Fitness Merkezlerinde Spor Yapan Bireylerin Egzersiz Bağımlılığı ile Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 62 - 72, 15.03.2024

Gülcan Aygün , Metin Karayol

https://doi.org/10.18826/useeabd.1447088

Öz

Amaç: Bu çalışma, fitness merkezlerinde spor yapan bireylerin egzersiz bağımlılığı ile depresyon, anksiyete ve stres arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır.
Yöntem: Araştırmaya, Siirt ilinde bulunan fitness merkezlerinde spor yapan toplam 301 gönüllü katılımcı (149 kadın, 152 erkek) dâhil edilmiştir. Katılımcıların temel özelliklerinin belirlenmesi amacıyla kişisel bilgi formu kullanılırken egzersiz bağımlılığı, depresyon, anksiyete ve stres düzeyinin belirlenmesi amacıyla ölçeklerden yararlanılmıştır. İki bağımsız grup arası karşılaştırmalar için T-testi, üç veya daha çok bağımsız grup arasında olan karşılaştırmalar için ise one-way ANOVA testi kullanılmıştır. Ayrıca araştırmada değişkenler arasındaki ilişkiyi bulmak amacıyla korelasyon analizi uygulanmıştır.
Bulgular: Egzersiz bağımlılığı alt boyutları ile ilişki durumu, fiziksel görünümden memnun olma, haftalık egzersiz yapma saati ve yaş değişkenlerine göre egzersiz bağımlılığında istatistiksel olarak anlamlı bir farka rastlanmazken, eğitim durumu, spor geçmişi ve cinsiyet arasında kısmen farklılıklar görülmüştür. Depresyon, anskiyete ve stres ile cinsiyet, ilişki durumu, spor geçmişi, eğitim durumu, haftalık egzersiz yapma saati ve yaş arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farka rastlanmazken, fiziksel görünümden memnun olma durumu ve meslek arasında anlamlı bir fark görülmüştür.
Sonuç: Sonuç olarak bireysel ve sosyal ihtiyaçların ertelenmesi ve çatışma ve tolerans gelişimi ve tutku ile depresyon, anksiyete ve stres arasında düşük düzeyde anlamlı ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anksiyete, Depresyon, Egzersiz Bağımlılığı, Stres

Investigation of the Relationship Between Exercise Addiction and Depression, Anxiety and Stress Levels of Individuals Doing Sports in Fitness Centers

Öz

Aim: This study examined fitness professionals, athletes, athletes, anxiety and stress.
Methods: A total of 301 voluntary participants (149 females and 152 males) who do sports in fitness centers in Siirt province were included in the study. A personal information form was used to determine the basic characteristics of the participants, while scales were used to determine the level of exercise addiction, depression, anxiety and stress. T-test was used for comparisons between two independent groups and one-way ANOVA test was used for comparisons between three or more independent groups. In addition, correlation analysis was applied to find the relationship between the variables in the study.
Results: While no statistically significant difference was found between exercise addiction sub-dimensions and relationship status, satisfaction with physical appearance, weekly exercise hours and age variables, partial differences were observed between education status, sports history and gender. There was no statistically significant difference between depression, anxiety and stress and gender, relationship status, sports history, educational status, weekly exercise hours and age, but there was a significant difference between satisfaction with physical appearance and occupation.
Conclusion: As a result of, a small important connection was found between postponing individual and social separations and the development of conflict and tolerance, as well as between passion and lability, fear and stress.

Anahtar Kelimeler

Anxiety, Depression, Exercise Addiction, Stress

Teşekkür

Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi Editörüne, yayıncısına ve hakemlerine teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Akgöl, Ö. (2019). Egzersiz yapan yetişkinlerin egzersize olan bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Arslanoğlu, C., Acar. K., Mor, A. & Arslanoğlu, E. (2021). Geleceğin antrenörlerinde egzersiz bağımlılığı. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 137-146.
• Başoğlu, U.D. (2018). Exercise addiction: a comparison between the individuals who exercise for physical recreation and who receive personal training. Journal of Education and Training Studies, 6(12), 21-25.
• Batu, B. & Aydın, A. (2020). Elit yüzme sporcularının egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 399-412.
• Bavlı, Ö., Işık, S., Canpolat, O., Aksoy, A., Günar, B.B., Gültekin, K. & Ödemiş, M. (2015). Dansçılarda egzersiz bağımlılığı semptomunun incelenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences- IJSETS, 1(2), 120-124.
• Bavlı, Ö., Kozanoğlu M.E. & Doğanay, A. (2011). Düzenli egzersize katılımın egzersiz bağımlılığı üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(2), 150-153.
• Bayram, E. (2019). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeyleri ile bilinçli farkındalık düzeyi arasındaki ilişkinin spor ve farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Berczik, K., Szabó, A., Griffiths, M.D., Kurimay, T., Kun, B., Urbán, R. & Demetrovics, Z. (2012). Exercise addiction: symptoms, diagnosis, epidemiology, and etiology. Substance Use Misuse, 47(4), 403-417.
• Bilgel, N. & Bayram, N. (2010). Turkish version of the depression anxiety stress scale (DASS-42): Psychometric properties. Archives of Neuropsychiatry, 47, 118- 26.
• Birgönül, Y. (2019). Tenis sporuna yönelik egzersiz bağımlılığı ve huzur ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri (Scientific research techniques). Ankara: Pegem Akademi.
• Cicioğlu, H. İ., Demir, G. T., Bulğay, C. & Çetin, E. (2019). Elit düzeyde sporcular ile spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeyleri. Bağımlılık Dergisi, 20(1), 12-20.
• Costa, S., Cuzzocrea, F., Hausenblas, H.A., Larcan, R. & Oliva, P. (2012). Psychometric examination and factorial validity of the exercise dependence scale-revised in ıtalian exercisers. Journal Behav Addict, 1(4), 186-190.
• Cronbach, L. J. (1990). Essentials of psychological testing. New York: Harper & Row.
• Çakır, E. (2019). The Examination of Exercise Addiction Levels of University Students Stundying in Helath Field. Journal of Eduction and Traning Studies, 7(3), 1-5.
• Çetintürk, M. (2021). Fitness merkezlerine giden bireylerin yeme tutumlarının ve sosyal görünüş kaygı düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Çiftçi, İ. & Çakır, V.O. (2023). The Effect of Personality Factors on Social Appearance Anxiety and Life Satisfaction. International Journal of Disabilities Sports and Health Sciences, 6(1), 168-176.
• Demir, G.T. (2022). Egzersiz bağımlılığı ve mutluluk ilişkisi ile egzersiz yapamama durumunda yaşananlar. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 27(4), 281-296.
• Demir, G.T., Hazar, Z. & Cicioğlu, H.İ. (2018). Egzersiz bağımlılığı ölçeği (EBÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 865-874.
• Demirel, H. & Cicioğlu, H. (2020). Üst düzey sporcuların egzersiz bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 242-254.
• Eraslan, M. & Aydoğan, H. (2016). Vücut geliştirme ve fitness merkezinde spor yapan bireylerin beden bölgelerinden hoşnut olma düzeylerinin yaş ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(2), 50-57.
• Fahey, T., P. Insel. & Roth, W. (2014). Fit and well: core concepts and labs in physical fitness and wellness. New York: McGraw-Hill Education.
• Güler, F. (2020). Temel psikolojik ihtiyaçlar ile egzersiz bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi: kişisel eğitmen ile çalışan yetişkinler örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Güzel, M.C. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi (Balıkesir ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Hamer, M. & Karageorghis, C.I. (2007). Psychobiological mechanisms of exercise dependence. Sports Medicine, 37(6), 477-484.
• Hausenblas, A.H. & Giacobbi, P.R. (2004). Relationship between exercise dependence symptoms and personality. Personality and Individual Differences, 36(6), 1265- 1273.
• Hausenblas, H.A., Schreiber, K. & Smoliga, J.M. (2017). Addiction to exercise. Bmj, 357.
• İlbak, İ. & Altun, M. (2020). Sedanter olmayan bireylerin egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 11-19.
• Kagan, D. M. (1987). Addictive personality factors. Journal of Sport Medicine, 121, 553-538.
• Kalkavan, A., Terzi, E. & Kayhan, R. (2021). Türkiye olimpik hazırlık merkezlerinde çalışma yapan sporcuların egzersiz bağımlılığı düzeylerinin araştırılması. Spor Eğitim Dergisi, 5(2), 25-35.
• Koparan, Ş., Öztürk, F. & Korkmaz, N. H. (2010). Beden eğitimi öğretmenlerinin özyeterlik algısı ve sosyal fizik kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Bursa Örneği). E-Journal of New World Sciences Academy, 5(4), 286-293.
• Lovibond, P. F. & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the depression anxiety stress scales (DASS) with the beck depression and anxiety inventories. Behaviour Research and Therapy, 33, 335-342.
• Masters, K. S. & Lambert, M. J. (1989). The relations between cognitive coping strategies, reasons for running, injury, and performance of marathon runners. Journal of Sport and Exercise Psychology, 11(2), 161-170.
• Metin, M. (2015). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Musa, M. (2020). Fitness merkezlerinde spor yapan bireylerin sosyal görünüş kaygısı ve özgüven düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(3), 503-518.
• Namlı, S., Demir, G. T. & Cicioğlu, H. İ. (2018). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin akademik odaklanma düzeyleri. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(4), 43-51.
• Orhan, S., Yücel, A. S., Gür, E. & Karadağ, M. (2019). Spor merkezlerinde egzersiz bağımlılığının incelenmesi. Turkish Studies, 14(2), 669-678.
• Özavci, R. & Ünver, O. (2023). Sportif rekreasyonel aktivitelere katılımda hissedilen yalnızlığın egzersiz bağımlılığına etkisi. Yalova Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 298-311.
• Paksoy, S.M. (2021). Spor bilimleri alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi (kahramanmaraş ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Sütçü İmam Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Polat, C. & Şimşek, K.Y. (2015). Spor merkezlerindeki bireylerin egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi: Eskişehir ili örneği (The study of individuals' exercise addiction levels at sports centres: Eskişehir sample). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(15), 354-369.
• Sucular, E. (2020). Egzersiz yapan bireylerin yeme davranış bozukluklarının egzersiz bağımlılığı üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Aydın.
• Szabo, A., Griffiths, M.D., Marcos, R.D.L.V., Mervó, B. & Demetrovics, Z. (2015). Focus: addiction: methodological and conceptual limitations in exercise addiction research. The Yale Journal of Biology and Medicine, 88(3), 303-308.
• Telli, E. & Ünal, Z. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyo-demografik özelliklerine göre sosyal görünüş kaygısı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 134-146.
• Uğurlu, T.T., Şengül, C.B. & Şengül, C. (2012). Bağımlılık psikofarmakolojisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(1), 37-50.
• Uz, İ. (2015). Fitness Merkezlerine düzenli katılan bireylerde egzersiz bağımlılığının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Uzun, U. (2019). Spor bilimleri eğitimi alan yüksek öğretim öğrencilerinin egzersiz bağımlılığının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Zırhlıoğlu, G. (2011). An investigation of the exercises dependence with regard to exercises behavior: The sample of van, e-journal of new world sciences academy. Sports Sciences, 6(4), 214-222.