Ameliyathane Çalışanlarının Hasta Güvenliği Tutumuna İlişkin Türkiye’de Yayınlanan Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 16, 15.07.2022

Ali Arslanoğlu Mesude Arslan Kabadayı

Öz

Giriş: Ameliyathaneler karmaşık yapıları nedeniyle birçok hasta güvenliğini etkileyecek birçok faktörü içinde barındırmaktadır. Bu nedenle hasta güvenliği kültürünün ameliyathane çalışanları tarafından bilinmesi ve benimsenmesi gerekmektedir. Ameliyathane çalışanlarının hasta güvenliği tutumuna ilişkin yapılan çalışmalar sınırlı olmakla birlikte yapılan çalışmalar çalışanlarının hasta güvenliği tutumlarının yüksek olmadığını göstermiştir.
Amaç: Araştırma, 2010-2021 yılları arasında ameliyathane çalışanlarının hasta güvenliğine ilişkin tutumu konusunda Türkiye’de yayınlanmış olan lisansüstü tezlerin incelenmesi ve sonuçların değerlendirilmesini amaçlanmaktadır.
Yöntem: Bu araştırma, sağlık sektöründe, ameliyathanede çalışan personellerin hasta güvenliğine ilişkin tutumuna yönelik, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veri tabanında ilgili konunun ele alındığı tezlerin değerlendirilmesiyle, oransal analiz yapılarak genel bir sonuç çıkarmak amacıyla yapılmış ve ‘’sistematik derleme’’ türünde planlanmıştır. 2022 Nisan ayında yapılan taramada 2010-2021 yılları arasında YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanında Türkçe yayınlanan tezlerden “Ameliyathane’’ ve ‘’Hasta Güvenliği’’ terimleri ile yapılan tarama sonucunda ulaşılan 17 tez içerisinden ‘’hasta güvenliği tutumu’’ konusunu ele alan tezler incelenmiştir. Belirlenen konuyu kapsayan 7 tez bulunmuş ve çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırmacı tarafından excel ortamında bir form hazırlanmış ve formda oluşturulan başlıklara veriler kaydedilmiştir. Forma kaydedilen verilerin analizleri sayı ve oran olarak tablolarda gösterilmiştir. Tezlerin içeriklerine göre de analizleri yapılmıştır. Bulgular: Araştırmanın sonucunda, 7 lisansüstü teze ulaşılmış olup bu tezlerden 1’i doktora, 6’sı yüksek lisans tezi olduğu ve hepsinin ‘’izinli/ulaşılabilir” olduğu görülmüştür. Çalışmanın evrenini oluşturan 7 tezden 3’ü devlet, 4’i de vakıf üniversitelerinde yazılmıştır.
Sonuç: Araştırma kapsamında tezlerin sonuçları incelendiğinde ameliyathane çalışan personellerin hasta güvenliği tutumunun orta-düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Güvenlik Tutumları Ölçeği sonucunun 49.00-76.72 aralığında olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ameliyathane, hasta güvenliği, lisansüstü tezler

Kaynakça

• Referans1. Carvalho PA, Göttems LBD, Pires MRGM, Oliveira MLCD. Safety Culture in The Operating Room of A Public Hospital in The Perception of Healthcare Professionals. Revista Latino Americana De Enfermagem. 2015; 23: 1041-1048. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/journals/2571/
• Referans2. Akgül G. Ameliyathane Çalışanlarının Örgütsel Stres Düzeyleri ile Hasta Güvenlik Tutumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2020.
• Referans3. Temiz Z, Ozbaş A, Çavdar İ ve ark. Determining The Patient Safety Culture of Operating Room Nurses in Turkey. International Journal of Caring Sciences. 2020; 13(1): 708-715.
• Referans4. Demir K. Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Hasta Güvenliği Kültürü ile Tükenmişlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2021.
• Referans5. Temiz S. Ameliyathane Hemşirelerinin Hasta Güvenliğine İlişkin Bilgi Düzeylerinin ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Haliç Üniversitesi Sağlık bilimleri Enstitüsü; 2021.
• Referans6. Korkutan M, Kurt ME. Hasta Güvenliği Kültürünün Türkiye’deki Mevcut Durumu ve Önemi. Uluslar Arası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Dergisi. 2021; 7(1):19 -31.
• Referans7. Çakır A. Hasta Güvenliği Kültürü ile Kalite Yönetim Sistemi Arasındaki İlişkinin Analizi (Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2007.
• Referans8. Yenice GK, Esenay FI, Sezer TA. Çocuk Cerrahisi Hemşirelerinin Hasta Güvenliği Kültürünün Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi.2021; 24(1): 76-83.
• Referans9. Karahüseyinoğlu EK. Hasta Güvenliği Kültürü ve Oluşum Aşamaları. Efe Akademi Yayınları. 2021.
• Referans10. Önler E. Ameliyathane Çalışanlarının Hasta Güvenliğine İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi (Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2010.
• Referans11. Usta GÖ. Ameliyathane Hemşirelerinin Hasta Güvenliğine İlişkin Tutumları ve Etkileyen Faktörler (Trabzon İli Örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Trabzon : Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2018.
• Referans12. Türk S. Ameliyathane Hemşirelerinin Hasta Güvenliğine İlişkin Tutumları (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015
• Referans13. Ongün P. Ameliyathane Çalışanlarının Hasta Güvenliğine İlişkin Tutumları ve Etkileyen Faktörler (Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstütüsü; 2015.
• Referans14. Belgin B. Ameliyathane Çalışanlarının Hasta Güvenliğine İlişkin Tutumlarının İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2018.
• Referans15. Özsayım FS. Ameliyathane Çalışanlarının Hasta Güvenliği Tutumları (Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015.
• Referans16. Sarı NA. Ameliyathanede Hasta Güvenliği ve Ameliyathane Çalışanlarının Tutumunun İncelenmesi: Özel Hastane Örneği (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2021.
• Referans17. Gutierres LDS, Santos JLGD, Peiter CC, Menegon FH A, Sebold LF, Erdmann AL. Good Practices For Patient Safety in The Operating Room: Nurses' Recommendations. Revista Brasileira De Enfermagem. 2018; 71: 2775-27