ROMANYA FAŞİST ASKERİ DARBESİ (22 ARALIK 1989)

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 6, 99 - 130, 31.12.2020

Muhammet Ali Gül

Öz

31 Aralık 1947’de G. Gheorghiu Dej tarafından kurulan Romanya Halk Cumhuriyeti’nin ‘Tam Bağımsız’ dış politika yönündeki ilk girişimi, 1944’ten beri Romanya'da bulunan SSCB askerlerinin 1958 yılında ülkeden tamamen çıkarılmasıyla olmuştur. Bu tarihten sonra iki ülke arasındaki ilişkiler soğumaya başlayarak 1964 itibariyle de yazılı bir gerginliğe dönüşmüştür. 22 Mart 1965’te göreve başlayan Nicolae Ceaușescu, SSCB’den bağımsız olma siyasetini sürdürerek 21 Ağustos 1968’de SSCB’nin Çekoslovakya’yı İşgali’ni sert bir şekilde kınamış ve Varşova Paktı’nın askerî kanadından çekilmiştir. Ceaușescu’nun ilk günden itibaren başlattığı ağır sanayi atılımı ise 21 yıl gibi uzun bir sürenin sonunda, 1986 yılı itibariyle büyük bir başarıya ulaşmış ve Romanya her türlü araç ile gerecini kendisi üretir hale gelmiştir. Aynı dönemde ABD’de Reagan Doktrini, SSCB’de ise Glasnost ve Perestroyka Politikası yürürlükteydi ve bu doktrinler Doğu Bloku ülkelerine dönük yıkıcı bir komplo amacı taşıyordu. Buna bağlı olarak da Romanya’ya dönük itibarsızlaştırma ile darbeyi ima eden provokatif nitelikli dezenformasyon kampanyası başlatılmıştır. Bu yöndeki provokatif haberler ise Ceaușescu’nun 12 Nisan 1989’da ‘Romanya'nın tüm dış borçlarının ödendiğini’ açıklamasıyla tırmanışa geçmiştir. Aralarında ABD, SSCB, Fransa, İngiltere ve Batı Almanya’nın da olduğu ülkeler, Romanya’ya dönük ortak bir darbe planı üzerinde birleşmişlerdir. 1989’un Kasım ve Aralık aylarında yükselişe geçen darbe söylemleri ise 22 Aralık 1989’daki Darbeye kadar sürmüştür.

Anahtar Kelimeler

Romanya, 1989 Askerî Darbesi, Faşizm, Kapitalizm, Nicolae Ceauşescu

Teşekkür

Dr. Öğretim Üyesi Özgür Türker

The Romanian Fascist Military Coup D'état (22 December 1989)

Öz

Founded on 31 December 1947 by G. Gheorghiu Dej, the People’s Republic Of Romania’s first attempt at a ‘Fully Independent’ foreign policy was with the complete expulsion of the USSR soldiers who had been in Romania since 1944 from the country in 1958. Relations between the two countries began to cool down since then, and by 1964, it became a written tension. Nicolae Ceaușescu, who took office on March 22, 1965, continued his policy of being independent of the USSR, strongly condemning the USSR’s Occupation of Czechoslovakia on August 21, 1968, and withdrew from the military wing of the Warsaw Pact. The heavy industry breakthrough initiated by Ceaușescu from the first day has achieved great success as of 1986 after a long period of 21 years and Romania has produced all kinds of vehicles and vehicles. At the same time, the Reagan Doctrine in the US and the Glasnost and Perestroika Policy were in effect in the USSR, and these doctrines were intended for a devastating conspiracy against Eastern Bloc countries. Depending on this, a provocative campaign of qualified disinformation has been launched to discredit Romania and imply the coup. On the other hand, provocative news on the other hand climbed with the announcement of Ceaușescu on April 12, 1989 that ‘all of Romania's external debts were paid’. Countries including the US, USSR, France, England and West Germany have united over a joint coup plot against Romania. The rhetoric of coups that started to rise in November and December of 1989 continued until the Coup on December 22, 1989.

Anahtar Kelimeler

Romania, 1989 Military Coup D'état, Fascism, Capitalism, Nicolae Ceauşescu

Kaynakça

• AHMED Akbar S., DONNAN Hastings, (Eds.), Islam, Globalization And Postmodernity, Routledge, London 1994.
• ALPAY Orçun, ‘‘Sovyet Tarihinin Son Perdesi: Mihail Gorbaçov Dönemi Sovyet Dış Politikası’’, (Ed: Ayla Kaşoğlu), Liderlerin Sovyeti: Devrimden Perestroykaya, Çeviribilim Yayınları, İstanbul 2017, ss. 264-290.
• ANTOHİ Sorin, TISMĂNEANU Vladimir (Eds.), Between Past And Future: The Revolutions of 1989 And Their Aftermath, Central European University Press, Budapest 2000.
• BACHMAN, Ronald D., KEEFE, K. Eugene, Romania: A Country Study, Library Of Congress, Washington D.C. 1991.
• BLUM William, Haydut Devlet: Dünyanın Tek Süper Gücü İçin Rehber, (Çev: Erdal Yüzak), Yeni Hayat Kütüphanesi, İstanbul 2003.
• CARRIER Jerry, A Long Cold War: A Chronology Of American Life And Culture 1945 To 1991, Algora Publishing, New York 2018.
• CIORAN Emil Michel, Ezeli Mağlup: Söyleşiler, (Çev: Haldun Bayrı), Metis Yayınları, İstanbul 2007.
• DAVIES Peter Siani, ‘‘The Revolution After The Revolution’’, (Eds.) Duncan Light, David Phinnemore, Post-Communist Romania: Coming To Terms With Transition, Palgrave Macmillan, New York 2001, ss. 15-35.
• EKSEN YAYINCILIK (Ed.), Modern Revizyonizmin Çöküşü: Sovyetler Birliği Ve Doğu Avrupa Üzerine, Eksen Yayıncılık, İstanbul 1990.
• FAULKNER Neil, Marksist Dünya Tarihi: Neandertallerden Neoliberallere, (Çev: Tuncel Öncel), Yordam Kitap, İstanbul 2016.
• FISCHER Ellen Mary, Nicolae Ceauşescu And The Romanian Political Leadership: Nationalization And Personalization Of Power: Final Report To National Council For Soviet And East European Research, The Council, Cambridge, Massachusetts 1983.
• FISCHER Horst (Ed.), Yearbook Of International Humanitarian Law: Volume 4, Cambridge University Press, Cambridge 2001.
• GALEANO Eduardo, Tepetaklak: Tersine Dünya Okulu, (Çev: Bülent Kale), Çitlembik Yayınları, İstanbul 2004.
• GHEORGHE Eliza, ‘‘Nicolae Ceauşescu’’, (Eds: Jonathan Wright, Steven Casey), Mental Maps In The Era Of Détente And The End Of The Cold War 1968–91, Palgrave Macmillan, London 2015, ss. 60-80.
• GROFMAN Bernard (Ed.), Political Science As Puzzle Solving, University Of Michigan Press, Ann Arbor, Michigan 2001.
• HAUSS Charles, Comparative Politics: Domestic Responses To Global Challenges, Cengage Learning, Belmont, California, 2008.
• HONECKER Erich, Moabit Hapishanesi Notları, (Çev: İrfan Cüre), Yazın Dergisi Yayınları, İstanbul 1995.
• HIATT Steven, Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları 3, (Çev: Cihat Taşçıoğlu), April Yayıncılık, Ankara 2010.
• HUNTINGTON Samuel P., Üçüncü Dalga: Yirminci Yüzyıl Sonlarında Demokratlaşma (Çev. Ergin Özbudun), Türk Demokrasi Vakfı Yayınları, Ankara 1993.
• JELAVICH Barbara, Balkan Tarihi: 20. Yüzyıl, (Çev: Zehra Savan, Hatice Uğur), Küre Yayınları, İstanbul 2009.
• KASUKA Bridgette, (Ed.), Prominent African Leaders Since Independence, New Africa Press, Dar es Salaam 2013.
• KÖKLÜ Mercan, Romanya'da Karşı-Devrim, Alev Yayınları, İstanbul 1991.
• KURAT Akdes Nimet, Rusya Tarihi: Başlangıçtan 1917'ye Kadar, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1987.
• LARSON Bruce Ross, HANLON Eileen, American Writing Corporation (Eds.) Human Development Report 1990, Oxford University Press, New York 1990.
• LARSON Bruce Ross, STRONG Alison, COCHRAN Heather, BIELER Bieler, American Writing Corporation (Eds.) Human Development Report 1995, Oxford University Press, New York 1995.
• LAWHEAD Stephen, HOROWITZ David, POE Richard, The Shadow Party: How George Soros, Hillary Clinton, And Sixties Radicals Seized Control Of The Democratic Party, Nelson Current, Nashville, Tennessee 2006.
• LEA David, ROWE Annamarie (Eds.), A Political Chronology Of Africa, Taylor & Francis, London 2001.
• LENTZ Harris M., Heads Of States And Governments Since 1945, Routledge, New York 2013.
• MUELLER Wolfgang, GEHLER Michael, SUPPAN Arnold (Eds.), The Revolutions Of 1989: A Handbook, Austrian Academy Of Sciences Press, Wien 2015.
• NEDELMANN Birgitta, SZTOMPKA Piotr (Eds.), Sociology In Europe: In Search Of Identity, Walter De Gruyter, Berlin 1993.
• O’TOOLE Thomas, BAKER Janice E., Historical Dictionary Of Guinea, Scarecrow Press, Lanham, Maryland, 2005.
• PETRESCU Dragoş, Entangled Revolutions: The Breakdown Of The Communist Regimes In East-Central Europe, Editura Enciclopedică, Bucureşti 2014.
• ROPER D. Steven, Romania: The Unfinished Revolution, Routledge, London 2000.
• SHAWCROSS William, Queen And Country: The Fifty-Year Reign Of Elizabeth II, Simon & Schuster, London 2002.