Öz
Building inspection is the process of checking whether the buildings are constructed in accordance with the projects and relevant regulations starting from the project stage and approving this compliance. It is a fact that this process increases the quality and safety of buildings. However, in the Kahramanmaraş earthquakes on February 6, 2023, the destruction of some buildings with building inspections led to the questioning of our building inspection system. In this study, firstly, information about the building inspection system and its history in our country is given, the concept of building inspection, the purpose and scope of building inspection are investigated. Then, after the February 6 earthquakes, interviews were conducted with the employees of building inspection organizations in order to reveal the positive aspects of our building inspection system, the negativities and deficiencies in the system, the findings were revealed, and the status of the building inspected buildings after these earthquakes were evaluated. In the light of all these data, it was seen as a result of the study that there are still problems and deficiencies in the system and practice, as well as the positive aspects of our building inspection system.
Anahtar Kelimeler
Building inspection building inspection law deficiencies of building inspection earthquake
Kaynakça
- F. Sakallı, Yapı denetim sisteminde yaşanan sorunlar, 4708 sayılı Yapı Denetim Hakkında Kanun’daki eksiklikler ve çözüm önerileri., Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2008.
- L.O. Uğur, M. Aslan, Düzce İlinde Yapı Denetimi Kuruluşlarının Karşılaştıkları Sorunların Belirlenmesi, in: Kongre Tam Metin Kitabı, İksad Global Yayıncılık, VI. Uluslararası Battalgazi Bilimsel Çalışmalar Kongresi, 2021.
- C. Öcal, H.H. İnce, Türki̇ye’de Mevcut Yapı Stoğu ve Kentsel Dönüşüm, Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi 4 (2012) 89–95.
- URL1, Türkiye’deki depremler listesi, Vikipedi (2024). https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C3%BCrkiye%27deki_depremler_listesi&oldid=33983419 (accessed August 1, 2024).
- URL2, Büyük Depremler - B.Ü. KRDAE Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi, (2024). http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/deprem-bilgileri/buyuk-depremler/ (accessed August 1, 2024).
- E. Yavuz, Yapı Denetim Sözleşmeleri, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2015.
- İ.H. Göver, Türki̇ye’ni̇n Deprem Gerçeği̇ne Sosyoloji̇k Bi̇r Bakış, İksad Yayınevi, Ankara, 2023.
- YDHK, Yapı Denetimi Hakkında Kanun, 2001. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4708&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 (accessed August 8, 2024).
- YDUYDYDY, Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, (2018). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/12/20221223-5.htm (accessed August 1, 2024).
- V.B. Boysal, Ş.T. Güvel, Yapı Denetim Mevzuatında Tespit Edilen Problemlerin Osmaniye İli Özelinde Değerlendirilmesi, OKÜ Fen Bil. Ens. Dergisi (OKU Journal of Nat. & App. Sci) 6 (2023) 2296–2315. https://doi.org/10.47495/okufbed.1170963.
- TDK, Denetlemek, Türk Dil Kurumu Sözlükleri (2024). https://sozluk.gov.tr/ (accessed August 2, 2024).
- H. Yılmaz, Yapı Denetimi ve Yapı Denetim Kuruluşları, Yetkin Yayınları, Ankara, 2007.
- İ.H. Duman, 100 Soruda Yapı Denetimi, 3rd ed., Seçkin Yayınevi, Ankara, 2022.
- V. Engin, B. Özbil, Türkiye’de Uygulanan Yapı Denetim Sisteminin Sorunları İle İlgili Yaklaşımlar, Kent Akademisi 15 (2022) 1575–1590. https://doi.org/10.35674/kent.1115470.
- 15-16 Şubat 2023 Dezenformasyon Bülteni, (2023). https://www.iletisim.gov.tr/images/uploads/dosyalar/15-16-subat-bulten.pdf (accessed September 2, 2024).
- URL3, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Deprem Gerçeği ve Kentsel Dönüşüm Şurası‘nda konuştu, (2023). https://www.iletisim.gov.tr/turkce/haberler/detay/cumhurbaskani-erdogan-deprem-gercegi-ve-kentsel-donusum-surasinda-konustu/ (accessed September 2, 2024).
- URL4, Rönesans Rezidans’ta kaybolan 55 kişiden 4,5 aydır haber yok - Son Dakika Türkiye Haberleri | NTV Haber, (2023). https://www.ntv.com.tr/galeri/turkiye/ronesans-rezidansta-kaybolan-55-kisiden-4-5-aydir-haber-yok,kqA2bfrWeECDzpPzae5pzg/HZ2LfagoEUiXkmcxkObLbw (accessed September 1, 2024).
- A.F. Şenol, Kahramanmaraş Depremleri (6 Şubat 2023) Sonrası Hatay İlindeki Yapıların Hasar Durumlarının Değerlendirilmesi, in: International Conference on Engineering, Natural and Social Sciences, 2023: pp. 75–80.
- TBDY, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, (2018). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180318M1-2.htm (accessed October 23, 2024).
- B. Taşkın, M. Yaza, Kahramanmaraş Depremlerinde Gözlemlenen Yapısal Hasarlar ve Geçmiş Depremlerle Karşılaştırma, İTÜ Vakfı (2023). https://www.ituvakif.org.tr/kahramanmaras-deprem-lerinde-gozlemlenen-yapisal-hasarlar-ve-gecmis-depremlerle-karsilastirma (accessed October 23, 2024).
Öz
Yapı denetimi, proje aşamasından başlayarak yapıların projelerine ve ilgili yönetmeliklere uygun olarak inşa edilip edilmediğinin kontrol edilmesi ve bu uygunluğa onay verilmesi sürecidir. Bu sürecin, yapıların kalitesini ve güvenliğini arttırdığı bir gerçektir. Ancak 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde yapı denetimli bazı binalarda olan yıkımlar yapı denetim sistemimizin sorgulanmasına yol açmıştır. Bu çalışmada öncelikle, ülkemizdeki yapı denetim sistemi ve tarihçesi hakkında bilgi verilmiş, yapı denetim kavramı, yapı denetimin amacı ve kapsamı incelenmiştir. Devamında, 6 Şubat depremleri sonrasında yapı denetim sistemimizin olumlu taraflarının yanında sistemdeki olumsuzlukların ve eksikliklerin ortaya koyulması için yapı denetim şirketleri çalışanlarıyla görüşmeler yapılmış, bulgular ortaya koyulmuş, bu depremler sonrasında yapı denetimli binaların durumları değerlendirilmiştir. Tüm bu veriler ışığında yapı denetim sistemimizin olumlu taraflarının olmasının yanında halen sistemde ve uygulamada sorunlar ve eksiklikler olduğu yapılan çalışmanın sonucunda görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Yapı denetimi yapı denetim kanunu yapı denetimdeki eksiklikler deprem
Kaynakça
- F. Sakallı, Yapı denetim sisteminde yaşanan sorunlar, 4708 sayılı Yapı Denetim Hakkında Kanun’daki eksiklikler ve çözüm önerileri., Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2008.
- L.O. Uğur, M. Aslan, Düzce İlinde Yapı Denetimi Kuruluşlarının Karşılaştıkları Sorunların Belirlenmesi, in: Kongre Tam Metin Kitabı, İksad Global Yayıncılık, VI. Uluslararası Battalgazi Bilimsel Çalışmalar Kongresi, 2021.
- C. Öcal, H.H. İnce, Türki̇ye’de Mevcut Yapı Stoğu ve Kentsel Dönüşüm, Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi 4 (2012) 89–95.
- URL1, Türkiye’deki depremler listesi, Vikipedi (2024). https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C3%BCrkiye%27deki_depremler_listesi&oldid=33983419 (accessed August 1, 2024).
- URL2, Büyük Depremler - B.Ü. KRDAE Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi, (2024). http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/deprem-bilgileri/buyuk-depremler/ (accessed August 1, 2024).
- E. Yavuz, Yapı Denetim Sözleşmeleri, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2015.
- İ.H. Göver, Türki̇ye’ni̇n Deprem Gerçeği̇ne Sosyoloji̇k Bi̇r Bakış, İksad Yayınevi, Ankara, 2023.
- YDHK, Yapı Denetimi Hakkında Kanun, 2001. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4708&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 (accessed August 8, 2024).
- YDUYDYDY, Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, (2018). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/12/20221223-5.htm (accessed August 1, 2024).
- V.B. Boysal, Ş.T. Güvel, Yapı Denetim Mevzuatında Tespit Edilen Problemlerin Osmaniye İli Özelinde Değerlendirilmesi, OKÜ Fen Bil. Ens. Dergisi (OKU Journal of Nat. & App. Sci) 6 (2023) 2296–2315. https://doi.org/10.47495/okufbed.1170963.
- TDK, Denetlemek, Türk Dil Kurumu Sözlükleri (2024). https://sozluk.gov.tr/ (accessed August 2, 2024).
- H. Yılmaz, Yapı Denetimi ve Yapı Denetim Kuruluşları, Yetkin Yayınları, Ankara, 2007.
- İ.H. Duman, 100 Soruda Yapı Denetimi, 3rd ed., Seçkin Yayınevi, Ankara, 2022.
- V. Engin, B. Özbil, Türkiye’de Uygulanan Yapı Denetim Sisteminin Sorunları İle İlgili Yaklaşımlar, Kent Akademisi 15 (2022) 1575–1590. https://doi.org/10.35674/kent.1115470.
- 15-16 Şubat 2023 Dezenformasyon Bülteni, (2023). https://www.iletisim.gov.tr/images/uploads/dosyalar/15-16-subat-bulten.pdf (accessed September 2, 2024).
- URL3, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Deprem Gerçeği ve Kentsel Dönüşüm Şurası‘nda konuştu, (2023). https://www.iletisim.gov.tr/turkce/haberler/detay/cumhurbaskani-erdogan-deprem-gercegi-ve-kentsel-donusum-surasinda-konustu/ (accessed September 2, 2024).
- URL4, Rönesans Rezidans’ta kaybolan 55 kişiden 4,5 aydır haber yok - Son Dakika Türkiye Haberleri | NTV Haber, (2023). https://www.ntv.com.tr/galeri/turkiye/ronesans-rezidansta-kaybolan-55-kisiden-4-5-aydir-haber-yok,kqA2bfrWeECDzpPzae5pzg/HZ2LfagoEUiXkmcxkObLbw (accessed September 1, 2024).
- A.F. Şenol, Kahramanmaraş Depremleri (6 Şubat 2023) Sonrası Hatay İlindeki Yapıların Hasar Durumlarının Değerlendirilmesi, in: International Conference on Engineering, Natural and Social Sciences, 2023: pp. 75–80.
- TBDY, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, (2018). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180318M1-2.htm (accessed October 23, 2024).
- B. Taşkın, M. Yaza, Kahramanmaraş Depremlerinde Gözlemlenen Yapısal Hasarlar ve Geçmiş Depremlerle Karşılaştırma, İTÜ Vakfı (2023). https://www.ituvakif.org.tr/kahramanmaras-deprem-lerinde-gozlemlenen-yapisal-hasarlar-ve-gecmis-depremlerle-karsilastirma (accessed October 23, 2024).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Yapı İşletmesi, Yapım Teknolojileri, İnşaat Mühendisliği (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 24 Ekim 2024 |
| Kabul Tarihi | 27 Kasım 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |