ETİK İLKELER
Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi'nde (UTBD) Araştırma ve Yayın Etiğine uyulmakta olup, yayınlanması için değerlendirilmek üzere gönderilecek olan makalelerden Etik Kurul İzni gerekenler için, etik kurul onayı alınmış olmalı ve bu durum makalede belirtilerek belgelendirilmelidir. Bu belgede kurul adı, tarih, sayı no gibi bilgilere yer verilmelidir. Bu bilgilerin makalenin yöntem bölümünde ve son sayfasında yer alması gerekmektedir. Aşağıda belirtilen hususları içeren bilimsel çalışmalarda etik kurul iznini gösteren belgelerin dergiye sunulması ve makale içerisinde de gerekli bilgilerin verilmesi gerekmektedir;
• Görüşme teknikleri, deney, odak grup çalışması, anket, gözlem ve mülakat gibi katılımcılardan veri toplanan nicel veya nitel yaklaşımlarla gerçekleştirilmiş olan her türden araştırma çalışmaları
• Deneysel ya da farklı bilimsel amaçlar gözetilerek insan ve hayvanların materyal ve veriler dâhil kullanımı
• İnsan üzerinde gerçekleştirilmiş olan klinik çalışmalar
• Hayvan deneylerinin yer aldığı çalışmalar
• Kişisel verilerin korunması kanunu uyarınca retrospektif çalışmalar
Bunlara ek olarak, olgu sunumlarında bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam belgesinin imza altına alındığına dair bilgi makalede yer almalıdır. Makale yazarlarına ait olmayan fotoğraf, ölçek, anket gibi içeriklerin makalede kullanımı amacıyla bu içeriklerin sahiplerinden izin alınmalı ve makalede belirtilmelidir. Fikir ve sanat eserlerinin kullanılması durumunda telif hakkı düzenlemelerine uyulması zorunludur.
Dergiye gönderilen bir çalışma başka bir dergide herhangi bir dilde yayımlanmamış ve başka bir platformda değerlendirme aşamasında bulunmamalıdır. Tüm makaleler “Uluslararası Yayın Etiği Komitesi (COPE) tarafından yapılan önermeler ve genel yayın gereksinimlerine bağlı olarak Yazarlar, Hakemler ve Editörler için aşağıda belirtilen uluslararası standartlara değinilmektedir.

YAZARLARIN ETİK SORUMLULUKLARI

Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi (UTBD)'ne çalışma gönderen yazar/lar’ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:
• Yazar/lar’ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar/lar’ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
• Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir.
• Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.
• Yazar/lar’dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar/lar beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
• Yazar/lar kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya çalışmalarında insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda, çalışmanın reddedilebileceğini kabul etmiş sayılırlar.
• Yazar/lar’ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
• Yazar/lar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma UTBD’ne gönderilemez.
• Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.

EDİTÖRLERİN ETİK GÖREV VE SORUMLULUKLARI

UTBD editor, yardımcı editor ve alan editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:
Genel görev ve sorumluluklar
Editörler, UTBD’nde yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki yükümlülükleri taşımaktadır:
• Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarf etmeli, bu kapsamda yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikâyetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.
• Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,
• Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,
• Düşünce özgürlüğünü destekleme,
• Akademik açıdan bütünlüğü sağlama,
• Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme,
• Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme.

Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:

• Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
• Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
• Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
• Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.
• Yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.
• Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir. Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.
Hakemler ile ilişkiler
Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
• Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
• Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
• Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
• Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
• Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.
• Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
• Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
• Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.
• Çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.
Yayın kurulu ile ilişkiler
Editörler, tüm yayın kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır. Yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Yeni yayın kurulu üyelerini yayın politikaları konusunda eğitmeli, ihtiyaç duydukları bilgileri sağlamalıdır.
Ayrıca editörler;
• Yayın kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.
• Yeni yayın kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.
• Yayın kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.
• Yayın kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.
• Yayın kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.

HAKEMLERIN ETİK SORUMLULUKLARI

UTBD’ne başvuran tüm makalelerin değerlendirme süreci "Körleme Hakemlik" sistemi ile çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)’a iletilir. Bu çerçevede UTBD için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
• Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
• Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
• Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir.
İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
• Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
• Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.


EDİTÖRYAL VE KÖR HAKEMLIK SÜREÇLERI

Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.

YAYINCININ ETİK SORUMLUKLARI

UTBD, yayıncısı olan ISUBÜ Teknoloji Fakültesi Mühendislik Teknolojileri alanında uluslararası standartlarda akademik ve bilimsel çalışmaları kamuya mal etmek amacıyla bu dergiyi yayınlamaktadır. Bu bağlamda UTBD ile ilgili aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:
• Editörler, UTBD'ne gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumludur. Bu çerçevede ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişiler editörlerdir.
• Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder.
• UTBD'de yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.
Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suiistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

ŞİKAYET POLİTİKASI

Etik İlkelere Aykırı Bir Durumun Tespiti
Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisinin yayımlanmış veya erken baskı aşamasında olan makaleleri ve ayrıca editör, hakem ve yazarlar ile ilgili olarak etik ilkelere aykırılık gösteren bir durumun fark edilmesi halinde utbd@isparta.edu.tr e-posta adresine bilgi verilmesi gerekmektedir.

AÇIK ERİŞİM BİLGİSİ

Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi bilimsel araştırmaları halka ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyerek dergi içeriğine açık erişim sağlamaktadır.

ÜCRETLENDİRME POLİTİKASI

Hakem değerlendirme süreci tamamlanmış ve kabul edilmiş tüm makaleler herhangi bir makale gönderim ve/veya değerlendirme ücreti talep edilmeksizin çevrimiçi olarak yayımlanmaktadır.

MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi’ne gönderilen tüm araştırma makaleleri öncelikle dergi sekretaryası tarafından dergi kurallarına uygun bir şekilde hazırlanıp hazırlanmadığı ve etik kurallara uygunluğu doğrultusunda değerlendirilmektedir. Bu ilk değerlendirmeyi geçen makaleler ilgili alan editörüne baş editör ve yardımcıları tarafından iletilirler. Makale, ilgili alan editörü tarafından alanında deneyimli en az 2 hakeme gönderilir. Bu değerlendirme sırasında, “Kapalı İnceleme” süreci takip edilmesi tercih edilmekte ve hem yazarlar hem de hakemlerin birbirlerinin bilgilerine makale dosyası üzerinden ulaşmaları engellenmektedir. Değerlendirilecek olan makalenin hakemlere gönderilmesinden sonra 30 günlük bir değerlendirme süresi söz konusu olmaktadır. En az 2 hakem raporu tamamlanan makaleler bu sürecin ardından yazarlara minör, majör veya ret kararları altında iletilirler. Majör veya minör düzeltme istenilen makalelerde yazarlar 30 günlük bir süreye sahiptir. Bu sürenin sonunda teslim edilmeyen makaleler reddedilir. Hakemler tarafından istenilen düzeltmelerin yapılmasının ardından makaleler değerlendirme için tekrar ilgili alan editörüne iletilir. Alan editörü gerekli görmesi durumunda makaleyi tekrar hakemlere gönderebilir. Değerlendirme süreci sonucunda makale ile ilgili son karar Baş Editör veya Baş Editör Yardımcıları tarafından hakem ve Alan Editörü görüşlerine bağlı olarak verilmektedir. Dergiye gönderilmiş olan bir makalenin ortalama kabul süresi 150 (±90) gündür.

İNTİHAL KONTROLÜ
Dergimize gönderilen makalelerin tümü geçerli bir intihal belirleme yazılımı kullanılarak kontrol edilmelidir. Yazarlar tarafından üretilen benzerlik raporu makale ilk başvurusu sırasında dosya olarak yüklenmelidir. Makalelerin genel benzerlik oranı (referanslar ve adresler çıkartıldıktan sonra) % 20'yi geçmemelidir. Her bir benzerlik oranı ise %3'ü geçmemelidir. Dergipark sistemi üzerinden makale yükleyen araştırmacıların çalışmaları önkontrol sürecinde; benzerlik oranları, yazım kurallarına uygunluk, dergi kapsamı ve yayın politikasına uygunluğuna göre değerlendirmeye kabul edilecektir. Ayrıca yazarlar, Aşırmacılık (Plagiarism), Uydurmacılık (Fabrication), Saptırmacılık veya Çarpıtma (Falsification) ve Yayın Tekrarı (Duplication) gibi diğer etik kurallarına uymak zorundadır. Bu konularda sorumluluk yazara aittir.

Dergimizde yayınlanan makalelerin tüm bilimsel sorumluluğu yazar(lar)a aittir. Editör, yardımcı editör ve yayıncı dergide yayınlanan yazılar için herhangi bir sorumluluk kabul etmez.