MOLLA BİLAL NAZİM AND HIS EPICS

Yıl 2013, Sayı: 1 - Sayı: 1, 145 - 151, 01.06.2013

Mağfiret Kemal Yunusoğlu

Öz

Uyghur people in their long history have experienced many bitter or sweet events. Thishistory was written by many of the most educated Uyghur academics, men and women whofelt that it was their responsibility to pass on the legacies. Among them, was a renowned poetand scholar Molla Bilal Bin Molla Yusuf Nazim, born in the 19thcentury. Nazim was a star onthe Uyghur literature stage in the 19thcentury. His works are considered valuable material asthey not only reflected the reality of historic events at the time, but also made a hugecontribution to the Uyghur literary language during the period after the diminishing of theChaghatay. This article is about the life, literature and especially the epics of Molla BilalNazim

Anahtar Kelimeler

Molla Bilal Nazim, İli rebellion, Ghezelyat, Ghazat Dermulki Chin, Changmoza Yüsüpxan, Nazugum

MOLLA BİLAL NAZİM VE UNİÑ DASTANLARİ HEQQİDE*

Öz

Uyğur xelqi uzun tarixiy tereqqiyat ceryanida tatliq-aççiq sergüzeştilerni başidin
keçürdi. Uyğurniñ öz xelqi bilen teqdirdaş munevver edip qiz-yigitleri qelemi bilen bu
keçmişlerni evladlarğa qalduruşni unutmidi. Muşu munevverlerimizdin biri 19-esirniñ axirqi
mezgilide yaşap ötken ilğar pikirlik şa'ir, edip Molla Bilal Bin Molla Yüsüp Nazimdur. İlim ve
aydinliq yolida bir ömür küreş qilip ötken şair qoliğa qelem alip xelqniñ qehriman iş-izlerini
yazip qalduruşni bir burç dep bilgen. Nazim, 19-esir Uyğur edebiyat sehneside çaqniğan bir
çolpandur. Uniñ eserleri tarixi rialliqni eks ettürgenliki bilen Uyğur tarixi üçün, eyni vaqittiki
edebi tilni ipadilep bergenliki bilen Çağatay devridin kéyinki Uyğur edebi tili üçün bekmu
qimmetlik edebi matéryal bolup hésaplinidu. Bu maqalida Molla Bilal Nazimniñ hayati ve uniñ
eserleri bolupmu, dastanlari heqqide qisqiçe toxtilip ötüş meqset qilindi.

Anahtar Kelimeler

Molla Bilal Nazim, İli Qozğilañi, Ğezelyat, Ğazat Dermülki Çin, Çañmoza Yüsüpxan, Nazugum