Usability Of Jokes In Education And In Turkish Textbooks

Yıl 2014, Cilt: 2014 Sayı: XVII, - , 01.12.2013

Neslihan Karakuş - Yasemin Baki

https://doi.org/10.14225/Joh406

Öz

Literature, short, concise, witty and humorous type of clause that they have important functions can be utilized teaching tool. Clause type, with the following qualifications: education, fulfilling several functions at the same time features. Oral transmitter of cultural tradition of paragraphs, created in order to determine the availability of teaching Turkish as the source text study and educational function of the attributes that have focused on this species. In the first part of the paragraph created for this purpose information about the location of Turkish literature and culture while the second section, the question of the research problem, purpose, method, described limitations. In the final part of the study in order to meet the needs of teaching Turkish paragraphs availability of the source text, and focused on the utilization rate of this literary genre Turkish textbooks As a result of the working methods of descriptive research and the findings of the literature review based on the source text should be used as teaching Turkish concluded that paragraphs. Also important functions in teaching Turkish Ministry of Education publications of this type of undertaking primary school utilization rate of Turkish textbooks have been identified in this literary genre. This type of clause at the end of the review have been identified given due importance in textbooks.

Anahtar Kelimeler

Turkish education, jokes, the tradition of oral culture, source texts.

FIKRA TÜRÜNÜN EĞİTİMDEKİ YERİ VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ KULLANILABİLİRLİĞİ

Öz

Edebiyatın kısa, özlü, nükteli ve güldürücü türü olan fıkra; sahip olduğu işlevleriyle Türkçe eğitiminde yararlanılabilecek önemli araçlardandır. Fıkra türü, bu nitelikleri ile eğitimde birçok işlevi aynı anda yerine getiren özelliklere sahiptir. Sözlü kültür geleneğinin aktarıcısı olan fıkraların, Türkçe öğretiminde kaynak metin olarak kullanılabilirliğini tespit etmek amacıyla oluşturulan çalışmada; bu türün sahip olduğu nitelikler ve eğitimdeki işlevi üzerinde durulmuştur. Bu amaçla oluşturulan çalışmanın birinci bölümünde fıkranın Türk edebiyatı ve kültüründeki yeri hakkında bilgiler verilirken, ikinci bölümde araştırmanın problem sorusu, amacı, yöntemi, sınırlılıkları açıklanmıştır. Araştırmanın son bölümünde ise Türkçe öğretiminde kaynak metin ihtiyacını karşılamak amacıyla fıkraların kullanılabilirliği ve bu edebî türün Türkçe ders kitaplarında kullanım oranı üzerinde durulmuştur. Betimsel araştırma yöntemlerinden literatür taraması ile oluşturulan çalışma sonucunda elde edilen bulgulardan yola çıkarak fıkraların Türkçe öğretiminde kaynak metin olarak kullanılması gerektiği görüşüne varılmıştır. Türkçe öğretiminde önemli işlevler üstlenen bu türün Ayrıca Millî Eğitim Bakanlığı yayınlarına ait ilköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarında bu edebî türün kullanım oranı tespit edilmiştir. Bu inceleme sonunda fıkra türüne ders kitaplarında gerekli önemin verilmediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Fıkra, sözlü kültür geleneği, Türkçe Eğitimi, kaynak metin.

Kaynakça

• Akkuş, M. (2002). Doğu kültüründe Nasreddin Hoca tipinin benzerleri. Nasreddin Hoca Paneli. Atatürk Üniversitesi, FEF, TDEB, Erzurum, 57-62. Algan, T. (2004). Türk edebiyatında fıkranın önemi ve fıkralarımız. 3. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği Sempozyumu Bildirileri, Denizli: Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği. Armağan, M. (2003). Hilmi Yavuz ile Doğu’ya ve Batı’ya yolculuk. İstanbul: Ufuk Yayıncılık. Artun, E. (2007). Anonim halk edebiyatı nesri. İstanbul: Bayrak Matbaası. Artun, E. (2009). Türk halk edebiyatına giriş. İstanbul: Bayrak Matbaası. Aslan, E. (2008). Türk halk edebiyatı. Ankara: Maya Akademi Yayıncılık. Aydın, İ.S. (2006). Türkçe Derslerinde Mizah Kullanımının Öğrenci Tutum ve Başarısına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Bergson, H. (1989). Gülme( Le Rire), Trc. Mustafa Şekip Tunç, İstanbul: MEB. Can, Ş. (2003). Mevlânâ Celâleddin Rûmî, Mesnevî hikâyeleri. İstanbul: Ötüken Yayıncılık. Cemiloğlu, M. (2003). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi. Bursa: Alfa Aktüel Yayınları. Coşan, M. E. (1993). Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî. Büyük İslâm ve Tasavvuf Önderleri Ansiklopedisi, İstanbul: Vefa Yayıncılık. Çiçekler, S. (2006). Anadil (Türkçe) öğretiminde fıkra metinlerinin kullanılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Çeşitli, İ. (2007). Http://www.Bunlarlazim.Com/Edebiyat-EgitimindeEdebi-Metinin-Yeri-Ve-Anlami. Online, Erişim tarihi: 27.01.2011. Çiftçi, H. (1998). Klâsik İslâm edebiyatında hiciv ve mizah. Atatürk Üniversitesi TAED 10, Erzurum S. 150. Çiftçi, H. (2002). Klasik fars edebiyatında hiciv ve sosyal eleştiri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Çiftçi, Ö., Çeçen, M. A. ve Melanlıoğlu, D. (2007). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik açısından değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 22, 206-219.
• Durmuşoğlu, G. (1987). Karşılaştırmalı metin dil bilimi ve çeviri. Dilbilimin Dünü, Bugünü, Yarını 1. Dilbilim Sempozyumu. Elçin, Ş. (1998). Halk edebiyatına giriş. Ankara: Akçağ Yayıncılık. Göçgün, Ö. (1996). İnce zekâsına dayalı mizahî üslubunda: Nasreddin Hoca’nın aykırı konuşma tekniği. Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni Bildirileri, 2426 Aralık 1996, İzmir. Göker, C. (1993). Gülme ve güldüren sanat türleri. Ankara: Kültür Bakanlığı. Güleç, İ. (2001). İsmail Emre ve Nasreddin Hoca’nın Fıkralarına Farklı Bir Yaklaşım. Yedi İklim Dergisi Nasreddin Hoca Özel Sayısı 139, 100-101. Görkem, İ. (2006). Anadolu-Türk ağıtlarının mizahî karakteri hakkında bir değerlendirme. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20, 153-1 Güleryüz, H. (2003). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Güzel, A. (2006). Dinî-tasavvufî Türk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayıncılık. Güzel, A., Torun, A. (2008). Türk halk edebiyatı el kitabı. Ankara: Akçağ Yayıncılık. Halıcı, F. (1994). Şair Burhaneddin’in Nasreddin Hoca’nın fıkralarını şerheden eseri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Ankara: Tekışık Ofset Tesisleri. Karakuş, N. (2012). Türkçe öğretiminde kaynak metin kullanımı (1. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kavcar, C. (1994). Edebiyat ve eğitim (2. Baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. Kavcar, C., Oğuzkan, F., Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi (7. Baskı). Ankara: Engin Yayınevi. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2006). İlköğretim Türkçe dersi 6, 7, 8. sınıflar öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Yayınevi.
• Keklik, S. (2009). 1-8. sınıf Türkçe dersi ders kitaplarının metin türleri ve özellikleri açısından incelenmesi, 1. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi 1-3 Mayıs 2009, Çanakkale, 147-161. Kızıltan, N. (2010). Fıkra metinlerinin kız ve erkek çocuklar tarafından algılanışı. Dil Dergisi 134, 7-31. Kolaç, E. (2009). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür açısından değerlendirmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 1(6), 5946 Komisyon (2011). İlköğretim Türkçe 6. sınıf ders kitabı (1. Baskı). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. Komisyon (2011). İlköğretim Türkçe 7. sınıf ders kitabı (5. Baskı). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. Komisyon (2011). İlköğretim Türkçe 8. sınıf ders kitabı (4. Baskı). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. Neuman, W. L. (2008). Toplumsal araştırma yöntemleri (2. Baskı). İstanbul: Yayın Odası Yayıncılık. Oğuz, Ö. (2008). Türk halk edebiyatı el kitabı. Ankara: Grafiker Yayıncılık. Öğüt, G. E. (2009). İnsan Kültür Mizah Eğlence Endüstrisinde Tüketim Nesnesi Olarak Mizah. Ankara: Grafiker Yayıncılık. Öngören, F. (1983). Cumhuriyet dönemi Türk mizahı ve hicvi. Ankara: Türkiye İş Bankası. Özdemir, A. (2007). Bütün yönleriyle Türk halk edebiyatı bilgileri. İstanbul: Bordo-Siyah Klasik. Özdemir, N. (2010). Mizah, eleştirel düşünce ve bilgelik: Nasreddin Hoca. Milli Folklor Dergisi 87, 27-40. Özden, M. (2009). Kaynak Türkçe metinler (1. Baskı). İstanbul: Ürün Yayınları. Sakaoğlu, S. (1992). Türk fıkraları ve Nasreddin Hoca. Konya. Sakaoğlu, S. ve Alptekin, A. B. (2009). Nasreddin Hoca. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. Schimmel, A. (1999). İslâmın mistik boyutları. Trc. Senail Özkan. İstanbul: Kabalcı. Solak, M., Yaylı, D. ( 2009). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarının türler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2 (9), 443-453.
• Somuncu, S. (2008). İlköğretim 7. sınıf Türkçe ders kitabındaki edebî metinlerin temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar. Şahin, R. (2004). Fıkraların edebiyatımızdaki yeri ve önemi. 3. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği Sempozyumu Bildirileri, S. 193. Denizli: Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği. Şimşek, S. (2005). Mevlânâ’da mizah ve nükte. Tasavvuf Dergisi Mevlânâ Özel Sayısı 14, Ankara: Erkam Matbaası. Tekşan, K.; Özden M. (2008). Türkçe ders kitapları üzerine bir değerlendirme, VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Çanakkale. Temizkan, S. (2011). Türkçe öğretiminde yaratıcı düşünmeyi geliştirme bakımından Nasreddin Hoca fıkraları, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8 (16), 195-223. Tural, H. (2007). “Cuhâ”, DİA, VIII, 82. Diyanet İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Tural, S. (1993). Nekre ve nükte kavramlarının kültür içindeki yeri ve fonksiyonları, Edebiyat Bilimine Katkılar. Ankara: Ecdâd Yayıncılık. Türkmen, F. (1996). Anadolu mizahında bazı İran ve Arap kökenli mizah tipleri. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi I, 4-8. Uludağ, S. (2007). DİA V “Behlül-i Dânâ”. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Uludağ, M. (2008). Eleştirel düşünme becerisi kazandırması açısından Nasreddin Hoca’nın fıkralarına eleştirel bir bakış. 21. Yüzyılı Nasreddin Hoca ile Anlamak Uluslararası Sempozyum Bildirileri, Akşehir, s. 889-896. Ünalan, Ş. (2010). Dil ve Kültür. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım. Yavuz, H. (2002). Budalalığın keşfi. İstanbul: Can Yayınları. Yavuz, H. “Gülen Düşünce”, Zaman Gazetesi (28 Kasım 1999), 14. Yeşilyaprak, B. ve diğerleri. (2002). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Yıldırım, D. (1997). Sözel eleştiri türü ve Nasreddin Hoca bildirileri üzerine birkaç söz. Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Ankara. Yıldırım, D. (1998). Türk bitiği: araştırma/inceleme yazıları. Ankara: Akçağ Yayıncılık.
• Yıldırım, A; Şimşek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.