A SOCIOLOGICAL EVALUATION ON NEW RELIGIOUS MOVEMENTS

Yıl 2018, Sayı: 1, 60 - 75, 01.06.2018

Songül Yeşiltepe

Öz

Social movements are communities that come together in certain social institution stoprovide change ortoe stablish a new order. The historical period in which these movements have emerged needs to be examined well. They are closely related to the historical period. Considering the social movements, we can say that there ligion factor plays a part in this structure if we consider that many important factors constitute an important structure of social changeand that it manifests it self in the environment of change. Accordingly, social movements in religious movement spoint to a specialway. Social scientists thought that in the nineteenth century the effect of religion on society was diminishing. As a result of the conditions of the modernera, the indifferent attitudes of the people to the dyne in the new era have be gunto be neglected. Religion has been removed from all institutions. It is thought that in the new World order religion can not answer this plan. New religious movements have emerged to fill the spiritual gap in society and have attracted mostly young people. These religious groups, which emerged during this period, attracted attention and the researchers focused on this issue. In the formation of these religious movements, each researcher made different interpretations and evaluations. In thisstudy, theconcept of "SocialMovement", which is a preparation for the new religious movements, was briefly emphasized. Then, attemptsto define new religious movements, characteristics, emergence and development process will be evaluated and evaluated

Anahtar Kelimeler

SocialMovements, ReligiousMovements, New ReligiousMovements

YENİ DİNİ HAREKETLER ÜZERİNE SOSYOLOJİK BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Sosyal hareketler belli toplumsal kurumlarda ya değişimi sağlamak ya da yeni bir düzen kurmak için bir araya gelen topluluklardır. Bu hareketlerin ortaya çıktığı tarihsel dönemi iyi irdelemek gerekmektedir. Bulundukları tarihsel dönemle yakından ilişkilidirler. Sosyal hareketlere bakıldığında toplumsal değişmenin önemli bir yapısını oluşturduğu ve değişim ortamında kendini gösteren birçok faktörün rol oynadığı göz önüne alınırsa din faktörünün de bu yapı içinde rol aldığını söyleyebiliriz. Buna bağlı olarak dini hareketlerinde sosyal hareketlerin özel bir türünü işaret etmektedir. Sosyal bilimciler on dokuzuncu yüzyılda dinin toplum üzerinde etkisinin azaldığını düşünmüşlerdir. Modern dönemin şartlarının sonucunda, insanların yeniçağda dine karşı kayıtsız duruşları kimin hangi dine inandığı önemsizleşmeye başlamıştır. Din bütün kurumlardan uzaklaştırılmıştır. Yenidünya düzeninde dinin bu düzene cevap veremediği düşünülmüştür. Toplumda oluşan manevi boşluğu doldurmak amacıyla yeni dini akımlar ortaya çıkmış ve çoğunlukla gençleri cezbetmiştir. Bu dönemde yeni ortaya çıkan bu dini gruplar dikkat çekmiş ve araştırmacılar bu konu üzerine yoğunlaşmışlardır. Bu dini akımların oluşumlarında her araştırmacı farklı yorum ve değerlendirmeler yapmışlardır. Bu çalışmada yeni dini hareketler konusuna başlamadan önce hazırlık niteliği taşıyan “Sosyal Hareket’’ kavramı üzerinde kısaca durulmuştur. Daha sonra ise yeni dini hareketleri tanımlama girişimleri, özellikleri, ortaya çıkışı ve gelişim süreçleri ele alınıp değerlendirilecektir

Anahtar Kelimeler

Sosyal Hareketler, Dini hareketler, Yeni Dini Hareketler

Kaynakça

• Akyüz, N. Çapcıoğlu, İhsan (2012). Din Sosyolojisi, 1.Baskı, Grafiker Yayınları, Ankara.
• Alıcı, M. (2017). Yeni Dini Hareketlerin Klasik Dinlerden Farkı: Post-Modern Paganizm Geleneksel Dindarlığa Karşı, Akra Kültür Sanat Ve Edebiyat Dergisi, Sayı:13.
• Ali Rafet Ö.(2014). “Yeni Dini Hareketlerin Ortaya Çıkış Sebepleri ve Temel Karakteristikleri”, Yeni Dini Hareketler: Tarihsel, Teorik ve Pratik Boyutlarıyla, ed. Süleyman Turan & Faruk Sancar, İstanbul: Açılım Kitap, s. 33.
• Bodur, H. Ezber (2016). Klasikten Bugüne Dini Hareketler, 1.Baskı, Endulus Yayınları, İstanbul.
• Coşkun, A. (2001). Osmanlı Dönemi Dini Kurtuluş Hareketlerinin Sosyolojisi, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2001.
• Çambay, S. Onay (2015). Küresel Yüzyılda Yeni Sosyal Hareketler ve Toplumsal Katılımın Teşvik Edici Aracı Olarak Yazılı Basın, Uluslararası Sosyal Araştırma Dergisi, Cilt:2, Sayı:37.
• Çayır, K. (2016). Yeni Sosyal Hareketler, 2.Baskı, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• Demiroğlu, E.Topal (2014). Yeni Toplumsal Hareketler: Bir Literatür Taraması, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, Mart 2014, Cilt:2, Say: I, Ss:133-144.
• Doğan, H. (2009). Batı’da Ortaya Çıkan Yeni Dini Hareketler: Hare Krishna Hareketi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Günay, Ü. (2006). Din Sosyolojisi, 7.Baskı, İnsan Yayınları, İstanbul.
• Kirman, M. Ali (1999). Batıda Ortaya Çıkan Yeni Dini Hareketlerin Bazı Özellikleri ve Toplumsal Tabanları, Dini Araştırmalar Dergisi, Mayıs-Ağustos 1999, Cilt:2, Sayı:4.
• Kirman, M. Ali (2003). Yeni Dini Hareketleri Tanımlama Problemi Ve Tipolojik Yaklaşımlar, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 2003, Sayı:4.
• Kirman, M. Ali (2010). Yeni Dini Hareketler Sosyolojisi, 1.Baskı, Birleşik Yayınevi, Ankara.
• Köse, A. (2008). Neden İslam’ı Seçiyorlar? Müslüman Olan İngilizler Üzerine PsikoSosyolojik Bir İnceleme, 1.Baskı, İz Yayıncılık Limited Şirketi, İstanbul.
• Kurt, A. (2014). Din Sosyolojisi, 6.Baskı, Sentez Yayıncılık, Ankara
• Özen H. (2015). Meydan Hareketleri ve ‘Eski’ ve ‘Yeni’ Toplumsal Hareketler. Mülkiye Dergisi, 39(2), 11-40.
• Sarıkçıoğlu, E.(2000). Yeni Dini Akımlar, Dinler Tarihi Araştırmaları II. Sempozyum:20-21 Kasım, Konya, Ss.81-87
• Sevgi, A. (2011). Yeni Dini Akımların Temel Görüşleri ve İslam, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Turan, S., Sancar, Faruk (2014). Yeni Dini Hareketler, Tarihsel, Teorik ve Pratik Boyutlarıyla, 1.Baskı, Açılım Kitap, İstanbul
• Türkdoğan, O. (1997). Sosyal Hareketlerin Sosyolojisi, 1.Baskı, Birleşik Yayıncılık, İstanbul
• Yıldırım, Y. (2013). Sosyal Forum’dan Öfkeliler’e Yeni Toplumsal Hareketlerin Kurucu Gücü, 1.Baskı, İletişim Yayıncılık, İstanbul.