Mediterranean Trade, Turks And Italians In The Period Of Seljuks

Yıl 2009, Cilt: 2009 Sayı: 1V, 53 - 75, 01.03.2009

Serdar Çavuşdere

Öz

Historical researches concerning Turkish Seljuk State mostly have focused on the role of Seljuks in Turkification and Islamization of Anatolia. However, researches in the recent years have displayed also another characteristic of Turkish Seljuk State that is as important as above mentioned role. Seljuk Turks who giving importance to trade revived Anatolia which was destroyed economically through economic investments. In this short paper, efforts of Seljuk Turks to reinsert Anatolia in international trade network and relations between Seljuk Turks and Italian city states which played an important role in the Mediterranean trade are examined.

Anahtar Kelimeler

Turkish Seljuk State, Venetians, Genoese, Mediterranean Trade.

SELÇUKLULAR DÖNEMİNDE AKDENİZ TİCARETİ, TÜRKLER VE İTALYANLAR

Öz

Türkiye Selçuklu Devleti’ne dair yapılan tarihi araştırmalar ekseriyetle Selçukluların Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasındaki rolü üzerine odaklanmıştır. Ancak son yıllarda yapılan araştırmalar Türkiye Selçuklu Devleti’nin en az yukarıdaki rolü kadar önemli olan başka bir vasfını daha ortaya çıkarmıştır. Ticarete önem veren Selçuklu Türkleri, ekonomik bakımdan harap olan Anadolu’yu yaptıkları ekonomik yatırımlarla yeniden ayağa kaldırmışlardır. Bu kısa makalede Selçuklu Türklerinin Anadolu’yu yeniden ulaslararası ticaret ağına dahil edebilmek için verdikleri uğraşlar ve Akdeniz ticaretinde önemli bir rol oynayan İtalyan şehir devletleri ile olan ilişkileri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Selçuklu Devleti, Venedikliler, Ceneviz, Akdeniz Ticareti.

Kaynakça

• ATAN (1990): Turhan Atan, Türk Gümrük Tarihi 1. Başlangıçtan Osmanlı Devletine Kadar, Ankara 1990.
• BUCH (1982): Wilfried Buch, “14-15. Yüzyıllarda Kudüs’e Giden Alman Hacılarının Türkiye İzlenimleri”, çev. Yüksel Baypınar, Belleten, sayı: 183, (1982), s. 509-533.
• CAHEN (1979): Claude Cahen, Osmanlılar’dan Önce Anadolu’da Türkler, çev. Yıldız Moran, İstanbul 1979.
• CAHEN (2001): Claude Cahen, “13. Yüzyılın Başında Anadolu’da Ticaret”, çev. Aykut Derman, Cogito, sayı: 29, (2001), s. 132-143.
• DAĞGÜLÜ (2004): İbrahim Başak Dağgülü, “13. Yüzyılda Alanya Tersanesi”, Toplumsal Tarih Dergisi, sayı: 127, (Temmuz 2004), s. 58-63.
• DELİLBAŞI (1983): Melek Delilbaşı, “Ortaçağda Türk Hükümdarları Tarafından Batılılara Ahidnâmelerle Verilen İmtiyazlara Genel Bir Bakış”, Belleten, XLVII/185, (1983), s. 95-103.
• DELİLBAŞI (1987): Melek Delilbaşı, “Anadolu Selçukluları ve Beylikler Döneminde Batı İle Ticarî İlişkilere Genel Bir Bakış”, Tarhte Türk Devletleri, c. 2, Ankara 1987, ss. 481-489.
• ERDEM (2003): İlhan Erdem, “Türkiye Selçuklu-İlhanlı İktisadî, Ticarî İlişkileri ve Sonuçları”, AÜDTCFD, XXI/33, (Şubat 2003), ss. 49- 67.
• FLEET (1999): Kate Fleet, European and Islamic Trade in the Early Ottoman State, the Merchants of Genoa and Turkey, Cambridge 1999.
• HEYD (2000): W. Heyd, Yakın Doğu Ticaret Tarihi, çev. E. Z. Karal, Ankara 2000.
• “Li pati in questa maniera, che se tu vas a la tera e tu portis la toa marchadantia e tu non la
• posis vendere che tu la posis trar sença pagar nexun drete…”. Bkz. Zibaldone da Canal
• HOLT (1999): Peter Malcolm Holt, Haçlılar Çağı. 11. Yüzyıldan 1517’ye Yakındoğu, çev. Özden Arıkan, İstanbul 1999.
• İBN BATTUTA (2004): İbn Battuta, Seyahatnâme, çev. A. Sait Aykut, c. I, İstanbul 2004.
• İBN BİBİ (1996): İbn Bibi, El- Evâmirü’l-Ala’iye Fi’l-Umuri’l-Ala’iye, çev. Mürsel Öztürk, c. I, Ankara 1996.
• İBN SAİD (1958): İbn Said el-Mağribi, Kitab Bast el-Arz Fi’t-Tu’l-ve’l-Arz, neşr. Huan Fernit Hıynes, Tatvan 1958.
• İBNÜ’L-ESÎR (1987): İbnü’l-Esîr, El-Kâmil Fi’t-Târih, çevirenler: Ahmet Ağırakça-Abdülkerim Özaydın, c. I, İstanbul 1987.
• İNALCIK (1979): Halil İnalcık, “The Rise of the Turcoman Maritime Principalities in Anatolia, Byzantium and Crusades”, BF., v. 9, Amsterdam 1985, s. 179-217.
• İNALCIK (1986): Halil İnalcık, “The Yürüks: Their Origins, Expansion and Economic Role”, OCTS, Londra 1986, s. 39-65.
• İNALCIK (2000): Halil İnalcık, “Osmanlı Devleti’nin Doğuşu Meselesi”, çev. Mehmet Öz, Söğüt’ten İstanbul’a: Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu Üzerine Düşünceler, derleyenler: Oktay Özel-Mehmet Öz, Ankara 2000, s. 225-240.
• KHONIATES (2004): Niketas Khoniates, Historia, çev. Işın Demirkent, İstanbul 2004.
• JACOBY (1997): David Jacoby, “Silk Crosses the Mediterranean”, Le vie del Mediterraneo. Idee uomini, oggetti (Secoli XI-XIV.), Genova 19- 20 Nisan 1994, ed. G. Airaldi, Genova 1997, s. 55-79.
• JOINVILLE (2002): Join de Joinville, Bir Haçlının Hatıraları, çev. Cüneyt Kanat, Ankara 2002.
• LAIOU (2001): Angeliki E. Laiou, “Byzantine Trade with Christians and Muslims and the Crusades”, The Crusades from the Perspective of Byzantium and the Muslim World, Eds.: Angeliki E. Laiou and Roy Parviz Mottahedeh, Harvard Unv. Press, Washington, D. C., s. 157-196.
• LAIOU (2003): Angeliki E. Laiou, “Marino Sanudo Torsello, Bizans ve Türkler: Türkler’e Karşı İttifâkın Perde Arkası 1332-1334”, çev. Murat Keçiş, AÜDTCFD, C. XXII, sayı: 34, Ankara 2003, s. 183- 205.
• NICOL (2000): Donald M. Nicol, Bizans ve Venedik, Diplomatik ve Kültürel İlişkiler Üzerine, çev. Gül Çağalı Güven, İstanbul 2000.
• ÖĞÜN (1991): Gülay Öğün, “Kıbrıs’ta İslâm Hakimiyeti ve Selçuklular Zamanında Kıbrıs İle Ticaret İlişkileri”, Kıbrıs’ın Dünü-Bugünü Uluslararası Sempozyumu, Gazi Mağusa 1991, s. 29-35.
• PEGOLOTTI (1936): Francesco Balducci Pegolotti, La Pratica Della Mercatura, ed. A. Evans, Medieval Academy of America 24, (Cambridge, Mass., 1936).
• PIRENNE (2005): Henri Pirenne, Ortaçağ Avrupası’nın Ekonomik ve Sosyal Tarihi, çev. Uygur Kocabaşoğlu, İstanbul 2005.
• RUBRUCK (2001): Wilhelm von Rubruck, Moğollar’ın Büyük Hanına Seyahât 1253-1255, çev. Ergin Ayan, İstanbul 2001.
• TURAN (1988): Osman Turan, Türkiye Selçukluları Hakkında Resmî Vesikalar, Ankara 1988.
• TURAN (1999): Osman Turan, Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti, İstanbul 1999.
• TURAN (2002): Osman Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul 2002.
• TURAN (1964): Osman Turan, “Ortaçağlarda Türkiye-Kıbrıs Münasebetleri”, Belleten, XXVIII/110, (1964), s. 209-227.
• TURAN (1979): Osman Turan, “Ortaçağ Türkiyesi’nde İktisâdî ve İçtimaî Yükselişin Esasları”, Tarih Akışı İçinde Din ve Medeniyet, İstanbul 1979, s. 155-190.
• TURAN (1990): Şerafettin Turan, Türkiye-İtalya İlişkileri I. Selçuklular’dan Bizans’ın Sona Erişine, İstanbul 1990.
• UZUNÇARŞILI (1988): İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri, Ankara 1988 (4. baskı).
• WITTEK (1986): Paul Wittek, Menteşe Beyliği, çev. O. Ş. Gökyay, Ankara 1986 (2. baskı).
• YUVALI (1991): Abdülkadir Yuvalı, “Selçuklular Zamanında Kıbrıs’ın Anadolu İle Siyasî ve Ticarî İlişkileri”, Kıbrıs’ın Dünü-Bugünü Uluslararası Sempozyumu, Gazi Mağusa 1991, s. 37-43.
• ZIBALDONE DA CANAL (1994): Zibaldone da Canal, Merchant Culture in Fourteenth Century Venice, çev. John E. Dotson, Medieval & Renaissance Texts & Studies, Binghamton, New York, 1994.