SÜRDÜRÜLEBİLİR YAPI MALZEMELERİ AÇISINDAN BİNA SERTİFİKASYON SİSTEMLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 14, 20.07.2019

Şemsettin Kılınçarslan , Yasemin Şimşek , Emre Uygun , Mert Akoğlu , Büşra Cesur , M. Zakir Tufan , Umut Turan

Öz

“Yeryüzüne iyi davranın. O atalarınızdan miras
kalmadı, onu çocuklarınızdan ödünç aldınız” atasözü yüzyıllar öncesi Sürdürülebilirlik kavramına dikkat
çekmektedir. Günümüzde ise Sürdürülebilirlik
kavramı, Brundtland raporuna göre “Bugünün gereksinimlerini, gelecek kuşakların
gereksinimlerini karşılama yeteneğinden ödün vermeden karşılayan kalkınma”
şeklinde tanımlanmıştır.

 

Sürdürülebilirlik
kavramının temel gayesi kaynakların uzun vadede, en uygun şekilde kullanılmasıdır.
Yapılar, yapı malzemelerinin
hammaddesinin kaynağından elde edilmesinden başlayıp yapı ömrünün sona ermesine
kadar geçen yaşam döngüleri boyunca çevresel sorunların oluşumuna sebep
olmaktadır. Sorunların önüne geçilmesi sürdürülebilir arazi yönetimi ve malzeme
kullanımlarının yapılması amacıyla binalarda sertifika sistemleri (Leed, Bream,
Yeşil Yıldız, Greenstar, Casbee, Sbtool) ortaya çıkmıştır. Bina sertifika
sistemleri olarak ifade edilen bu ölçme sistemleri, bina bazındaki projelerin
çevre üzerindeki etkilerini ve doğal kaynakları korumadaki duyarlılıklarını
ortaya çıkarmada ölçülebilir bir referans sağlamaya çalışan derecelendirme
sistemleri olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı sürdürülebilir yapı
malzemeleri açısından bina sertifikasyon sistemlerinin incelenmesidir. Çalışma
kapsamında, sürdürülebilirlik kavramı, sürdürülebilir yapı malzemeleri kavramı,
bina sertifikasyon sistemlerinin değerlendirilmesi yapılmış, Sürdürülebilir
yapı malzemeleri açısından bina sertifikasyon sistemleri irdelenmiştir.

 

Ülkemizde bina sertifikasyon sistemleri uygulamaları
mevcut olmasına karşın diğer ülkeler ile kıyaslandığında sertifika alan bina
sayısı çok az miktardadır. Bina sertifikasyon sistemleri incelendiği zaman her
ülke için farklı sertifikasyon kriterleri ortaya çıkmakta, sertifikasyon
sistemleri sürekli olarak güncellenmektedir. Çalışma sonucunda, Türkiye’ye özgü
uygulanması önerilen bina sertifikasyon sisteminin sürdürülebilir yapı
malzemeleri açısından ele alınarak, sürdürülebilirlik kavramının bina
sertifikasyon sistemlerine adapte edilmesi gerektiği kanısına varılmıştır.

 

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, sürdürülebilir yapı malzemeleri, yapı, bina sertifikasyon sistemleri

Kaynakça

• Akiner İ., Akiner M.E., Akkoyunlu A., 2010. Influence Of Sustainable Construction Materials And Technologies On Environment: A Case Study From Mersin Province Of Turkey, Techsta 2010–Technologies and management for Sustainable Development, 8-th international conference, Management and Technologies for Sustainable Development in the Building Industry, 15-17 Eylül, Prague, Cek Cum, pp.85-98.
• Aksa, 2014. Global Reporting Initiative Sürdürülebilirlik Raporu, Erişim Tarihi: 21.06.2018.http://akkok.com.tr/BasinOdasi/Lists/BasinBultenleri/Attachments/248/1117_surdurulebilirlikRaporu_Bb.docx.
• Anbarcı1, M., Giran, Ö., Demir, İ.H., 2011. Uluslararası Yeşil Bina Sertifika Sistemleri ile Türkiye’ deki Bina Enerji Verimliliği Uygulaması. 6. İnşaat Yönetimi Kongresi, 25-26-27 Kasım 2011, Bursa TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası. 158-176s.
• Baharetha, S. M., 2013. A Model For Selecting Sustainable Exterior Wall Building Materials Products In Hot, Humid Climate. King Fahd University of Petroleum And Minerals, Doctoral Dissertation, Saudi Arabia.
• Breeam, 2011. Breeam New Construction Non-Domestic Buildings Technical Manual SD5073-2.0:2011, 24pp.
• Breeam, 2018. Erişim Tarihi: 14.07.2018. www.breeam.org.
• Burdtland, 1987. Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. Erişim Tarihi: 1607.2018. file:///C:/Users/Asus/Downloads/our_common_futurebrundtlandreport1987.pdf.
• Bulut, B., 2014. Yeşil Bina Sertifika Sistemleri: Türkiye için Bir Sistem Önerisi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 160s. Ankara.
• Canarslan, Ö., 2007. Evaluation Indıcators for Selection of Sustainable Building Materials. Middle East Technıcal University, The Graduate School of Natural and Applied Sciences, M.Sc. in Building Science, 109., Ankara.
• Canıtez, S.İ., 2013. Sertifikasyona Dayalı Sürdürülebilir Yapı Üretim Sürecine İlişkin Türkiye Koşullarına Uygun Modele Yönelik Sistem Yaklaşımları. Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Casbee, 2007. Casbee for Urban Development, Technical Manual 2007 Edition. Erişim Tarihi:16.07.2018.http://www.ibec.or.jp/CASBEE/english/overviewE.htm.
• Cassidy, R., Wright. G., 2003. A Report on the Green Building Movement, 8 March, Building Design Construction.
• Çedbik, 2018. Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği. Erişim Tarihi: 26.06.2018, https://cedbik.org/tr.
• Çedbik Kılavuz, 2018. Konut Sertifika Kılavuzu; Yeni Konutlar. Versiyon 1.0 Kılavuzu.
• Çevreye Duyarlılık Kampanyası (Yeşil Yıldız), 2018. Erişim Tarihi: 15.07.2018. http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,11596/cevreye-duyarlilik-kampanyasi-yesil-yildiz.html.
• Ekinci, C.E., Elyiğit, B., 2017. Bir Yükseköğretim Binasının Mühendislik Özelliklerinin BUD Kapsamında İncelenmesi. 2 nd International Science Symposium. 05-09-2017 Tbilisi-Georgiga. 1-10s.
• Endo J., Murakamı S., Ikaga T., Iwamura K., Sakamoto Y., Yashıro T., Bogakı K., 2005. Extended Framework Of Casbee; Designing An Assessment System Of Buildings For All Lifecycle Stages Based On The Concept Of Eco-Efficiency. The 2005 World Sustainable Building Conference, 24 October, Tokyo.
• Erdede, S.B., Erdede, B., Bektaş, S., 2014. Sürdürülebilir Yeşil Binalar ve Sertifika Sistemlerinin Değerlendirilmesi. 5. Uzaktan Algılama-Cbs Sempozyumu. 14-17 Ekim 2014. İstanbul.
• Erten, D., 2008. Kazanca Dönüşen Maliyet, Bölgesel Çevre Merkezi Dergisi, sayı 4, s.18-19.
• Erten, D., 2009. Financial Incentives to Accelerate the Construction of Green Buildings in Turkey and Global Best Practices, Ulusal Enerji Verimliliği Forumu, İstanbul.
• Erten, D., 2010. Uluslararası Yeşil Bina Sertifika Sistemleri: Karşılaştırmalı Olarak BREEAM ve LEED. International Sustainable Buildings Symposium, 26-28 Mayıs, Ankara, 532-534.
• Esin, T., Yüksek, İ., 2009. Çevre Dostu Ekolojik Yapılar. 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu,13-15 Mayıs, Karabük, 2206-2211.
• Godfaurd, J., 2005.Clements­Croome, D. And JeronimidiSustainable Building Solutions: A Revie of Lessons From The Natural World. Building And Environment, 40 (3). pp. 319­328.
• Kohler, N., Chini, A. R., 2005. Resource-Productive Material Use. World Sustainable Buildings. Erişim Tarihi: 16.07.2018. http://www.sb05.com/academic/2_IssuePaper.pdf.
• Larsson, N., 2011. SB Method and SBTool for 2011. Erişim Tarihi: 16.07.2018. http://www.iisbe.org/system/files/private/Nils%20Larsson_New%20SBTool%20Generic%20Framework.pdf.
• Odaman K., 2012. Ölçütlere Dayalı Değerlendirme Ve Sertifika Metotlarından LEED Ve BREEAM’in Türkiye Uygulamalarına Yönelik İrdeleme Ve Öneriler. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 17-18s., İzmir.
• Özdemir, E., 2012. Mevzuat ve Yeşil Bina Sertifikaları Bağlamında Yapı Malzemelerinin Seçimi ve Türkiye İçin Gereklilikler. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Tekinik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 117., İstanbul.
• Saunders, T., 2008. A Discussion Document Comparing International Environmental Assessment Methods For Buildings, pp 32.
• Sev, A., Canbay, N., 2009. Dünya Genelinde Uygulanan Yeşil Bina Değerlendirme ve Sertifika Sistemleri, Yapı Dergisi Yapıda Ekoloji Eki, Sayı 329, s. 42-47.
• Sayar, Z., Gültekin, A.B., Dikmen, Ç.B., 2009. Sürdürülebilir Mimarlık Kapsamında Ahşap ve PVC Doğramaların Değerlendirilmesi, 5. Uluslararası ileri Teknoloji Sempozyumu (İATS’09), 13-15 Mayıs, Karabük, 2067-2072.
• Somalı, B. 2010. Leed mi, Breeam mi? Erişim Tarihi:06.07.2018.http://www.altensis.com/wpcontent/uploads/2011/04/Yesil_Bina_062010.pdf.
• Somalı, B., Ilıcalı, E., 2009. Leed ve Breeam Uluslararası Yeşil Bina Değerlendirme Sistemlerinin Değerlendirilmesi. IX. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, 6-9 Mayıs, 1081-1088.
• SEMTRIO, 2018. LEED Sertifikası Kategorileri. Erişim Tarihi: 07.07.2018. http://www.semtrio.com/leed-sertifikasi?gclid=CjwKCAjw7cDaBRBtEiwAsxprXaVXDvUdc4XdyIQYjKs-jt4EN4_h8nxEBvQc9jlsKmecmgQpCX6o0hoC-PoQAvD_BwE.
• Spiegel, R., Meadows, D., 2010. Green Building Materials: A Guide to Product Selection And Specification. 15s., Canada.
• Şenol, S., 2009. Gayrimenkul Geliştirme Sürecinde Yeşil Binaların Sürdürülebilirlik Kriterleri Açısından İncelenmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 131s, İstanbul.
• Tuna, R. 2018. Bina Sertifika Sistemleri Erişim Tarihi:15.07.2018.http://ekolojikmim.com/yazilar/BinaSertifikaSistemleri.pdf.
• Tuyup, 2018. Yeşil Yıldız: İnsana, Doğaya, Geleceğe Yatırım. Erişim Tarihi: 06.07.2018 http://tuyup.turizm.gov.tr/Yayinlar/Ye%C5%9Fil%20Y%C4%B1ld%C4%B1z%20Bilgi%20Bro%C5%9F%C3%BCr%C