II. Meşrutiyet Dönemi Mizah Basınına Genel Bir Bakış

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 19 - 33, 11.07.2019

Ayşe Demirbacak

Öz

19.
yüzyılın ikinci yarısı Osmanlı’da artan basın faaliyetlerinin arttığı bir dönem
olmuştur. Bu basın faaliyetleri içerisinde mizah basını önemli bir yer işgal
etmiştir. Özellikle II. Abdülhamid döneminde uygulanan sansür nedeniyle mizah
çok fazla nefes alamamıştır. Ancak II. Meşrutiyet'in ilan edilmesiyle beraber
basın üzerindeki sansürün kalkmasıyla beraber Osmanlı mizahı da rahat hareket
edebilmiştir. Bu rahatlama beraberinde basın yayın hayatında önemli bir artışı getirmiştir.   

Bu
çalışmada, II. Meşrutiyetin ilanıyla yayın hayatına başlayan Davul, Boşboğaz ve Güllabi, Karagöz, Geveze,
Dalkavuk, Kalem, Cem, Eşek, Falaka gazete ve dergilerin künyelerindeki
bilgilerden hareketle tanıtımları yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mizah Basını, Davul, Boşboğaz ve Güllabi, Karagöz, Geveze, Dalkavuk, Kalem, Cem, Eşek

Kaynakça

• ARDIÇ, İ.S.(2009). Kalem Dergisi ve Mizah Anlayışı (1908-1911), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.AYDIN, T. (2017). Boşboğaz ile Güllabi Mizah Gazetesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Giresun: Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.BOZASLAN, M.(2016). "II.Meşrutiyet Dönemi Mizah Yayıncılığına Bir Örnek: Eşek Gazetesi", Journal of History and Future, 2/3,155-170.ÇAKMAK, F.(2015). Karagöz Mizah Dergisi Sütunlarında I. Dünya Savaşı, II. Uluslararası Tarih Sempozyumu, 362.ÇELİK,Y.(2017)." II. Meşrutiyet Döneminde Bir Mizah Gazetesi Geveze", Karadeniz, 35, 34.ÇEVİKER, T.(1989). İmzasız Karikatürler Antolojisi, Adam Yayınları, İstanbul.DAVULCU,E.(2015)."II. Meşrutiyet Döneminde Yayınlanan Tek Sayılık Mizah Gazetelerinde Muhalefet: El Üfürük-El Üfürük'e Zeylen Körük-Ton Ton Risalesi- Çıngırak- Mahkum", Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8/37, 858-859.DEMİRKOL, G. (2016)."Türkiye'nin İlk Türkçe Mizah Dergisi", Akademik Bakış, 10/19, 142.EŞİGÜL, E. (2002). Cumhuriyet Dönemi Mizah Üzerinde Değerlendirmeli Bir Bibliyografya, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.NALCIOĞLU, B."Tanzimat Dönemi Türk Gazeteciliği ve Türk Basının İlkleri", Sosyal Bilimler Dergisi , 253.KAMİLOĞLU, Z. (2014). 2002-2011 Dönemi Türk Siyasetinde Mizah, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.SEVİNDİK, A. (2017)."Selçuklu- Osmanlı- Cumhuriyet Dönemi Üzerinden Türk Mizahının Gelişimi ve Bugünü", Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5/58, 367-378.SEYHAN, S. (2013)."II. Meşrutiyet Dönemi Mizah Basını ve İçeriklerinden Seçilmiş Örnekler", Turkis Studiy,8/3,496-516.ŞAHİN, E. (2017)."Tanzimat'tan Cumhuriyete Osmanlıda Mizah Basını", Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7/2.TANIŞ, C. (2017)."II. Meşrutiyet Dönemi Basınının Bir Temsilcisi: Falaka", JASSS, 58, 373-382.TANIŞ, C. (2018)."II. Meşrutiyet Döneminde Mizah: Dalkavuk Gazetesi", İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, 7/4, 2535-2550.TİKEN, S. (2015)."Cenevre'de Bir Jön Türk Mizah Gazetesi: Tokmak", A.Ü Türkiyat Araştırmalar Enstitüsü Dergisi, 403-415.TOPUZ, H. (2014). II. Mahmut'tan Holdinglere Türk Basın Tarihi, İstanbul:Remzi Kitapevi.TÜRK, K.T. (2015). Türk Siyasal Hayatında Politik Mizah,Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.ULUCAN, F. (2014)."Kısa Ömürlü Bir Mizah ve Hiciv Gazetesi: Davul", KSBD Süreli Yayınlar Özel Sayısı, 13-22.YAZICI, N. (2011)."Yazılı Türk Mizahının Gelişim Sürecinde Batılı Anlamda İlk Mizah Dergisi: Cem", International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6/3,1299-1313.