Rüsûm-ı Örfiye

Yıl 2013, Cilt: 2013 Sayı: XIV, - , 01.12.2012

Ünal Taşkın

Öz

Places conquered by the Ottoman Empire did not interfere with the laws and regulations. Among these, there were also a number of tax items. Tax was collected from the people in the Ottoman Empire under three categories. Traditional taxes (Rüsum-ı Örfiye), was one of these taxes. In this study, information will be given about the traditional taxes.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Empire, Tradition, Taxes

RÜSÛM-I ÖRFİYE

Öz

Osmanlı Devleti, fethettiği yerlerdeki kanun ve nizamlara müdahale etmedi. Bunlar arasında bir takım vergi kalemleri de bulunmaktaydı. Osmanlı Devleti’nde halktan üç başlık altında vergi alınıyordu. Örfî vergiler, bu vergilerden biriydi. Bu çalışmada, örfî vergiler hakkında bilgiler verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Örf, Vergi

Kaynakça

• a)Arşiv Kaynakları 300, 427, 559, 686, 1038 numaralı Tapu Tahrir Defterleri b)Tetkik Eserler
• Abdüllatif Şener, Tanzimat Dönemi Osmanlı Vergi Sistemi, İstanbul, 19 Ahmet Akgündüz, Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri, III, V, İstanbul, 1992. Celal Yeniçeri, İslamda Devlet Bütçesi, İstanbul, 1984. Cengiz Orhonlu, Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretlerin İskanı, İstanbul, 19 Enver Çakar, “XVI. Yüzyılda Suriye’de Yaşayan Salur ve Çoğun Türkmenleri”, FÜ Sosyal Bilimler Dergisi, II/2, Elazığ, 2002, s. 325-340. Enver Çakar, Doğu Akdeniz Sahilinde Bir Osmanlı Sancağı: Trablus (1516-1579), Ankara, 2012. Enver Çakar, XVI. Yüzyılda Haleb Sancağı (1516-1566), Elazığ, 2003. Feridun Emecen, “Baştina”, DİA, IV, İstanbul 1992, s. 135-136. Feridun Emecen, “Çift Resmi”, DİA, VIII, İstanbul, 1993, s. 309-310. Göknur Göğebakan, XVI. Yüzyılda Malatya Kazası (1516-1560), Malatya, 2002. Halil İnalcık, “İspence”, DİA, XXIII, İstanbul, 2001, s. 177. Halil İnalcık, “Osmanlılarda Raiyyet Rüsumu”, Belleten, XXIII/92, Ankara, 1959, s. 575-610. Halil İnalcık, Hicri 835 Tarihli Sûret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, Ankara, 1987. Halil Sahillioğlu,“ Avarız”, DİA, IV, İstanbul, 1991, s. 108-109. Halil Sahillioğlu, “Bad-ı Heva”, DİA, IV, İstanbul, 1991, s. 417-419. İbrahim Yılmazçelik, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Diyarbakır (17901840), Ankara, 1995. İsmet Miroğlu, Kemah Sancağı ve Erzincan Kazası (1520-1560), Ankara, 19
• L. Fekete, Türk Vergi Tahrirleri (çev.: Sadrettin Karatay) , Belleten, Ankara, 1947, XI/ 42, s. 299-328. M. Ali Ünal, “Öşür”, Osmanlı Tarih Sözlüğü, İstanbul, 2011, s. 534. M. Ali Ünal, Osmanlı Müesseseleri Tarihi, Isparta, 1998. Mehmet Ali. Ünal, XVI. Yüzyılda Çemişgezek Sancağı (1518-1566), Ankara, 1989. Mehmet Ali. Ünal, XVI. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566), Ankara, 19 Milan Vasiç, “Osmanlı İmparatorluğunda Martoloslar”, İÜ Tarih Dergisi, S. 31, 1978, s. 48-64. Mustafa Akdağ, Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, I, Ankara, 1999. Mustafa Akdağ, Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, II, Ankara, 1999. Mübahat S. Kütükoğlu, XV. ve XVI. Asırlarda İzmir Kazasının Sosyal ve İktisadi Yapısı, İzmir, 2000. Neşet Çağatay, “Osmanlı İmparatorluğunda Re’ayadan Alınan Vergi ve Resimler”, AÜDTCFD, V (Ankara, 1947), s. 483-511. Orhan Kılıç, XVI ve XVII. Yüzyıllarda Van (1548-1648), Van, 1997. Orhan Kılıç, XVI. Yüzyılda Adilcevaz ve Ahlat (1534-1605), Ankara, 19 Ömer Lütfi Barkan, XV ve XVI inci Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Ziraî Ekonominin Hukuki ve Malî Esasları Kanunlar I, İstanbul, 1943. Ömer Lütfi Barkan, “Avarız”, İA, II, Ankara, 1979, s. 13-19. Ömer Şen, Osmanlı Panayırları (18.-19. Yüzyıl), İstanbul, 1996. Recep Dündar, Kıbrıs Beylerbeyliği (1570-1670), Malatya, 1998. Ünal Taşkın, “1540 (h.947) Tarihli Kanunnamelere Göre Musul, Amid ve Erzurum Sancaklarında Ziraî Gelirlerin Mukayeseli Tahlili”, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 2/2, Spring, S. 2, www.turkishstudies.net, (Ed. Prof. Dr. Gürer Gülsevin- Dr. Mehmet Dursun Erdem), s. 632-653. Ünal Taşkın, “Osmanlı Devleti’nde Hayvanlardan Alınan Vergiler”, I. Ulusal Veteriner Hekimliği Tarihi ve Mesleki Etik Sempozyumu Bildirileri 30 Mart-1 Nisan 2006, (edt: Abdullah Özen), Elazığ, 2006, s. 231-239.
• Ünal Taşkın, Osmanlı Devleti’nde Kullanılan Ölçü ve Tartı Birimleri (FÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Elazığ, 2005. Ünal Taşkın, Osmanlı İdaresinde Safed (1516-1600), Elazığ, 2011. Yavuz Ercan, “Osmanlı İmparatorluğunda Gayri Müslimlerin Ödedikleri Vergiler ve Bu Vergilerin Doğurduğu Sonuçlar”, Belleten, Ankara 1991, CLV/213, s. 371-391. Yusuf Halaçoğlu, “Tapu Tahrir Defterlerine Göre XVI. Yüzyılın İlk Yarısında Sis (Kozan) Sancağı”, İÜ Tarih Dergisi, S. 32, 1970, s. 819-892. Ziya Karamursal, Osmanlı Mali Tarihi Hakkında Tetkikler, Ankara, 19 Ziya Kazıcı, Osmanlılarda Vergi Sistemi, İstanbul, 1977.