Çizgi Filmlerin İlettikleri Etik Değerler Bakımından İncelenmesi: Doru Örneği

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 21 - 32, 26.04.2023

Fırat Yardımcıel Durmuş Kılıç

https://doi.org/10.29065/usakead.1257817

Öz

Toplumların geleceğini yönlendiren çocukların ulusal ve evrensel değerleri özümseyerek, iyi bir şekilde eğitilmesi dijitalleşen çağımızda önem arz etmektedir. Davranışlarımıza kaynaklık eden değerlerin çocuklara doğru bir şekilde verilmesi, çocukların okudukları, izledikleri ve gördüklerinin düzenlenmesi ile mümkündür. Bu araştırmanın amacı temel eğitim dönemine yönelik olan çizgi filmler ile değer aktarımının önemini ortaya koymak ve Doru çizgi filmi örneği üzerinden verilen değerleri belirlemektir. Çalışma nitel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada 45 bölümden oluşan Doru çizgi filminin 26 bölümlük senaryosuna ilişkin elde edilen dokümanlar içerik analiziyle incelenmiştir. İlköğretim Sosyal Bilgiler Ders Programında yer verilen değerlerin içinden seçilen 18 değer incelemeye alınmıştır. Yapılan incelemeler sonucu Doru çizgi filminde incelenen 26 bölümde toplam 259 değer tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değer, Etik Değerler, Değerler Eğitimi, Temel Eğitim, Çizgi Film

Investigation of Cartoon Movies in Terms of The Ethical Values Conducted: Doru Example

Öz

It is important in our digitalized age that children, who hold the future of societies, are well educated by assimilating national and universal values. Giving children the values that are the source of our behaviors correctly is possible with what children read, watch and see. This research has been shaped in the perspective of the contribution of cartoons to the education of values, which appeal to the basic education period. The study was carried out with the qualitative research method. In the research, the documents obtained regarding the 26-episode scenario of the Doru cartoon, which consists of 45 episodes, were analyzed by content analysis. 18 values selected from among the values included in the Primary Education Social Studies Curriculum were examined. As a result of the examinations, a total of 259 values were determined in the 26 sections examined in the Doru cartoon.

Anahtar Kelimeler

Value, Ethical Values, Values Education, In Basic Education, Animated Cartoon

Kaynakça

• Acat, M. B.,& Aslan, M. (2012). Yeni bir değer sınıflaması ve bu sınıflamaya bağlı olarak öğrencilere kazandırılması gereken değerler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1461-1471.
• Akyol, T. (2012). Resimli çocuk kitaplarında yer alan değerlerin incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Aydın, İ. (2013). Çocuk, internet ve etik. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2(1), 100-119.
• Batur, Z., Sır, A. N. & Bek, H. (2012). Nasreddin Hoca fıkralarında değer yargıları ve eğitim. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, 7(3), 583-596.
• Biçer, S. (2013). Değerler eğitimi açısından Mehmet Akif Ersoy’a ait “Safahat” adlı eserin incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Uşak Üniversitesi.
• Bildirici, Z. & Bulut Pedük, Ş. (2017). Değer eğitimi konusunda anaokullarının sınıf kitaplıklarında bulunan hikâye kitaplarının incelenmesi. Social Sciences Studies Journal, 3(12), 2225-2236. https://doi.org/10.26449/sssj.301
• Birkök, M. C. (2019). Değerler sınıflandırılması. International Journal of Human Sciences,16(2), 493-498. https://doi.org/10.14687/jhs.v16i2.5737
• Bolay, S. H. (2004). Değerlerimiz ve günlük hayat. Değerler Eğitimi Merkezi Dergisi, 1(1), 13-19.
• Bulut, S. (2011). Atasözlerinin değerler eğitimindeki yeri.[Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K. E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F., (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Çelik, Ş. (2021). Ortaokul öğrencilerinin kök değerler hakkındaki metaforik algıları. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Çelikpazu, E. E.,& Aktaş, E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 6(2), 413-424.
• Demir, Ö. (2013). Türk televizyonlarında yayınlanan çizgi filmlerin ilköğretim çağı çocuklarının toplumsallaşma sürecine etkilerinin değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Dirican, R. (2013). 3-6 yaş grubu çocuklarına yönelik yayımlanan resimli hikâye kitaplarının bazı temel değerler açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Erdem, A. R. (2003). Üniversite kültüründe önemli bir unsur: Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 55-72.
• Erdoğan, İ.,& Alemdar, K. (2005). Öteki kuram: Kitle iletişim kuram ve araştırmalarının tarihsel ve eleştirel bir değerlendirmesi. Erk Yayınları.
• Erkuş, B.,& Kılıç, D., (2021). Analysıs of class teachers and parents' views on charactereducatıonınprımary school in terms of various variables. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 6(15), 1317-1365. http://dx.doi.org/10.35826/ijetsar.366
• Erkuş, S. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dicle Üniversitesi.
• Fidan, F. (2004). Çalışan çocuk olgusuna sosyo-psikolojik bakış sanayide çalışan çocuklar örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 30-49.
• Gönen, M., Uygun, M., Katrancı, M. & Uçuş, Ş. (2011). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının içerik, resimleme ve fiziksel özellikleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(160), 250-266. https://dergipark.org.tr/en/pub/aduefebder/issue/46411/501217
• Husu, J. ve Tirri, K. (2007). Developing whole school pedagogical values- a case of going through the ethos of good schooling. Teaching and Teacher Education, 23(4), 390-401.
• İşcan, C. D. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Karakuş, N. (2015). Okul öncesi döneme hitap eden tema içerikli çizgi filmlerin değerler eğitimine katkısı yönünden değerlendirilmesi: Niloya örneği. Değerler Eğitim Dergisi, 12(30), 251-277.
• Koçak Macun, B. (2020). Değerler ve iletiler bağlamında 7-15 yaş grubu çocuklar için yazılan kurmaca çocuk kitaplarının incelenmesi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Kozikoğlu, İ. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin tutum ve görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2698-2720.
• Kumbasar, E. (2011). Muzaffer İzgü’nün romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Kurtoğlu, F. S. (2017). Âşık Veysel’in şiirlerini değerler eğitimi açısından okumak. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 83, 101-123.
• Küçük, S. (2019). Çocuk kitaplarının temel değerler bakımından incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Moğul, S. (2012). Mehmet Akif Ersoy’un Safahat isimli eserinin Türkçe eğitimi ve değerler eğitimi açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Öcel, N. (2001). Dünya sinemasında çocuk imgesi (1.Baskı). Emek Yayıncılık.
• Özbay, M. & Karakuş, E. (2016). Dede Korkut Hikâyelerinin Türkçe öğretimi ve değer aktarımı açısından önemi. PegemEğitim ve Öğretim Dergisi, 1(1), 21-31. https://dergipark.org.tr/en/pub/pegegog/issue/22596/241355
• Öztürk, H. (2013). İlköğretim 100 temel eserdeki manzum metinlerde değerler. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 73-88.
• Tavşancıl, E.,& Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon.
• Terkan, D. (2021). Ortaokul kütüphanelerinde ve sınıf kitaplıklarında bulunan eserlerin DKAB öğretim programlarında yer alan değerler açısından incelenmesi.[Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Türkiye İstatistik Kurumu, TUİK. (2013). https://www.tuik.gov.tr/
• Uzun, M. ve Köse, A. (2017). Okul öncesi eğitimde değerler eğitiminin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 305-338.
• Yağlı, A (2013). Çocuğun eğitiminde ve sosyal gelişiminde çizgi filmlerin rolü: Caıllou ve Pepee örneği. Turkish Studies İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkishor Turkic, 8(10), 707-719.
• Yaman, E., Bayburtlu, F. İ., Tekir, B. ve Kırman, S. (2015). Dede Korkut çizgi filminde yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 13(29), 245-269.
• Yardimciel, F. (2020). Çocukla iletişim engelleri ve çocuk davranış bozuklukları. Miray Özözen Danacı (Ed.), Çocukla iletişim içinde (s. 73-112). Eğiten Yayınevi.
• Yardımcıel, F. & Yılar, Ö. (2022). Aysel Gürmen'in eserlerinde iletilen değerler bağlamında bir inceleme. BELGÜ, (7), 16-32 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/belgu/issue/73899/1193479
• Yazıcı, E., Yaman Baydar, İ. & Kandır, A. (2019). Çizgi film ve çocuk: Ebeveyn görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1), 10-19.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Ying, L. Blancfield, P. Stone, R (2010). A study of primary children learning communication skillsby making cartoon film. Computational Intelligenc eand Software Engineering (CİSE), 2010.