complexity theory. Educational Philosophy and Theory, 40(1), 19-34. https://doi.org/10.1111/j.1469-5812.2007.00394.x
• Öztürk, K. ve Erdem, M. (2020). Ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin yönetici yeterlikleri ile öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15, 26-47. https://doi.org/10.46778/goputeb.762990
• Peker, S. ve Selçuk, Ö. G. G. (2011). Okul müdürlerinin yeterliklerinin eğitim öğretim sürecine etkisi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 472-480. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/45951.
• Regester, M., & Larkin, J. (2008). Risk issues and crisis management in public relations: A casebook of best practice. Kogan Page Publishers.
• Reimers, F., Schleicher, A., Saavedra, J., & Tuominen, S. (2020). Supporting the continuation of teaching and learning during the Covid-19 pandemic. OECD, 1(1), 1-38.
• Rı̇vkı̇n, S.G., Hanushek, E.A., & Kaı̇n, J.F. (2005). Teachers, schools, and academic achievement. Econometrica, 73(2), 417-458. https://doi.org/10.1111/j.1468-0262.2005.00584.x.
• Sağlam, G. T., Sağlam, H. ve Soycan, F. (2021). Eğı̇tı̇mde adaptı̇f lı̇derlı̇k ve Covı̇d-19 sürecı̇. Çukurova Araştırmaları Dergisi, 12, 119-133.
• Şişman, M., Güleş, H. ve Dönmez, A. (2010). Demokratik bir okul kültürü için yeterlilikler çerçevesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 167-182. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/202420
• Turan, S., Yıldırım, N. ve Aydoğdu, E. (2012). Okul müdürlerinin kendi görevlerine ilişkin bakış açıları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(3), 63-76. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/209688
• Uzun, D. (2001). Otel işletmelerinin krize hazırlıklı olma durumlarının değerlendirilmesi, beş yıldızlı otellerde bir uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• World Health Organization (WHO) (2020). Who Coronavirus Disease (Covid-19) Dashboard. World Health Organization.
• Wohlstetter, P., & Mohrman, S. A. (1996). Assessment of school-based management. US Government Printing Office: Washington, DC.