Ortaokul Öğrencilerinin Vatanseverlik Değeri Kazanım Düzeylerinin Sosyal Bilgiler Öğretmenleri Gözüyle İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 109 - 127, 01.11.2019

Barış Metin Mehmet Oran Şaban Karaderili

Öz

Bu çalışma ortaokul öğrencilerinin vatanseverlik
değeri kazanım düzeyleri hakkında Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin görüşlerini
ortaya çıkartmayı amaçlamıştır. Nitel araştırma desenlerinden örnek olay
yöntemine göre düzenlenen bu çalışmada Sosyal Bilgiler alanında uzman üç
akademisyenin görüşü alınarak yarı yapılandırılmış mülakat formu hazırlanıp
uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara ili merkez okullarında görev
yapan 14 Sosyal Bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmadan elde edilen
veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Analiz yapılırken elde edilen
veriler ilk önce 115 kodda toplanmıştır. Daha sonra bu kodlar birbirleriyle ilişkilendirilerek
bu sayı 36’ya indirilmiştir. Bu kodlamalardan en önemlileri “konu ve süre
yetersizliği, yetersiz seviyede vatanseverlik kazanımı, dış etkenlerin önemi” vb.
Araştırmanın sonuçlarına göre Sosyal Bilgiler öğretmenleri Sosyal Bilgiler ders
müfredatlarını vatanseverlik değerinin öğretimi açısından yeterli bulmamaktadırlar.
Sosyal Bilgiler öğretmenlerine göre öğrenciler vatanseverlik değeri ile ilgili
ders konularına ilgilidirler. Fakat öğrencilerin bu ilgileri birtakım etkenlerden
olumsuz etkilenmektedir. Öğretmenler öğrencilerin olumsuz vatanseverlik
tutumları gösterdiklerini dile getirmişlerdir. Öğretmenlere göre öğrenciler
yeterli düzeyde vatanseverlik değeri kazanmamaktadırlar.

Anahtar Kelimeler

Vatanseverlik, Değer, Sosyal Bilgiler

Kaynakça

• Akbaş, O. (2007). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının (Değerlerinin) İlk Öğretim 8. Sınıf Öğrencilerinde Gerçekleşme Düzeyinin Değerlendirilmesi. (Ed: Kaymakcan, R. Kenan, S. Hökelekli, H. Arslan Ş. Zengin, M.), Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu Bildiri Kitabı, (s.1-14), İstanbul: Dem Yayınları, 1. Baskı.Avcı, A. A. (2015). Sosyal Bilgiler Derslerinde Vatanseverlik Değerinin Kazandırılmasına Yönelik Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı, Kastamonu.Aydın, M. Z. ve Akyol Gürler, Ş. (2012). Okulda Değerler Eğitimi: Yöntem, Etkinlikler, Kaynaklar. Nobel Akademik Yayıncılık 1. Baskı, Ankara.Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örneklem Yöntemleri ve Örnekleme Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (7)1, s. 231-274.Gökalp, Z. (2007). Türkçülüğün Esasları. (Ed: Koz, M. S.), Bütün Eserleri-Bir Kitaplar 1/Ziya Gökalp. İstanbul: 1. Baskı, Yapı Kredi Yayınları.Güngör, E. (1998). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar; Ahlak Psikolojisi, Ahlaki Değerler, Ahlaki Gelişme. 2. Basım, İstanbul: Ötüken Yayınları. Heyd, U. (1979). Türk Ulusçuluğunun Temelleri. Kültür Bakanlığı, Ankara: Başbakanlık. Basım Evi. Kağıtçıbaşı, Ç. (1980). Çocuğun Değeri Türkiye’de Değer ve Doğurganlık. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.Karakaya, T. (2007). Küreselleşme ve Avrupa Birliği Sürecinde Ahlaki Değerlere Kritik Bir Yaklaşım –Sorunlar ve Çözümler- ( Ed: Kaymakcan, R. Kenan, S. Hökelekli, H. Arslan Ş. Zengin, M.), Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (ss. 205-214). İstanbul: Dem Yayınları, 1. Baskı.Kenan, S. (2009). Modern Eğitimde Kaybolan Nokta: Değerler Eğitimi. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi. (9),1 s. 259-295. Köylü, M. (2007). Değerlerin Küresel Bağlamda Değerler Eğitimine Duyulan İhtiyaç. (Ed: Kaymakcan, R. Kenan, S. Hökelekli, H. Arslan Ş. Zengin, M.). Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (s. 560-587). İstanbul: Dem Yayınları, 1. Baskı. MEB, (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4-5-6-7 Sınıfların Programları. Ankara Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (mevzuat.meb.gov.tr/html 188.html, Erişim Tarihi: 15.02.2016).MEB, (2018). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4-5-6-7 Sınıf Öğretim Programları. Ankara, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (Erişim Tarihi: 22.02.2018, http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf).Öztürk, C. ve Dilek, D. (2005). Hayat Bilgisi Ve Sosyal Bilgiler Öğretim Programları. (Ed: Öztürk, C. Dilek, D.) Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (53-96). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri, Çeviren: Bütün, M. ve Demir, S. B., 1. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2014). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Örnekleri. Ankara: Anı Yayıncılık. Westheimer, J. (2006). Patriotism and Education: An Introduction. Sage Journals. Volume 87, Issue 8, ss. 569–572. (Retrieved: 18.04.2017, From http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/003172170608700804).Yazıcı, K. (2006). Değerler Eğitimine Genel Bir Bakış. TÜBAR Dergisi. XIX (Bahar), s. 500-522.Yuen, T. ve Byram, M. (2007). National identity, patriotism and studying politics in schools: a case study in Hong Kong. Compare: A Journal of Comparative and International Education. Volume 37, Issue 1, ss. 23-36. (Erişim Tarihi: 09.04.2017,http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/03057920601061729).