Sporda güdülenme ölçeği-II'nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 39 - 48, 21.03.2018

Kubilay Öcal Derya Sakallı

https://doi.org/10.18826/useeabd.327789

Cited By: 4

Öz

Amaç: Bu araştırma Pelletier ve diğerleri, (2013) tarafından geliştirilen 6 alt boyut ve 18 maddeden oluşan
Sporda Güdülenme Ölçeği II’nin (SGÖ-II) Türkçeye uyarlama çalışmasının
yapılarak, geçerlik ve güvenirliğinin test edilmesini amaçlamaktadır.

Materyal ve Yöntem: Çalışma 14 farklı spor branşından toplam (78
kadın ve 127 erkek) 205 sporcuyla yapılmıştır. Ölçeğin alt boyutları ve
maddelerin dağılımları öncelikle açıklayıcı faktör analizi (AFA) ile gözden
geçirilmiştir. Alt boyutların önceden öngörülebilmesi sebebiyle temel
bileşenler analizi ve veri yapısının basitleştirilmesi amacıyla eğik döndürme
metodu uygulanmıştır. Ardından AMOS 18 programı ile doğrulayıcı faktör analizi
(DFA) yapılarak ölçeğin ortaya koyduğu model uyum değerlerine göre test
edilmiştir.

Bulgular: Altı faktörlü ölçek toplam varyansın % 66’sını
açıklamaktadır. Faktör yükleri 0,57 ile 0,94 arasında değişmektedir. Bu
sonuçlara göre alt boyutların güvenirlik katsayıları sırasıyla İçsel Güdülenme,
Özümseme, Özdeşim, İçe atım, Dışsal Düzenleme, Güdülenmeme ve toplam ölçek için
sırasıyla 0,72, 0,61, 0,81, 0,55, 0,73, 0,72 ve 0,76 olarak bulunmuştur. Ölçeğin
alt boyutları arası ilişki düzeyi 0,4 ile 0,69 arasında değişmektedir. DFA
sonuçlarına bakıldığında ise uyum değerleri sırasıyla X²=181,3, df=120,
X²/df=1,5, RMSA=0,05, CFI=0,96, NFI=0,88, NNFI=0,96 olarak karşımıza
çıkmaktadır.

Sonuçlar: Ölçeğin uyum değerleri kabul edilebilir değerler
arasındadır. Bulgular Pelletier ve diğerleri, (2013) tarafından geliştirilen
orijinal ölçeğin değerleriyle büyük ölçüde benzerlikler göstermektedir. Ortaya
konulan veriler SGÖ-II’nin Türkçe formunun hem kavramsal hem de istatistiksel
açıdan geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak sporcularda güdülenme
kavramını ölçmek amacıyla kullanılabileceğini göstermektedir.  

Anahtar Kelimeler

Sporda Güdülenme, Adaptasyon, Geçerlik, Güvenirlik

Turkish adaptation of the sport motivation scale II (SMS-II): Procedures of validity and reliability

Öz

Aim: The aim of this study was put forward the procedures related with the adaption of the Sport Motivation Scale II (SMS-II) developed by Pelletier et.al (2013) into the Turkish Culture. Validation and reliability analysis were also conducted for the scale that consists of 18 items in 6 main factors.

Material and Methods: The Scale was applied (78 female and 127 male) 205 athletes from 14 sports branches. A number of factors and correlations of items were tested with Explanatory Factor Analysis (EFA) with principal component and oblique rotation method suggested for simplifying the structure of predetermined factors. That model was tested with Confirmatory Factor Analysis (CFA) in AMOS 18 according to the criterion of fit indices given in the literature.

Results: Total scale explains the 66% of total variances. Factors loadings vary from 0.57 to 0.94. Cronbach's alpha for the total scale was found 0.76 and 0.72 for intrinsic, 0.61 for integrated, 0.81 for identified, 0.55 for introjected, 0.73 for external, 0.72 for amotivated. Correlation between factors varies from low (0.14) to high (0.69). CFA results provides the fit indices as X²=181.3, df=120, X²/df=1.5, RMSA= 0.05, CFI=0.96, NFI=0.88, NNFI=0.96 with 18 items and 6 factors. 

Conclusion: The fit indexes of the scale are an acceptable level. There is a strong correlation between the results of this study and the result of original scale developed by Pelletier et.al (2013). Results show that Turkish version of Sport Motivation Scale II is conceptually and structurally valid and reliable measurement for Turkish athletes.

Anahtar Kelimeler

Sport Motivation, Adaptation, Validation, Reliability

Kaynakça

• Adiloğulları, İ. & Görgülü, R. (2015). Sporda Duygusal Zekâ Envanteri’nin uyarlama çalışması. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimleri Dergisi, 1(2), 83-94.
• Bartlett, M.S. (1950). Tests of significance in factor analysis. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 3(2), 77-85.
• Briere, N.M., Vallerand, R.J., Blais, M.R. & Pelletier, L.G. (1995). Developing and validating a measure of intrinsic and extrinsic motivation in sports: A scale of motivation for sports (EMS). International Journal of Sport Psychology, 26, 465–489.
• Çokluk, Ö. (2010). Lojistik regresyon analizi: Kavram ve uygulama. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1357-1407.
• Deci, E.L., & Ryan, R.M. (2008). Self-determination theory: A macrotheory of human motivation, development, and health. Canadian Psychology/Psychologie Canadienne, 49(3), 182.
• Deci, E.L., Vallerand, R.J., Pelletier, L.G., & Ryan, R.M. (1991). Motivation and education: The self-determination perspective. Educational Psychologist, 26(3-4), 325-346.
• Dirmen, A. (2014). Farklı liglerde oynayan kadın futbol takımı oyuncularının başarı motivasyon düzeylerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Edmunds, J., Ntoumanis, N. & Duda, J. L. (2008). Testing a self‐determination theory‐based teaching style intervention in the exercise domain. European Journal of Social Psychology, 38(2), 375-388.
• Engür, M. (2002). Elit sporcularda başarı motivasyonun, durumluk kaygı düzeyleri üzerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ersöz, G., Aşçı, F.H. & Altıparmak, E. (2012). Egzersizde Davranışsal Düzenlemeler Ölçeği-2: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türkiye Klinikleri Journal of Sports Sciences, 4(1), 22-31.
• Gagne, M., & Deci, E.L. (2005). Self‐determination theory and work motivation. Journal of Organizational Behavior, 26(4), 331-362.
• Gerrig, R.J., & Zimbardo, P.G. (2014). Psikoloji ve yaşam: psikolojiye giriş. (G. Sart Çev.). Ankara: Nobel.
• Hagger M. S., & Chatzisarantis N. L. D. (2007). Intrinsic Motivation and Self Determination in Exercise and Sport. Human Kinetics.
• Hu, L.T., & Bentler, T.M. (1999). Cut off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structure Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Ingledew, D.K., Markland, D., & Sheppard, K.E. (2004). Personality and self-determination of exercise behaviour. Personality and Individual Differences, 36(8), 1921-1932.
• Kazak, Z. (2004) “Sporda Güdülenme Ölçegi -SGÖ-”nin Türk sporcuları için güvenirlik ve geçerlik çalısması. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 15(4), 191-206.
• Li, C., Kawabata, M., & Zhang, L. (2016). Validity and reliability of the Sport Motivation Scale-II for Chinese athletes. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 16(1), 51–64.
• Lonsdale, C., Hodge, K., & Rose, E.A. (2008). The behavioral regulation in sport questionnaire (BRSQ): Instrument development and initial validity evidence. Journal of Sport and Exercise Psychology, 30(3), 323-355.
• Mallett, C., Kawabata, M., Newcombe, P., Otero-Forero, A., & Jackson, S. (2007). Sport motivation scale-6 (SMS-6): A revised six-factor sport motivation scale. Psychology of Sport and Exercise, 8(5), 600-614.
• Markland, D., & Tobin, V. (2004). A modification to the behavioural regulation in exercise questionnaire to include an assessment of amotivation. Journal of Sport and Exercise Psychology, 26(2), 191-196.
• Martens, M.P., & Webber, S.N. (2002). Psychometric properties of the sport motivation scale: An evaluation with college varsity athletes from the U.S. Journal of Sport and Exercise Psychology, 24(3), 254-270.
• Miçooğulları, B. O. (2017). Reliability and validity of the Turkish language version of the Test of Performance Strategies. Montenegrin Journal of Sports Science and Medicine, 6(1), 73-79.
• Mullan, E., Markland, D., & Ingledew, D.K. (1997). A graded conceptualisation of self-determination in the regulation of exercise behaviour: Development of a measure using confirmatory factor analytic procedures. Personality and Individual Differences, 23(5), 745-752.
• Nascimento, J.R.Jr., Vissoci, J.R.N., Balbim, G., Moreira, C.R., Pelletier, L.G., & Vieira, L.F. (2014). Cross-Cultural adaptation and psychometric properties analysis of the Sport Motivation Scale-II for the Brazilian context. Journal of Physical Education, 25(3), 441-458.
• Özabacı, N. (2011). İlişki Niteliği Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(162).
• Pineda-Espejel, H.A., Alarcón, E., López-Ruiz, Z., Trejo, M. & Chávez, C. (2016). Propiedades psicométricas de la Escala de Motivación en el Deporte revisada (SMS-II) adaptada al español hablado en México [Psychometric properties of the revised sport motivation scale (SMS-II) adapted to the Spanish spoken in Mexico]. RICYDE. Revista Internacional de Ciencias del Deporte, 12, 107–120.
• Pelletier, L.G., Tuson, K.M., Fortier, M.S., Vallerand, R.J., Briere, N.M., & Blais, M.R. (1995). Toward a new measure of intrinsic motivation, extrinsic motivation, and amotivation in sports: The Sport Motivation Scale (SMS). Journal of sport and Exercise Psychology, 17(1), 35-53.
• Pelletier, L.G., Rocchi, M.A., Vallerand, R.J., Deci, E.L., & Ryan, R.M. (2013). Validation of the revised Sport Motivation Scale (SMS-II). Psychology of Sport and Exercise, 14(3), 329-341.
• Pelletier, L.G., Rocchi, M., Guertin, C., Hebert, C., & Sarrazin, P. (2017). French adaptation and validation of the Sport Motivation Scale-II (Echelle de Motivation dans les Sports-II). International Journal of Sport and Exercise Psychology, 1-18.
• Preacher, K.J., & MacCallum, R.C. (2003). Repairing Tom Swift's electric factor analysis machine. Understanding statistics: Statistical issues in psychology, education, and the social sciences, 2(1), 13-43.
• Ryan, R.M., & Deci, E.L. (2000a) Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78.
• Ryan, R.M., & Deci, E.L. (2000b). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54-67.
• Şenel, E., & Yıldız, M. (2016). Hedef bağliliği ölçeği: Türkçe uyarlamasi, beden eğitimi ve spor alaninda öğrenim gören öğrencilerde geçerlik ve güvenirlik çalişmasi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(2), 58-65.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods Of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Allyn & Bacon/Pearson Education.
• Yıldız, A., Altıntaş, A., Elmas, S., & Aşçı, H. (2017) Sporda Güdülenme Ölçeği-II’nin psikometrik özelliklerinin incelenmesi, 15. Spor Bilimleri Kongresinde sunulan bildiri, Antalya. Erişim adresi: http://sbk2017.org/
• Wheaton, B., Muthen, B., Alwin, D.F., & Summers, G.F. (1977). Assessing reliability and stability in panel models. Sociologica Methodology, 8, 84-136.