Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi akademik personelinin fiziksel aktivite seviyeleri ile obezite sıklıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 49 - 56, 30.03.2018

Rüçhan İri , Zait Burak Aktuğ , Serkan İbiş

https://doi.org/10.18826/useeabd.364305

Cited By: 1

Öz

Amaç: Günümüzde en önemli sağlık problemlerinden birisi olarak
görülen obeziteyi engellemede fiziksel aktivitenin etkin bir rol oynadığı
bilinmektedir. Çalışmamızın birinci amacı günün büyük bir çoğunluğunu masa başı
işlerde geçiren akademisyenlerin obezite seviyeleri ile fiziksel aktivite seviyeleri
(FAS) arasındaki ilişkinin belirlenmesi, ikinci amacı ise vücut kütle indeksi
(VKİ), vücut yağ kütlesi (VYK) vücut yağ yüzdesi (VYY) ve FAS arasındaki farkın
cinsiyetler açısından incelenmesidir.

Materyal ve Yöntem: Çalışmamıza Niğde Ömer Halisdemir
Üniversitesi’nde görev yapan 355 gönüllü akademik
personel katılmıştır. Akademisyenlerin
FAS’leri Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi kısa formu ile, VKİ, VYK ve VYY
vücut analiz sistemi ile, sistolik ve diastolik kan basıncı ise otomatik kan
basıncı aleti ile belirlenmiştir. Elde edilen veriler SPSS programına
girildikten sonra VKİ, VYK, VYY ve FAS’lerinin, cinsiyetler arasındaki farkını
belirlemede Mann-Whitney U testi, VKİ, VYK, VYY ile FAS arasındaki ilişkiyi
belirlemede Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır.

Bulgular: İstatisksel analiz sonucunda, VKİ, VYK, VYY ile FAS arasında
istatiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Erkek akademisyenlerin
VKİ’lerinin kadın akademisyenlerden, kadın akademisyenlerin ise VYY’lerinin
erkek akademisyenlerden istatiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu
belirlenmiştir (p<0,05). Erkek akademisyenlerin
%77’sinin, kadın akademisyenlerin ise %32’sinin kilolu olduğu tespit
edilmiştir. Erkek akademisyenlerin %15’inin, kadın akademisyenlerin ise %5’inin
sistolik kan basıncının kardiovasküler risk sınırının üzerinde olduğu belirlenmiştir.
Ayrıca kadın akademisyenlerin düşük, erkek akademisyenlerin orta düzeyde FAS’ne
sahip oldukları tespit edilmiştir.

Sonuçlar: Sonuç
olarak, akademisyenlerin günün çoğunluğunu masa başı işlerle geçirmelerinden
dolayı FAS’lerinin çok düşük olduğu, hareketsizliğe bağlı olarak da hastalık (obezite,
yüksek kan basıncı vb.) risklerinin arttığı söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Akademisyen, Fiziksel aktivite, Obezite

The investigation of the relationship between physical activity levels and obesity of academic staff at Nigde Omer Halisdemir University

Öz

Aim: It is a well-known fact that physical activity plays an effective role in preventing obesity, which is considered one of the most important health problems today. The first objective of the study is to determine the relationship between obesity and physical activity levels (PAL) of the academic staff, who spend most of their time sitting at a table, and the second objective is to determine the relationship between body mass index (BMI), body fat percentage (BFP) body fat mass (BFM) and PAL in terms of gender.

Methods: 355 voluntary academic staff working at Niğde Ömer Halisdemir University participated in the current study. PALs of the academic staff were determined through the short form of the International Physical Activity Questionnaire, the BMI, BFM and BFP by body analysis system and their systolic-diastolic blood pressure through the automatic blood pressure instrument. After the obtained data were analyzed by SPSS program, Mann-Whitney U test was used to determine the difference between sexes, BMI, BFM, BFP and PAL, Spearman correlation analysis was used to determine the relationship between BMI, BFM, BFP and PAL.

Results: As a result of statistical analysis, there was no statistically significant relationship between BMI, BFM, BFP and PAL. It was determined that BMIs of male academic staff were significantly higher than female ones, whereas BFP of female academic staff were significantly higher than male ones “p<0.05”. It was also found that 77% of male academic staff, 32% of female academic staff were overweight. Moreover, 15% of male academic staff and 5% of female academic staff were above the cardiovascular risk limit of systolic blood pressure. In addition, female academic staff have low PALs, whereas male academic staff have high PALs.

Conclusion: As a conclusion, it can be stated that the PALs are very low due to the fact that the academic staff spend most of their time on their desks, and thus depending on the sedentary lifestyle they have a high risk of such diseases as obesity, high blood pressure, etc.   

Anahtar Kelimeler

Academic staff, Physical activity, Obesity

Kaynakça

• Ainswoth, B.E. (2000). Issue in the assessment of physical activity in women. Research Quarterly for Exercise and Sport, 71 (2): 37-42.
• Anding, J.D., Suminski, R.R., & Boss, L. (2001). Dietary intake, body mass index, exercise, and alcohol: are college women following the dietary guidelines for Americans? Journal of American College Health, 49, 167-171.
• Arabacı, R., & Çankaya, C. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin fiziksel aktivite düzeylerinin araştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20: 1-15.
• Arıcı, M. (2003). Genç hipertansif hasta: tanı ve tedavi yaklaşımları. İç Hastalıkları Dergisi, 10 (1): 29-35.
• Arslan, C., Koz, M., Gür, E., & Mendeş, B. (2003). Üniversite öğretim üyelerinin fiziksel aktivite düzeyleri ve sağlık sorunları arasındaki ilişkinin araştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(4): 249-258.
• Balady, G.J. (2009). ACSM’s Guidelines for Exercise Testing and Prescription, 6th ed, Philadelphia, London, Lippincott Williams & Wilkins, 5-7.
• Baltacı, G. (2008). Obezite ve egzersiz. Klasmat Matbaacılık, Ankara, 7-8.
• Clement, J.M., Schmidt, C.A., Bernaix, L.W., Covington, N.K., & Carr, T.R. (2004). Obesity and physical activity in college women: implications for clinical practice. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, 16: 291-299.
• Coopoo, Y., Constantinou, D., & Rothberg, A.D. (2008). Energy expenditure in office workers with identified health risks. South African Journal of Sport Medicine, 20: 40-44.
• Craig, C.L., Marshall, A.L., Sjöström, M., Bauman, A.E., Booth, M.L., Ainsworth, B.E., … Oja, P. (2003). International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Medicine Science in Sports Exercise, 35: 1381-1395.
• Erdoğan, M., Certel, Z., Güvenç, A. (2011). Masa başı çalışanlarda fiziksel aktivite düzeyi: obezite ve diğer özelliklere göre incelenmesi (Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Örneği) Spor Hekimliği Dergisi, 46: 97-107.
• Genç, M., Eğri, M., Kurçer, A., Kaya, M., Mine Kaya, Pehlivan, E., Karaoğlu, L., Güneş, G. (2002). Malatya kent merkezindeki banka çalışanlarında fizik aktivite sıklığı malatya kent merkezindeki banka çalışanlarında fizik aktivite sıklığı. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 9(4): 237-240.
• Guiney, H., Lucas, S., Cotter, J., & Machado, L. (2015). Evidence cerebral blood-flow regulation mediates exercise-cognition links in healthy young adults. Neuropsychology, 29(1): 1-9.
• Günay, M., Tamer, K., Cicioğlu, İ. (2006). Spor Fizyolojisi ve Performans Ölçümü, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Gül, A., Keleş, E., & Uzun, Ö.F. (2016). Süleyman Demirel Üniversitesi öğretim elemanları ve öğrencilerinin yerleşke içindeki rekreasyonel talep ve eğilimleri. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 26-43.
• Kalkavan, A., Özkara, A.B., Alemdağ, C., & Çavdar, S. (2016). Akademisyenlerin fiziksel aktiviteye katılım düzeyleri ve obezite durumlarının incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 4(1), 329-339.
• Karacan, S., Çolakoğlu, F. (2003). Sedanter orta yaş bayanlar ile genç bayanlarda aerobik egzersizin vücut kompozisyonu ve kan lipitlerine etkisi. Spormetre, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1 (2): 83-88.
• Kutlutürk, F., Öztürk, B., Yıldırım, B., Özuğurlu, F., Çetin İ, Etikan İ, … Şahin, İ. Obezite prevalansı ve metabolik risk faktörleri ile ilişkisi: Tokat ili prevalans çalışması. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences 2011; 31(1): 156-163.
• Levine, J.A., Lanningham-Foster, L.M., McCrady, S.K., Krizan, A.C., Olson, L.R., Kane, P.H., … Clark, M.M. (2005). Interindividual variation in posture allocation: possible role in human obesity. Science, 307: 584-586.
• Öztuk, M. (2005). A research on reliability and validity of international physical activity questionnaire and determination of physical activity level in university students (Master’s Thesis). Ankara, Hacettepe University, Health Sciences Institute.
• Özer, M.K. (2010). Fiziksel Uygunluk. 3. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
• Samdal, O., Tyhjala, J., Roberts, C., Sallis, J.F., Villberg, J., & Wold, B. (2007). Trends in vigorous physical activity and TV watching of adolescents from 1986 to 2002 in seven European Countries. European Journal of Public Health, 17 (3): 242-248.
• Saka, T. (2015). Hipertansiyon ve Fiziksel Aktivite. Turkiye Klinikleri Journal of Sports Medicine-Special Topics, 1(1), 32-38.
• Saygın, M., Öztürk, Ö., Akbulut, S., Kılınç, F., & Saygın, R. R. (2015). Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi diyet polikliniğine başvuran hastalarda obezite prevelansı. Süleyman Demirei Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22(3): 53-59.
• Shibata, A., Oka, K., Nakamura, Y., Muraoka, I. (2007). Recommended level of physical activity and health-related quality of life among Japanese adults. Health Qual Life Outcomes 28 (5): 64.
• Slentz, C.A., Duscha, B.D., Johnson, J.L., Ketchum, K., Aiken L.B., Samsa, K.P., … Kraus W.E. (2004). Effects of the amount of exercise on body weight, body composition, and measures of central obesity: STRRIDE—a randomized controlled study. Archives of Internal Medicine, 164: 31-39.
• Soyuer, F., Ünalan, D., & Elmalı, F. (2010). Normal ağırlıklı ve obez üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2, 862-72.
• Stamatakis, E., Hillsdon, M., & Primatesta, P. (2007). Domestic physical activity in relationship to multiple CVD risk factors. American Journal of Preventive Medicine, 32 (4): 320-327.
• Suzuki, S., Urata, G., Ishida, Y., Kanahisa, H., & Yamamura, M. (1998). Influences of low-intensity exercise on body composition, food intake and aerobic power of sedentary young females. Applied Human Sciences, 17(6): 259-266.
• Tsai, J.C., Yang, H.Y., Wang, W.H., Hsieh, M.H., Chen, P.T., Kao, C.C., … Chan, P. (2004). The beneficial effect of regular endurance exercise training on blood pressure and quality of life in patients with hypertension. Clinical and Experimental Hypertension, 26(3): 255-65.
• US Dept of Health and Human Services. (2000) Healthy People 2010: Understanding and Improving Health. 2nd ed. Washington, DC: US Government Printing Office.
• Uluöz, E., Yilmaz, C.Y., & Dinç, Z.F. (2017). Farklı fakültelerde görev yapan akademisyenlerin fiziksel aktiviteye katılım durumlarının incelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3(Special Issue 2), 326-336.
• Vural, Ö., Eler, S., & Güzel, N.A. (2010). Masa başı çalışanlarda fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(2): 69-75.
• Whelton, S.P., Chin, A., Xin, X., & He, J. (2002). Effect of aerobic exercise on blood pressure: a meta-analysis of randomized, controlled trials. Annals of Internal Medicine, 136(7): 493-503.
• World Health Organization (WHO). (2000). Obesity: preventing and managing the global epidemic. Report of a WHO consultation. WHO Technical Report Series 894: 1-12.
• World Health Organization (WHO) report (2017). Erişim linki: http://www.who.int/features/factfiles/obesity/en/ Erişim Tarihi: 01.11.2017
• World Health Organization (WHO) (2006). Physical activity and health in Europe: evidence for action. Copenhagen, Denmark: WHO Regional Office for Europe.
• Yaman, M. (2014). Obezitede diyet tedavisi. Archives of Clinical Toxicology; 1: 8-12.
• Yeşil, P., & Altıok, M. (2012). Kardiyovasküler hastalıkların önlenmesi ve kontrolünde fiziksel aktivitenin önemi. Türk Kardiyoloji Derneği Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 3, 39-48.
• Zipes, D.P., Libby, P., Bonow, R.O., & Braunwald, E. (2008). Koroner Kalp Hastalığının Primer ve Sekonder Profilaksisi. Braunwald kalp hastalıkları a textbook of cardiovascular medicine, İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 1057–1081.