Examination of the Relationship Between Motivation and Dispositional Flow in Team and Combat Sports Athletes

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 2, 131 - 140, 30.06.2025

Erol Doğan , Gülşah Sekban , Yaşar Çoruh Osman İmamoğlu , Aydan Ermiş

https://doi.org/10.18826/useeabd.1610210

Öz

Aim: This study aims to examine the relationship between motivation and dispositional flow in team and combat sports athletes.
Method: Motivation in Sport Scale and the Dispositional Flow Scale-2 were used in the study. A total of 440 students (213 women and 227 men) studying at Yaşar Doğu Sports Sciences Faculty of Ondokuz Mayıs University participated in the study. The data were analyzed with independent t-test and Pearson Correlation analysis.
Results: An independent t-test showed significant gender-specific differences in extrinsic motivation (p<0.05) and amotivation subscales (p<0.001). No significant gender differences were found in intrinsic motivation to know and accomplish, intrinsic motivation to experience stimulation, introjected extrinsic motivation and identified extrinsic motivation (p>0.05). Significant differences were observed in intrinsic motivation to know and accomplish, intrinsic motivation to experience stimulation, introjected extrinsic motivation and amotivation subscales in terms of being engaged in team and combat sports (p<0.001). However, no significant differences were found in identified extrinsic motivation and external regulation among team sports and combat sports athletes (p>0.05). Combat sports athletes had lower values for amotivation and identified extrinsic motivation than team sports athletes. Dispositional flow had a positive effect on the intrinsic and extrinsic motivation dimensions and a negative effect on amotivation (p<0.001).
Conclusion: The study concluded that student athletes’ motivation varies by gender and sport type, with dispositional flow increasing motivation and decreasing amotivation. It is recommended to improve the dispositional flow of sports faculty students in team and combat sports to increase motivation and decrease amotivation.

Anahtar Kelimeler

Amotivation , Combat Sports , Dispositional Flow , Motivation , Team Sports.

Takım ve Dövüş Sporları Yapan Sporcularda Motivasyon ile Sürekli Akış Durumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, takım ve dövüş sporlarıyla uğraşan sporcularda motivasyon ile sürekli akış durumu arasındaki ilişkiyi incelemektir.
Yöntem: Araştırmada Spor Motivasyonu Ölçeği ile Sürekli Akış Ölçeği-2 kullanılmıştır. Çalışmaya Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yaşar Doğu Spor Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören toplam 440 öğrenci (213 kadın, 227 erkek) katılmıştır. Veriler bağımsız örneklemler t-testi ve Pearson korelasyon analizi ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Bağımsız örneklemler t-testi sonuçları, dışsal motivasyon (p < 0.05) ve motivasyonsuzluk (p < 0.001) alt boyutlarında cinsiyete bağlı anlamlı farklılıklar ortaya koymuştur. Bilme ve başarma güdülü içsel motivasyon, uyarım yaşantısı güdülü içsel motivasyon, içselleştirilmiş dışsal motivasyon ve tanımlanmış dışsal motivasyon alt boyutlarında ise cinsiyet açısından anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p > 0.05). Takım sporu ve dövüş sporlarıyla uğraşma durumuna göre; bilme ve başarma güdülü içsel motivasyon, uyarım yaşantısı güdülü içsel motivasyon, içselleştirilmiş dışsal motivasyon ve motivasyonsuzluk alt boyutlarında anlamlı farklılıklar gözlemlenmiştir (p < 0.001). Ancak, tanımlanmış dışsal motivasyon ve dışsal düzenleme boyutlarında takım ve dövüş sporları yapan sporcular arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p > 0.05). Dövüş sporcularının motivasyonsuzluk ve tanımlanmış dışsal motivasyon düzeylerinin takım sporcularına kıyasla daha düşük olduğu görülmüştür. Sürekli akış durumu, içsel ve dışsal motivasyon boyutlarını pozitif yönde, motivasyonsuzluk düzeyini ise negatif yönde etkilemiştir (p < 0.001).
Sonuç: Bu çalışmada, öğrenci sporcuların motivasyon düzeylerinin cinsiyet ve spor türüne göre farklılık gösterdiği; sürekli akış durumunun motivasyonu artırıp motivasyonsuzluğu azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Takım ve dövüş sporlarıyla uğraşan spor bilimleri öğrencilerinin sürekli akış düzeylerinin geliştirilmesi, motivasyonlarını artırmak ve motivasyonsuzluklarını azaltmak açısından önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Motivasyonsuzluk , Dövüş Sporları , Sürekli Akış , Motivasyon , Takım Sporları.

Kaynakça

• Ada, E. N. D., Aşçı, H., Çetinkalp, F. Z. K., & Altıparmak, M. E. (2012). Sürekli optimal performans duygu durum-2 (SOPDD-2) ölçeğinin beden eğitimi dersi için değerlendirilmesi. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 23(2), 43–49.
• Akyol, P., & İmamoğlu, O. (2019). Investigation of motivation status in sports faculty students [Conference presentation]. 5th International Eurasian Congress on Natural Nutrition, Healthy Life & Sport, Ankara, Turkey.
• Alexandris, K., Tsorbatzoudis, C., & Grouios, G. (2002). Perceived constraints on recreational sport participation: Investigating their relationship with intrinsic motivation, extrinsic motivation, and amotivation. Journal of Leisure Research, 34(3), 233-252.
• Almagro, B. J., Sáenz-López, P., & Moreno, J. A. (2010). Prediction of sport adherence through the influence of autonomy-supportive coaching among Spanish adolescent athletes. Journal of Sports Science & Medicine, 9(1), 8-14.
• Altıntaş, A., Aşçi, F. H., & Çağlar, E. (2010). Sürekli optimal performans duygu durumu ve egzersiz davranışı. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 21(2), 71–78.
• Amorose, A. J., & Horn, T. S. (2001). Pre-to post-season changes in the intrinsic motivation of first-year college athletes: Relationships with coaching behavior and scholarship status. Journal of Applied Sport Psychology, 13(4), 355-373.
• Aşçı, F. H., Çağlar, E., Eklund, R. C., Altıntaş, A., & Jackson, S. (2007). Durumluk ve sürekli optimal performans duygu durum-2 ölçeklerinin uyarlama çalışması. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 18(4), 182-196.
• Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya dersinde güdülenmelerine olumsuz etki eden faktörlere ilişkin görüşleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(24), 31-43.
• Bakker, F. C. (1993). Anxiety in sport: Why are findings contradictory? In J. R. Nitsch, & R. Seiler (Eds.), Movement and sport: Psychological foundations and effects. Vol. 1 Motivation, emotion and stress Academia Verlag.
• Balcıoğlu, İ. (2003). Sporun sosyolojisi ve psikolojisi. Bilge yayıncılık.
• Burcu, S. (2019). Beden eğitimi derslerinde algılanan özerklik desteğinin güdülenme düzeyi ve optimal performans duygu durumu ile ilişkisi. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi.
• Cheng, T. M., Hung, S. H., & Chen, M. T. (2015). The influence of leisure involvement on flow experience during hiking activity: Using psychological commitment as a mediate variable. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 20(2), 184-204.
• Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4th ed.). SAGE Publications.
• Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The psychology of optimal experience. NY: HarperCollins.
• Dalkıran, O., & Aslan, C. S. (2016). Investigation of the reasons of sport motivation in collegiate athletes. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 424-432.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. NY: Plenum Press.
• Dereceli, Ç., Zorba, E., Dereceli, E., Kaşka, F., & Temel, N. C. (2024). Üniversite öğrencilerinin spora katılım motivasyonlarının yaşam doyumları üzerine etkisinin incelenmesi. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi, 7(2), 65-76.
• Doğan, O. (2005). Spor psikolojisi. Nobel Kitabevi.
• Egli, T., Bland, H. W., Melton, B. F., & Czech, D. R. (2011). Influence of age, sex, and race on college students' exercise motivation of physical activity. Journal of American College Health, 59(5), 399-406.
• Erdem, M. (2008). Amerikan futbolu sporcularında sporda güdülenme ölçeğinin geliştirilmesi. Yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi.
• Ergin, R., Ermiş, E., Erilli, N. A., & Ağaoğlu, S.A. (2019). 12-14 yaş badminton sporcularının spora katılım motivasyonlarının incelenmesi. Spormetre, 17(3), 162-174.
• Ersöz, G., Öztürk, M., Kılınç, F., Koşkan, Ö., & Çetinkaya, E. (2012). Sporcuların güdüsel yönelimlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 15-26.
• Esentürk, O. K. (2014). Lise düzeyinde öğrenim gören ve okullararası spor müsabakalarına katılan sporcu öğrencilerin güdülenme ve saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi.
• Fournier, J., Gaudreau, P., Demontrond-Behr, P., Visioli, J., Forest, J., & Jackson, S. A. (2007). French translation of the Flow State Scale-2: Factor structure, cross-cultural invariance, and associations with goal attainment. Psychology of Sport and Exercise, 8(6), 897-916.
• Gözmen, A., & Aşçı, & F. H. (2016). The role of big five personality traits and perfectionism in determining dispositional flow in elite athletes. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 27(1), 40–48.
• Guay, F., Chanal, J., Ratelle, C. F., Larose, S., Vallerand, R. J., & Vitaro, F. (2010). Intrinsic, identified, and controlled types of motivation for school subjects in young elementary school children. British Journal of Educational Psychology, 80(4), 711-735.
• Hagger, M. S., & Chatzisarantis, N. L. D. (Eds.). (2007). Intrinsic motivation and self-determination in exercise and sport. Champaign, IL: Human Kinetics.
• İlhan, A., Gümüşdağ, H., & Kırkaya, İ. (2021). The relationship between motivation and flow state experience in tennis players. International Refereed Academic Journal of Sports, Health and Medical Sciences, 38, 1-10. https://doi.org/10.17363/SSTB.2020/ABC89/.38.20
• Jackson, S.A., & Eklund, R.C. (2004). The Flow Scales Manual. Morgantown, WV: Fitness Information Technology, Inc.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler (33. Baskı). Nobel Yayınevi.
• Kazak, Z. (2004). Sporda güdülenme ölçeği –SGÖ- ‘nin Türk sporcuları için güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 15(4), 191-206.
• Kelecek, S. (2013). Sporcuların tutkunluk düzeylerinin; optimal performans duygu durumu, güdüsel yönelim ve hedef yönelimini belirlemedeki rolü. Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Kieran, K., Horrocks, C., & Hanton, S. (2006). Do multidimensional intrinsic and extrinsic motivation profiles discriminate between athlete scholarship status and gender? European Journal of Sport Sciences, 6. 53-63.
• Koivula, N. (1999). Sports participation: Differences in motivation and actual participation due to gender typing. Journal of Sport Behavior, 22(3), 360-376.
• Kowal, J., & Fortier, M. S. (2000). Testing relationships from the hierarchical model of intrinsic and extrinsic motivation using flow as a motivational consequence. Research Quarterly for Exercise and Sport, 71(2), 171-181.
• Kucukibis, H. F., & Gul, M. (2019). Study on sports high school students' motivation levels in sports by some variables. Universal Journal of Educational Research, 7(3), 839-847. https://doi.org/10.13189/ujer.2019.070325
• Moneta, G. B. (2004). The flow model of intrinsic motivation in Chinese. Cultural and personal moderators. Journal of Happiness Studies, 5(2), 181-217.
• Moralı, S., Doğan, B., Toros (Kazak), Z., & Engür, M. (2004). Sporcuların güdüsel yönelimlerinin empatik davranım biçimleri açısından değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Performans Dergisi, 10(1), 1-9.
• Moreno, J. A., Cervello, E., & Gonzalez-Cutre, D. (2010). The achievement goal and self-determination theories as predictors of dispositional flow in young athletes. Anales de Psicología, 26(2), 390-399.
• Murcia, J. A. M., Gimeno, E. C., & Coll, D. G. C. (2008). Relationship among goal orientations, motivational climate, and flow in adolescent athletes: Differences by gender. The Spanish Journal of Psychology, 11(1), 181-191.
• Pelletier, L. G., Fortier, M. S., Vallerand, R. J., Tuson, K. M., Briere, N. M., & Blais, M. R. (1995). Toward a new measure of intrinsic motivation, extrinsic motivation, and amotivation in sports: The Sport Motivation Scale (SMS). Journal of Sport & Exercise Psychology, 17(1), 35-53.
• Pelletier, L. G., Rocchi, M. A., Vallerand, R. J., Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2013). Validation of the revised sport motivation scale (SMS-II). Psychology of Sport and Exercise, 14(3), 329-341.
• Petherick, C.M., & Weigand, D.A. (2002). The relationship of dispositional goal orientations and perceived motivational climates on indices of motivation in male and female swimmers. International journal of sport psychology, 33, 218-237.
• Recours, R. A., Souville, N., & Griffet, J. (2004). Expressed motives for informal and club association-based sports participation. Journal of Leisure Research, 36(1), 1-22.
• Roberts, G. C., Treasure, D. C., & Conroy, D. E. (2007). Understanding the dynamics of motivation in sport and physical activity: An achievement goal interpretation. In Tenenbaum, G., & Eklund, R. C. (Eds.), Handbook of sport psychology (pp. 3-10). John Wiley & Sons.
• Schunk, D. H. (1990). Introduction to the special section on motivation and efficacy. Journal of Educational Psychology, 82(1), 3-6.
• Şanlı, S. (2015). Polis Akademisi öğrencilerinin genel öz yeterlik inançları ve sporda güdülenme kaynaklarının incelenmesi. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 25(4), 172–183.
• Şener, O. A., & İmamoğlu, O. (2023). Examination of optimal performance mood status in sedentary women according to certain variables. Journal of ROL Sport Sciences, Special Issue (1), 943-959.
• Tenenbaum, G., & Eklund, R. C. (2007). Handbook of sport psychology (3rd ed.). John Wiley & Sons.
• Tiryaki, Ş. (2000). Spor Psikolojisi: Kavramlar, Kuramlar ve Uygulama. Eylül Kitap ve Yayınevi.
• Turhan, E., & Ağaoğlu, E. (2011). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programı ve eğitim fakültesi 4. sınıfta öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin motivasyon düzeyleri: Akdeniz, Anadolu, Dumlupınar ve Fırat Üniversiteleri örneği. E-Journal of New World Sciences Academy, 6(2), 1759 – 1774.
• Uzun, R. N., İmamoğlu, O., Çebi, M., Aksoy, Y., Özdemir, O. Ş., & Ceylan, L. (2018). Değişik fakültelerdeki amatör sporcuların güdülenme durumları. Uluslararası Herkes için Spor ve Wellnes Kongresi Tam Metin Kitabı, Alanya, Türkiye.
• Vallerand, R. J., & Losier, G. F. (1991). An integrative analysis of intrinsic and extrinsic motivation in sport. Journal of Applied Sport Psychology, 11, 142-169.
• Wittrock, M. C. (1986). Student thought processes. In M. C. Wittrock (Ed.), Handbook of Research on Teaching (pp. 297-314). NY: Macmillan.
• Yamaner, F., Çıplak, E., & İmamoğlu, O. (2020). Investigation of optimal performance emotional status in sports students. Turkish Studies, 15(2), 1515-1522.
• Yazıcı, Y., & İmamoğlu, O. (2024). Determining the leadership orientations of sports sciences faculty students and examining their relationships with their personality traits. Journal of ROL Sport Sciences, 5(1), 176-192.
• Yıldırım, P. (2017). Ortaokul öğrencilerinin yaptıkları spor branşlarına göre spora güdülenme düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi.